Fort reditowy 7 „Za Rzeką”


Fort reditowy 7 „Za Rzeką”, znany również jako „Bronowice”, to cenny element historyczny znajdujący się w obrębie Twierdzy Kraków. Znajduje się przy ul. Rydla w Krakowie i jest wpisany do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego.

Budowla ta została wzniesiona w latach 1857–1865 na miejscu wcześniejszego szańca typu FS (Feuerschanze) zbudowanego w 1854 roku. W 1888 roku na wale fortu dobudowano poprzecznice, co znacząco wpłynęło na jego strukturę, a w 1909 roku w lewym barku i szyi tradytor przyciągnął uwagę architektów oraz historyków.

Obiekt wyróżnia się bastionem z wałem ziemnym, którego stoki wykończono cegłą. Znajdują się tutaj poprzecznice na wale, klasyczna fosa oraz dwie kaponiery typu kocie uszy w jej obrębie. W centrum redita ma kształt ceglanej, jednokondygnacyjnej budowli w rzucie podkowiastym.

Fort otoczony jest obszernym dziedzińcem oraz wałem, a w jego architekturze wyróżnia się linia szyi usytuowana na osi symetrii. Z zachowanych elementów strukturalnych szczególną uwagę zwraca most zwodzony w bramie redity.

Przez większość XX wieku oraz na początku XXI wieku fort był własnością wojska, gdzie służył jako magazyn. Przez długi czas pozostawał pod zarządem Agencji Mienia Wojskowego, co skutkowało ograniczeniem dostępu do obiektu dla szerszej publiczności. Dopiero od 13 września 2021 roku, fort stał się własnością Uniwersytetu Pedagogicznego.

Przypisy

  1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 21.07.2018 r.]
  2. Małgorzata M. Mrowiec, Kraków. Fort w Bronowicach sprzedany. Kupił go Uniwersytet Pedagogiczny, urządzi tam m.in. centrum konferencyjne [online], Gazeta Krakowska, 13.09.2021 r. [dostęp 23.10.2022 r.] (pol.).
  3. a b Fort jest w prasie, a czasem nawet literaturze nazywany fortem „Bronowice” jednak nazwa ta nie występuje w materiałach archiwalnych, za: Marcin Mikulski. Za Rzeką. „Gazeta Bronowicka”, grudzień 2012 r.
  4. Fort 7 „Bronowice” w WikiMapia.
  5. Opis na stronie o twierdzach Małopolski.

Oceń: Fort reditowy 7 „Za Rzeką”

Średnia ocena:4.98 Liczba ocen:25