Kamienica Jaschkego w Krakowie

---

Historia

W czasach średniowiecznych oraz w epoce nowożytnej w regionie, gdzie obecnie stoi kamienica Jaschkego, znajdowały się dwa gotyckie domy. Północny budynek został zbudowany w połowie XIV wieku, a na przełomie XIV i XV wieku przeszedł szereg rozbudów. Z niezwykle interesującego etapu zachowały się belkowe stropy zarówno parteru, jak i pierwszego piętra. W końcu XV wieku, dom stał się własnością rodziny Stwoszów. W pierwszej ćwierci XVI wieku przeszedł modernizację, a około 1575 roku został przebudowany przez K. Tornaya. Z tego okresu pochodzą drewniana ścianka działowa na pierwszym piętrze oraz kamienne obramienia okien, wzbogacone o toskańskie półkolumny, zlokalizowane między oknami na parterze i pierwszym piętrze w tylnym trakcie budynku.

Na przełomie XVI i XVII wieku, dom przeszedł kolejną przebudowę, tym razem pod kierunkiem K. Gerata. Natomiast dom południowy, wybudowany w II połowie XIV wieku, w okolicach 1572 roku został zmodernizowany przez stolarza S. Pileckiego. W tym samym okresie wzniesione zostały dwie oficyny: tylną i pośrednią, które na początku XVIII wieku zostały podwyższone o dodatkowe piętro. Wokoło 1740 roku dobudowano trzecie piętro oraz boczną oficynę, co znacznie przekształciło wcześniejszy układ architektoniczny.

W 1824 roku oba domy zostały połączone przez Franciszka Jaschkego, co doprowadziło do uzyskania budynku w obecnym kształcie, z klasycystyczną fasadą, która nadała mu elegancki wygląd. Niestety, kamienica uległa znacznym zniszczeniom podczas wielkiego pożaru Krakowa w 1850 roku. Pożar ten wymusił przeprowadzenie remontu, który związany był z przebudową oficyn, a całość opracowano według projektu Feliksa Radwańskiego. W 1875 roku fasada została również poddana przebudowie, co nadało jej eklektyczny charakter oraz przekształcono trzecie piętro, jak również klatkę schodową. W latach 90. XX wieku przeprowadzono gruntowny remont konserwatorski, mający na celu przywrócenie kamienicy jej historycznego blasku.

W dniu 28 kwietnia 1967 roku, kamienica została uhonorowana wpisem do rejestru zabytków, co stanowi potwierdzenie jej historycznego i kulturowego znaczenia. Ponadto, obiekt znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków, co dodatkowo podkreśla jego wartość dla lokalnej społeczności oraz dla historii Krakowa.

Architektura

Kamienica Jaschkego w Krakowie przeszła znaczną transformację na przestrzeni lat, co pozwoliło jej na uzyskanie obecnego wyglądu. Efekty przebudowy z 1875 roku oraz remontu przeprowadzonego w latach 90. XX wieku nadały jej unikalny charakter.

Jest to obiekt o trzech piętrach, cechujący się pięcioosiową fasadą, która nosi znamiona stylu eklektycznego. Fasada ta jest asymetryczna, co nadaje budynkowi intrygujący wygląd.

W trzeciej osi fasady umiejscowiony jest prosty portal, który przyciąga wzrok i stanowi kluczowy element architektoniczny. Ponadto, konstrukcja wieńczy gzyms koronujący, pod którym zlokalizowany jest fryz, dodający całości finezji i elegancji.

---

Oceń: Kamienica Jaschkego w Krakowie

---