Janusz Trela

---

Życiorys

Janusz Trela urodził się w 1963 roku w Krakowie, konkretnie w dzielnicy Nowa Huta. Z wykształcenia był ślusarzem i pochodził z rodziny, w której ojciec miał pięcioro dzieci. Jego działalność przestępcza zaczęła się pod koniec lat 70. podczas trenowania judo. Początkowo zaczynał od trenowania sztuk walki, ale wkrótce przeszedł do poważniejszych przestępstw, jak kradzieże, napady z bronią oraz rozboje. Wkrótce jego działalność rozszerzyła się o nielegalny handel alkoholem.

W latach 80. Trela wraz ze swoją grupą przeniósł się na Śląsk, gdzie kontynuował działania przestępcze. Jego pseudonim nie był przypadkowy; wziął się od sposobu, w jaki traktował swoje ofiary, zazwyczaj atakując je kopniakami, co przypominało taniec krakowiaka. Inna wersja sugeruje, że pseudonim mógł pochodzić od nazwy rodzinnego miasta. Nałogowe hazardowanie stało się jego kolejną słabością.

W momencie, gdy nastały lata 90., Trela zajął się przemycaniem kradzionych samochodów, wymuszeniami oraz handlem narkotykami. Podczas przełomu lat 80. i 90. stał się znany jako osoba, która udzieliła schronienia poszukiwanemu gangsterowi gdańskiemu, Nikodemowi Skotarczakowi, ps. „Nikoś”, co przyniosło mu prawo do wyłączności w przestępczym procederze związanym z kradzieżami samochodów w południowej Polsce. Trela zyskał reputację i tytuł mafijnego don, kultywując martwe tradycje mafijne znane z ekranów kin. Podczas przekazywania dzieci swoich wspólników do chrztu, nakazywał również, by całowały jego dłoń w hołdzie.

Był podejrzewany o zlecenie oraz wykonanie przynajmniej ośmiu zabójstw, w tym zabójstwa właściciela kantoru ze Stalowej Woli w 1991 roku, zamordowania małżeństwa z Sosnowca oraz mistrza kick-boxingu, Andrzeja Firsta w 1996 roku.

Gang Krakowiaka

Gang Krakowiaka funkcjonował w latach 1991–1999, koncentrując swoje działania głównie w południowej Polsce. Niezaprzeczalnie był to jeden z najbardziej brutalnych gangów w kraju. Interesujący jest fakt, że od 1988 do 1999 roku operował on całkowicie niezależnie, ignorując wpływy mafii pruszkowskiej, co szczególnie dało się we znaki „rezydentowi Pruszkowa” na Śląsku, Zbigniewowi Szczepaniakowi, znanemu jako „Sajmon”. Został on zamordowany 4 marca 1999 roku w Katowicach.

W strukturze gangu, pod przewodnictwem Janusza Treli, wyróżniały się kluczowe postacie. Jednym z nich był Wiesław Czemeris, pseudonim „Kastor”, który był byłym kulturystą. Czemeris, jako świadek koronny, skutecznie osłabił swoją grupę, dostarczając zeznania, które przyczyniły się do aresztowania wielu byłych kompanów. Inną z prominentnych postaci był Zdzisław Łabudek, zwany „Strasznym Zdzichem”. Były karateka i zbrojmistrz, znany był z wyjątkowego okrucieństwa oraz sadystycznych skłonności, za co został skazany na dożywocie.

Interesującym zwrotem akcji w historii gangu jest przenikanie do jego struktur Nadkomisarza Jerzego Hybińskiego, znanego jako „Zwierzak”, który był osobą związaną z jednostkami antyterrorystycznymi. W czasie, gdy funkcjonował w Milicji Obywatelskiej, a później w Centralnym Biurze Śledczym (CBŚ), intensywnie rozpracowywał gang Krakowiaka, co pokazało jego niezdolność do wyeliminowania organizacji przestępczej, mimo bliskich kontaktów ze światem przestępczym.

Historię działalności gangu oraz jego lidera poświęcony jest odcinek nr 9 serialu dokumentalnego pt. „Alfabet mafii”. Zrealizowano go w 2004 roku przy współpracy dziennikarzy śledczych, w tym Piotra Pytlakowskiego oraz Ewy Ornackiej. Proces, który miał miejsce w sądziańskiej historii związanej z gangiem, jest uznawany za najdłuższy i najdroższy proces w historii śląskiego wymiaru sprawiedliwości.

Wyroki

Przygoda Janusza Treli z wymiarem sprawiedliwości rozpoczęła się w styczniu 1997 roku, kiedy to został po raz pierwszy zatrzymany. Już po dwóch tygodniach opuścił jednak areszt, płacąc kaucję w wysokości 10 tysięcy złotych. Jego następne zatrzymanie miało miejsce w nocy z 18 na 19 stycznia 1999 roku, w jego domu w Małobądzu, przy ul. Baczyńskiego 23, gdzie schwytała go policja razem z innymi członkami grupy przestępczej.

Proces Janusza rozpoczął się 20 lutego 2001 roku przed Sądem Okręgowym w Katowicach. W trakcie rozprawy zarówno on, jak i jego towarzysze, zostali skazani na mocy prawomocnych wyroków. Warto dodać, że Trela próbował symulować problemy psychiczne, co manifestował swoim niechlujnym wyglądem, brakiem obuwia, chaotycznym zachowaniem oraz głośnymi wykrzykiwaniami. Po dokładnych badaniach psychiatrycznych ujawniono, że jego zaburzenia były udawane.

W 2008 roku zapadł wyrok, na podstawie którego Trela został skazany na 25 lat więzienia. Następnie, w kwietniu 2009 roku, Sąd Apelacyjny w Katowicach skazał go na 12 lat więzienia za przestępstwa związane z kradzieżami i rozbojami. Po odwołaniu się od tego wyroku i ponownym badaniu sprawy, w 2013 roku Sąd Okręgowy w Katowicach zdecydował o karze 15 lat więzienia z uwagi na zlecenie napadu rabunkowego oraz podżeganie do zabójstwa policjanta i prokuratora. Trela odbywał karę w zakładzie karnym w Katowicach.

W październiku 2016 roku zapadł nowy wyrok, w którym Sąd Okręgowy w Katowicach wymierzył mu 25 lat pozbawienia wolności za kierowanie przestępczym związkiem o charakterze zbrojnym oraz za działania związane z zleceniem zabójstw i rozbojów przemocą oraz produkcję i handel narkotykami. 25 kwietnia 2019 roku sąd prawomocnie skazał go na 15 lat więzienia w głównym procesie jego gangu, a równocześnie uchylił tymczasowe aresztowanie, które trwało od stycznia 1999 r. W czerwcu 2019 roku Janusz Trela opuścił zakład penitencjarny.

Na koniec, 12 maja 2023 roku, Sąd Okręgowy w Katowicach uniewinnił Trele z zarzutu zabójstwa Białorusina Wiktora Fiszmana, który był liderem konkurencyjnej grupy przestępczej w Szczecinie. Janusz miał działać na zlecenie Oczki — szefa mafii szczecińskiej. Prokuratura ma zamiar zaskarżyć ten wyrok.

---

Oceń: Janusz Trela

---