Karol Szczepan Kot, bardziej znany jako Wampir z Krakowa, to figura, która na trwałe wpisała się w karty polskiej kryminologii. Urodził się 18 grudnia 1946 roku w Krakowie i zginął tragicznie 16 maja 1968 roku w Mysłowicach.
Jest on oskarżony o brutalne zamordowanie dwóch osób, a także o nieskuteczne próby zabójstwa dziesięciu innych osób. Dodatkowo, do jego zbrodniczej działalności zaliczane są cztery przypadki podpaleń. W latach 60. XX wieku jego czynami wstrząsnęły mieszkańcy Krakowa, wywołując na wiele lat atmosferę strachu oraz niepokoju w lokalnej społeczności.
Życiorys
Karol Kot pochodził z inteligenckiej rodziny i mieszkał z rodzicami na krakowskim Kazimierzu, w kamienicy nr 2 przy ul. Meiselsa. Uczył się w Technikum Energetycznym, które mieściło się przy ul. Loretańskiej w Krakowie. Już od najmłodszych lat interesował się bronią palną, wojskiem oraz strzelectwem i wyróżniał się jako najlepszy strzelec w sekcji strzeleckiej Klubu Sportowego Cracovia.
Wszystko zmieniło się we wrześniu 1964 roku, gdy Kot wszedł do kościoła sercanek przy ul. Garncarskiej 24 w Krakowie i zaatakował modlącą się tam kobietę, dźgając ją bagnetem. Ofiara nie od razu zorientowała się, że została zraniona, ale wezwała pomoc dopiero po powrocie do domu. Kolejnymi ofiarami była grupa starszych kobiet oraz dzieci. Zwłaszcza tragiczne było zabójstwo dziecka, które na sankach zjeżdżało z górki, co ostatecznie doprowadziło do ujęcia Kota, gdyż jego znajoma postanowiła zgłosić sprawę na milicję.
Karol Kot został oskarżony o zamordowanie dwóch osób: 77-letniej Marii Plichty, której życie odebrał w klasztorze prezentek przy ul. św. Jana, oraz 11-letniego Leszka Całka, który zginął w okolicach kopcu Kościuszki. Oprócz tego stawiano mu 10 prób zabójstwa, w tym 6 przypadków otrucia oraz 4 podpalenia. Specjaliści, w tym Wanda Półtawska, przeprowadzający badania, stwierdzili, że Kot działał z pełną świadomością i był poczytalny.
W trakcie śledztwa milicja popełniła wiele poważnych błędów, takich jak ignorowanie podanego przez pierwszą ofiarę rysopisu napastnika. Po ataku nożem na dziewczynkę, świadek – przejeżdżający taksówkarz – dostarczył prawidłowy opis, aczkolwiek milicja zlekceważyła jego zeznania. Po aresztowaniu, 14 lipca 1966 r., Kot przyznał się do wszystkich przestępstw, szczegółowo opisując przebieg zbrodni oraz zdradzając swoje mordercze plany. Opowiadał o zamiłowaniach związanych z krwią i z uśmiechem pozował do zdjęć z wizji lokalnych. Jak sam przyznał, miał po raz pierwszy spróbować krwi w rzeźni podczas wakacji w Pcimiu, co na zawsze zmieniło jego życie.
Z rodzicami jeździłem na wakacje do Pcimia (to taka dziura pod Myślenicami). Było nudno, chodziłem więc do tamtejszej rzeźni i asystowałem przy zabijaniu cieląt. Lubiłem ten widok i w końcu zasmakowałem w ciepłej krwi.
Wynik procesu zapadł 14 lipca 1967 roku – Kot został uznany za winnego i skazany na karę śmierci. Po apelacji, 22 listopada 1967 roku Sąd Najwyższy zmienił wyrok na dożywotnie pozbawienie wolności. Jednak Prokurator Generalny skorzystał z możliwości złożenia rewizji nadzwyczajnej, co zaowocowało ostatecznym wyrokiem śmierci poprzez powieszenie, wydanym 11 marca 1968 roku. Karol Kot został stracony 16 maja 1968 r. W mediach pojawiły się informacje na temat stwierdzenia rozległego guza mózgu podczas sekcji zwłok, co wzbudziło wątpliwości. Niektórzy wskazywali, że prokuratura nie miała możliwości przeprowadzenia sekcji w ciągu dwóch godzin od wykonania kary.
Odwołania w kulturze
W kontekście wydarzeń związanych z Karolem Kotem, wielu artystów nawiązało do jego postaci w swoim twórczym dorobku. Przykładem jest poeta Marcin Świetlicki, który stworzył wiersz zatytułowany „Karol Kot”, w którym fakt ten został ujęty w sposób wyrazisty i emocjonalny: „wziąłem duży rozmach/i ściąłem jednocześnie/chłopca/śnieg/powietrze/swój kręgosłup/łodygę”. Osobowość mordercy znajduje również swoje miejsce w powieści Świetlickiego titled Dwanaście.
W rok 2008 wiąże się z premierą odcinka serialu dokumentalnego Seryjni mordercy emitowanego przez kanał Discovery Historia. Odcinek nosił tytuł „Był sobie chłopiec” i został zrealizowany przez Anetę Chwalbę oraz Macieja Muzyczuka, w całości poświęcony osobie Kota i jego czynowi.
W 2011 roku, Marcin Koszałka ogłosił plany dotyczące produkcji filmu, który opowiadałby o „wampirze z Krakowa”. Jego debiutancki długometrażowy film fabularny, Czerwony pająk, który był dofinansowany przez Polski Instytut Sztuki Filmowej, zadebiutował międzynarodowo 6 lipca 2015 podczas Festiwalu Filmowego w Karlowych Warach, gdzie był wyświetlany w konkursie głównym. Na polskie ekrany trafił natomiast 27 listopada 2015, z Filipem Pławiakiem w roli głównej. Należy jednak zauważyć, że film nie jest wiernym odwzorowaniem prawdziwych wydarzeń, a jedynie swobodną interpretacją inspirowaną postacią Kota.
W 2022 roku historię Karola Kota przedstawiono także w formie dokumentalnej w serialu produkcji TVP Historia, noszącym tytuł Polscy. Seryjni….
W nadchodzących latach, w 2024 roku, Andrzej Gawliński w swojej książce zatytułowanej Lolo Rozpruwacz. Karol Kot – Wampir z Krakowa podjął się rekonstrukcji zbrodni dokonanej przez Kota, przybliżając czytelnikom skomplikowaną historię tego mrocznego mordercy.
Przypisy
- MajaM. Staniszewska: „Czerwony Pająk”. Historia Wampira z Krakowa na ekranach kin [online], metro.gazeta.pl, 22.11.2023 r. [dostęp 19.03.2024 r.]
- GiL – Wydawnictwo Kryminalistyczne – kryminalistyczny.pl. [dostęp 03.05.2024 r.]
- PrzemysławP. Semczuk, M jak morderca: Karol Kot – wampir z Krakowa, Warszawa: Świat Książki, 2019 r., s. 276, ISBN 978-83-8139-244-0, OCLC 1088998082 [dostęp 25.05.2019 r.]
- MarcinM. Banasik: Chłopiec o niewinnym obliczu, którego od dziecka fascynowały noże i zabijanie, „Nasza Historia” nr 3 (16), 01.03.2015 r.
- a b Kryminalny Kraków w jeden dzień. dziennikpolski24.pl, 07.10.2011 r. [dostęp 23.04.2018 r.]
- Urszula Wolak: Koszałka zadebiutuje filmem o krakowskim mordercy. gazetakrakowska.pl, 09.08.2011 r. [dostęp 14.06.2012 r.]
- „Dziennik Polski”, 6898, 15.04.1966 r. [dostęp 16.07.2023 r.]
- Marcin Banasiak: Chłopiec, który zbudził wampira (2). Dziennik Polski, 2011 r.
- Magdalena Mania: Kiedy mózg morduje (3). Gazeta Wyborcza, 2010 r. [dostęp 22.01.2012 r.]
- Dziennik Polski 12.03.1968 r. [online], mbc.malopolska.pl [dostęp 07.04.2022 r.]
- Wampir i psychoza strachu w Krakowie. Ciekawostki o Krakowie, 2012 r. [dostęp 06.01.2013 r.]
- Czerwony pająk. Internetowa Baza Filmu Polskiego. [dostęp 19.11.2015 r.]
- Projekty dofinansowane – Sesja 1/2012 – Filmy fabularne – Priorytet 3. Polski Instytut Sztuki Filmowej. [dostęp 14.06.2012 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Przestępcy i zbrodniarze":
Janusz Trela | Władysław Mazurkiewicz (morderca)Oceń: Karol Kot (morderca)