Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) to sytuacja, w której serce przestaje skutecznie pompować krew, a życie poszkodowanego jest zagrożone. W takich chwilach liczy się każda sekunda, a defibrylator AED może uratować życie.
Spis treści
Kiedy należy użyć AED?
Defibrylator stosuje się, gdy osoba jest nieprzytomna i nie oddycha normalnie. Jeśli zauważysz te objawy, nie zwlekaj. Twoje działanie może być kluczowe dla uratowania życia. AED jest przeznaczony zarówno dla dorosłych, jak i dzieci (w przypadku dzieci warto użyć specjalnych elektrod pediatrycznych, jeśli są dostępne).
Na pewno też pomocne będzie korzystanie z defibrylatora AED po przejściu kursu pierwszej pomocy, chociaż nie jest to niezbędne. Najważniejsze jest aby nie bać się pomóc drugiej osobie.
Krok po kroku: Użycie defibrylatora AED
- Zachowaj spokój i oceń sytuację.
Przede wszystkim upewnij się, że miejsce, w którym się znajdujesz, jest bezpieczne – czy nie ma ruchu ulicznego, niebezpiecznych substancji czy innych zagrożeń. Podejdź do poszkodowanego i sprawdź, czy reaguje na bodźce oraz czy oddycha normalnie. - Zadzwoń po pomoc.
Natychmiast wezwij służby ratunkowe, dzwoniąc pod numer 112. Jeśli są inni ludzie w pobliżu, poproś ich o wsparcie: jedna osoba może przynieść defibrylator, a druga przejąć połączenie z numerem alarmowym. - Rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).
Jeśli poszkodowany nie oddycha normalnie, zacznij uciskać klatkę piersiową w tempie około 100-120 ucisków na minutę (głębokość ok. 5-6 cm). Jeśli potrafisz, wykonuj również oddechy ratownicze w proporcji 30 ucisków na 2 oddechy. - Przynieś i włącz AED.
Gdy tylko defibrylator zostanie przyniesiony, otwórz go i włącz (często włącza się automatycznie po otwarciu). Urządzenie zacznie wydawać jasne polecenia głosowe i/lub wizualne, które poprowadzą Cię przez cały proces. - Przygotuj poszkodowanego.
Odsłoń klatkę piersiową i upewnij się, że skóra jest sucha. Jeśli na klatce piersiowej jest dużo owłosienia, użyj maszynki do golenia (zwykle znajduje się w zestawie z AED), aby elektrody dobrze przylegały. Usuń wszelką biżuterię lub inne przedmioty, które mogą przeszkadzać. - Przyklej elektrody zgodnie z instrukcją.
Na elektrodach znajdują się rysunki pokazujące, gdzie je umieścić: jedną na górnej prawej części klatki piersiowej, a drugą poniżej lewej piersi, na boku. Przyklej elektrody mocno, aby dobrze przylegały do skóry. - Postępuj zgodnie z poleceniami AED.
Po przyklejeniu elektrod AED rozpocznie analizę rytmu serca. Ważne, aby w tym momencie nikt nie dotykał poszkodowanego. Jeśli urządzenie uzna, że konieczna jest defibrylacja, wyda odpowiedni komunikat. Odsuń się od poszkodowanego i naciśnij przycisk defibrylacji. - Kontynuuj resuscytację.
Po defibrylacji AED poinformuje Cię, czy należy kontynuować uciski klatki piersiowej. Postępuj zgodnie z instrukcjami, aż przybędą służby ratunkowe lub AED poinformuje o konieczności ponownej analizy rytmu serca.
To musisz wiedzieć o korzystaniu z defibrylatora AED
- Nie bój się korzystać z AED – urządzenie jest zaprojektowane tak, aby prowadzić użytkownika krok po kroku, nawet jeśli nie ma on doświadczenia medycznego.
- AED sam decyduje, czy defibrylacja jest potrzebna, więc nie można go użyć „przypadkowo” lub niewłaściwie.
- Jeśli AED jest dostępny, zawsze warto go użyć – szybka defibrylacja w połączeniu z RKO może zwiększyć szansę na przeżycie nawet o 70-80%!
Pamiętaj: Twoja odwaga i szybkie działanie mogą uratować życie! Warto zapoznać się z lokalizacjami defibrylatorów AED w swojej okolicy, aby w razie potrzeby wiedzieć, gdzie ich szukać.
W jakich miejscach w Krakowie można znaleźć ogólnodostępne defibrylatory AED?
W Krakowie dostępnych jest wiele ogólnodostępnych defibrylatorów AED, rozmieszczonych w różnych częściach miasta. Lokalizacje tych urządzeń obejmują m.in.:
- Bazylika Mariacka – Plac Mariacki 5
- Centrum Jana Pawła II „Nie lękajcie się!” – ul. Totus Tuus 34
- Dom Jana Matejki – Muzeum Narodowe w Krakowie – ul. Floriańska 41
- Dworzec Autobusowy MDA – ul. Mariacka 3
- Klasztor Sióstr Zgromadzenia Matki Bożej Miłosierdzia – ul. Siostry Faustyny 3
- Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Krakowie – ul. Westerplatte 19
- Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne SA w Krakowie – defibrylatory dostępne w punktach sprzedaży biletów oraz na wyposażeniu radiowozów nadzoru ruchu
- Muzeum Armii Krajowej im. gen. Emila Fieldorfa „Nila” – ul. Wita Stwosza 12
- Ogród Doświadczeń im. Stanisława Lema – al. Pokoju 68
- Punkt Informacyjny – ul. Powiśle 11
- Stadion Miejski im. Henryka Reymana – ul. Władysława Reymonta 20
- Stadion Cracovii im. Józefa Piłsudskiego – ul. Józefa Kałuży 1
- TAURON Arena Kraków – ul. Stanisława Lema 7
- Zamek Królewski na Wawelu – Wawel 5
Pełną i aktualizowaną listę lokalizacji defibrylatorów AED w Krakowie można znaleźć na oficjalnej stronie miasta Krakowa. Dodatkowo, dostępne są aplikacje mobilne oraz mapy online, które pomagają w szybkim zlokalizowaniu najbliższego defibrylatora AED
Warto pamiętać, że w sytuacji nagłego zatrzymania krążenia, szybkie użycie defibrylatora AED znacząco zwiększa szanse na przeżycie poszkodowanego. Urządzenia te są zaprojektowane tak, aby były proste w obsłudze nawet dla osób bez specjalistycznego przeszkolenia.
Korzystanie z AED u osób nietrzeźwych
Tak, można używać defibrylatora AED w przypadku osób nietrzeźwych, pod warunkiem, że występują wskazania do jego użycia, czyli:
- Poszkodowany jest nieprzytomny.
- Nie oddycha normalnie (lub wcale).
Nietrzeźwość nie jest przeciwwskazaniem do stosowania AED. Urządzenie analizuje rytm serca poszkodowanego i wyda polecenie defibrylacji tylko wtedy, gdy jest to konieczne. Dzięki temu unikamy błędnego użycia urządzenia. Miej na uwadze, że świadome osoby nietrzeźwe mogą w dłuższej perspektywie wymagać opieki medycznej ale także usług takich jak wzmacniająca kroplówka witaminowa.
Przeciwwskazania do użycia AED
Defibrylator AED jest bardzo bezpieczny, jednak istnieją pewne sytuacje, w których jego użycie może być niewłaściwe lub nieefektywne:
- Osoba oddycha normalnie i ma oznaki życia.
- AED nie jest potrzebny, jeśli poszkodowany oddycha prawidłowo lub jest przytomny.
- Wilgotna skóra poszkodowanego.
- Jeśli klatka piersiowa jest mokra (np. od deszczu, potu, czy upadku do wody), należy ją osuszyć przed przyklejeniem elektrod, aby uniknąć ryzyka nieskutecznej defibrylacji lub poparzenia skóry.
- Osoby dotykające poszkodowanego.
- Podczas analizy rytmu serca lub defibrylacji nikt nie powinien dotykać ciała poszkodowanego, aby urządzenie mogło prawidłowo zadziałać.
- Dzieci poniżej 1 roku życia.
- W większości przypadków AED nie jest zalecane u niemowląt, chyba że dostępny jest defibrylator z elektrodami pediatrycznymi i wskazaniem od ratownika medycznego.
- Metalowe powierzchnie.
- Jeśli poszkodowany leży na metalowej powierzchni, należy zachować szczególną ostrożność. Choć nowoczesne AED są zabezpieczone przed takim ryzykiem, warto zadbać o maksymalną izolację.
Konsekwencje prawne złego użycia AED
Brak odpowiedzialności za pomoc w dobrej wierze
Polskie prawo chroni osoby udzielające pierwszej pomocy, nawet jeśli nie mają profesjonalnego przeszkolenia. Zasada ta wynika z tzw. ustawy o ochronie życia i zdrowia oraz kodeksu karnego. Jeśli użyjesz AED w dobrej wierze, zgodnie z instrukcjami urządzenia, nie ponosisz odpowiedzialności za ewentualne niepowodzenia.
Błędy w użyciu AED
- Nieumyślne błędy: Jeśli użycie AED nie przyniesie oczekiwanego skutku, nie możesz być pociągnięty do odpowiedzialności, o ile działałeś zgodnie z zasadami udzielania pomocy.
- Celowe zaniedbanie: Jeśli z premedytacją nie udzielisz pomocy osobie w stanie zagrożenia życia, możesz ponieść odpowiedzialność karną na podstawie art. 162 kodeksu karnego.
- Uszkodzenia sprzętu: Jeśli AED zostanie uszkodzony przez osobę udzielającą pomocy, odpowiedzialność finansowa zwykle nie jest egzekwowana, chyba że uszkodzenie było celowe.
Podstawy prawne
W Polsce obowiązuje zasada „obowiązku udzielania pomocy”, co oznacza, że brak pomocy w sytuacji zagrożenia życia może być karalny. Jeśli jednak udzielasz pomocy, korzystając z AED, masz ochronę prawną, nawet jeśli efekt nie będzie pozytywny.
Podsumowanie
- AED można używać u osób nietrzeźwych, jeśli występują wskazania medyczne.
- Przeciwwskazania dotyczą głównie sytuacji technicznych, takich jak mokra skóra czy brak oznak NZK.
- Osoby działające w dobrej wierze są chronione prawem – nawet w przypadku błędów nie ponoszą konsekwencji prawnych, o ile przestrzegają podstawowych zasad pierwszej pomocy.
Warto pamiętać: Działanie jest zawsze lepsze niż jego brak. Każda próba udzielenia pomocy może zwiększyć szanse na uratowanie życia.
