Szpital Zakonu Bonifratrów św. Jana Grandego w Krakowie

---

Historia

Historia Bonifraterskiego szpitala, który powstał w 1609 roku, jest nierozerwalnie związana z osobą Waleriana Montelupiego i wsparciem krakowskiego mieszczaństwa. Ten pierwszy szpital bonifraterski, zlokalizowany u zbiegu ulicy św. Jana i ulicy św. Marka, przez dwa wieki pełnił rolę schronienia dla chorych oraz cierpiących.

W okresie zaborów szpital zmagał się z dotkliwym zubożeniem klasztoru, co prowadziło do braku funduszy na remont budynków, które groziły całkowitą ruiną. W 1812 roku dzięki staraniom biskupa krakowskiego, Andrzeja Gawrońskiego, król saski i wielki książę warszawski Fryderyk August Wettyn wydał dekret, który przekazał Bonifratrom opuszczony klasztor z ogrodem oraz kościół Trynitarzy pw. Świętej Trójcy, znajdujący się przy ulicy Krakowskiej.

Bracia Bonifratrzy, po remoncie nowej siedziby, mogli wznowić swoją działalność na rzecz społeczeństwa Krakowa. W czasach, gdy Galicja zyskała autonomię, a miasta objął władzą Józef Dietl, lekarz i społecznik, sytuacja Konwentu oraz Szpitala zaczęła się poprawiać. Jednak prawdziwy rozkwit działalności placówki nastąpił dopiero po wyborze brata Laetusa Bernatka na przeora Konwentu w 1891 roku. Mimo wielu przeciwności postanowił on zrealizować ambitny plan budowy nowego szpitala.

Pomocnym pretekstem dla tego przedsięwzięcia był jubileusz 50-lecia panowania cesarza Franciszka Józefa. W marcu 1897 roku, podczas kapitulanek austriacko-czeskich w Wiedniu, zaakceptowano plan budowy nowego szpitala w Krakowie, przy ulicy Trynitarskiej. Za projekt budynku odpowiedzialny był znany architekt, profesor na Krakowskiej Wyższej Szkoły Techniczno-Przemysłowej, Teodor Talowski.

Koszt wzniesienia nowego szpitala wyniósł 450 tys. koron, z czego 369,6 tys. pochodziło z darowizn społecznych. Kamień węgielny wbudowano w 1898 roku, a oficjalne otwarcie odbyło się 7 października 1906 roku, kiedy to szpital poświęcił ks. kardynał Jan Duklan Puzyna. W dniu otwarcia dysponował 100 łóżkami oraz oddziałami, takimi jak wewnętrzny z pododdziałem gruźliczym, chirurgiczny, skórno-weneryczny z ambulatoriami, dentystycznym oraz okulistycznym, a także apteką.

Nowoczesność tego szpitala polegała na zastosowaniu centralnego ogrzewania, elektrycznego oświetlenia złożonego z 130 lamp żarowych, wentylacji, a także dostępu do zimnej i ciepłej wody. Dzięki specjalistycznej aparaturze medycznej został uznany za jeden z najnowocześniejszych placówek w Galicji, co zaowocowało złotym medalem przyznanym w 1907 roku podczas X Zjazdu Lekarzy i Przyrodników Polskich za wzorowe urządzenie szpitala.

W 1913 roku Bonifratrzy nabyli 36 hektarów ziemi w Konarach, co miało służyć jako zaplecze aprowizacyjne dla szpitala oraz miejsce dla rekonwalescentów i pensjonaty dla starszych, samotnych osób inteligencji. Odzyskanie przez Polskę niepodległości w 1918 roku, oraz ponowne uformowanie Prowincji Polskiej Zakonu Bonifratrów w 1922 roku, przyczyniło się do rozbudowy budynku oraz wzbogacenia jego wyposażenia o nowoczesną aparaturę medyczną, a także zatrudnienia najlepszych lekarzy.

15 lipca 1924 roku miało miejsce otwarcie nowego oddziału szpitalnego, który koncentrował się na chorobach uszu, nosa oraz gardła. Podczas II wojny światowej szpital pozostał pod opieką braci Bonifratów, którzy wykazali się męstwem, zatrudniając wybitnych lekarzy oraz udzielając pomocy osobom poszukiwanym przez gestapo. Wspierali ruch oporu i ukrywali ludzi podziemia, niejednokrotnie ryzykując swoje życie.

1 stycznia 1949 roku, na mocy decyzji nowych władz, szpital został upaństwowiony. W październiku 1950 roku przeszedł całkowicie pod zarząd Miasta Krakowa. Braciom zakazano wstępu do szpitala, a przejście łączące go z Konwentem zostało zamurowane. Szpital przyjął imię Edmunda Biernackiego, znanego patologa i neurologa, filozofa medycyny.

Transformacja ustrojowa po upadku komunizmu w Polsce zapoczątkowała starania Bonifratrów o reaktywację zarządzania szpitalem. 1 stycznia 1997 roku placówka powróciła do Zakonu, stając się pierwszym niepaństwowym szpitalem w Polsce pw. św. Jana Grandego, reformatora hiszpańskiego szpitalnictwa, wyniesionego na ołtarze przez Jana Pawła II w 1996 roku.

Położenie

Szpital znajduje się w malowniczej lokalizacji przy ulicy Trynitarskiej 11, w obrębie krakowskiego Kazimierza. Budynek, w którym obecnie funkcjonuje placówka, został wzniesiony w latach 1898-1901. Jego autorem architektonicznym był Teodor Talowski, a realizacją projektu zajął się Janusz Rawicz-Niedziałkowski, co podkreśla znaczenie tej historycznej budowli w kontekście lokalnej architektury.

Oddziały szpitalne

W Szpitalu Zakonu Bonifratrów św. Jana Grandego w Krakowie znajduje się szereg wyspecjalizowanych jednostek medycznych, które zapewniają pacjentom kompleksową opiekę zdrowotną. Wśród oferowanych oddziałów można wymienić:

• oddział chorób wewnętrznych i angiologii,
• oddział chirurgii ogólnej i onkologicznej,
• wojewódzki oddział chirurgii naczyń i angiologii,
• oddział anestezjologii i intensywnej terapii,
• oddział diagnostyczno-leczniczy.

Dyrekcja

W skład dyrekcji Szpitala Zakonu Bonifratrów św. Jana Grandego w Krakowie wchodzą następujące osoby:

• dyrektor zarządzający: Jolanta Czaplińska-Jaszczurowska,
• dyrektor finansowy: Dorota Puka.

---

Oceń: Szpital Zakonu Bonifratrów św. Jana Grandego w Krakowie

---