Jan Józef Fischer


Jan Józef Fischer, urodzony 20 marca 1873 roku w Krakowie, to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiego sportu i turystyki. Ostatnie dni jego życia zakończyły się tragicznie, bowiem zmarł 10 września 1942 roku w KL Auschwitz.

W ciągu swojego życia był nie tylko utalentowanym taternikiem i żeglarzem, ale również pasjonatą motoryzacji, co czyniło go człowiekiem wielu zainteresowań. Dodatkowo, Fischer angażował się w różnorodne działania na rzecz turystyki, co przyczyniało się do popularyzacji górskich wędrówek i sportów wodnych w Polsce. Zawodowo był kupcem, co również stanowiło integralną częścią jego życia.

Życiorys

Jan Józef Fischer urodził się w rodzinie zamożnych kupców, będąc synem Jana Władysława, krakowskiego handlarza towarami kolonialnymi oraz papierniczymi, a jego matką była Michalina ze Steusingów. Swoją edukację rozpoczął w gimnazjum św. Anny w Krakowie, a następnie kontynuował ją na Akademii Handlowej w Grazu. Fischer był zapalonym wspinaczem, rozpoczynając swoją przygodę z Tatrami już w młodzieńczych latach. W wieku zaledwie 15 lat zdobył północną ścianę Łomnicy, towarzysząc w tym przedsięwzięciu Edmundowi Cięglewiczowi oraz Klimkowi Bachledzie.

W 1893 roku dokonał historycznego wejścia na Durny Szczyt od Klimkowej Przełęczy, wspólnie z Michałem Siedleckim, Klimkiem Bachledą oraz Józefem Gąsienicą Gładczanem. Kolejne jego osiągnięcia to wytyczenie nowej drogi na Mały Kołowy Szczyt w roku 1900 oraz zdobycie Modrej Turni, w czym towarzyszyli mu Stanisław Krygowski, Klimko Bachleda i inni. Jego pasje nie ograniczały się tylko do wspinaczki – w 1904 roku zdobył Ostry Szczyt, a równocześnie uczestniczył w wycieczkach narciarskich z Stanisławem Barabaszem. W latach 90. XIX wieku odwiedził m.in. Czarny Staw Gąsienicowy w czasie Wielkanocy oraz Przełęcz pod Kopą Kondracką w 1902 roku.

Na początku XX wieku wyróżniał się jako jeden z nielicznych taterników używających plecaków podczas wypraw. Jan Józef Fischer był także entuzjastą automobilizmu i czynnie uczestniczył w pracach Galicyjskiego Klubu Automobilowego. W 1902 roku przejechał po nowo zbudowanej szosie do Morskiego Oka, ustanawiając nowe standardy w podróżowaniu po regionie.

Podczas I wojny światowej, zgłaszając się na ochotnika, przeszedł szkolenie w szkole lotniczej w Fischamend. Po jego ukończeniu zaciągnął się do Armii Polskiej we Francji, co dowodzi jego zaangażowania w walkę o wolność ojczyzny. W 1910 roku Fischer został przewodniczącym Tatrzańskiego Towarzystwa Narciarzy, które powstało w Krakowie. Również aktywnie brał udział w Polskim Towarzystwie Tatrzańskim, gdzie w latach 1921–1931 przewodniczył komisji rewizyjnej.

Na początku lat 20. XX wieku zainteresował się jachtingiem morskim, co prowadziło do utworzenia w 1924 roku spółki mającej na celu zakup pełnomorskiego jachtu. Po zrealizowaniu przedsięwzięcia, wiosną 1925 roku nabył jacht Carmen w duńskim porcie Nyborg. Jacht ten odbył swoją premierową podróż pod polską flagą, płynąc do Gdańska w dniach 16–20 maja 1925 roku. W roku 1926 Jan wraz z synami, Józefem i Janem, wyruszył w rejs do Skandynawii, odwiedzając takie porty jak Kopenhaga, Oslo oraz Göteborg.

W 1930 roku spółka zdecydowała się na sprzedaż jachtu. Nowym zadaniem Fischer’a stał się zakup większej jednostki, co doprowadziło do zakupu jachtu Heimat, który otrzymał nowe imię Jurand. W 1930 roku odbył na nim swoją ostatnią większą podróż morską do Szwecji. Swoje wspomnienia z pasjonującej żeglugi zawarł w dwóch publikacjach: „1500 mil łodzią żaglową” (1927) oraz „Pod żaglami” (1931).

Po wybuchu II wojny światowej Jan Józef Fischer osiedlił się w Krakowie, gdzie niestety w dniu 26 czerwca 1942 roku został aresztowany przez Gestapo. Później wywieziono go do obozu koncentracyjnego Auschwitz, gdzie zmarł 10 września tego samego roku, pozostawiając po sobie niezatarte ślady w dziejach polskiego alpinizmu i jachtingu.

Ordery i odznaczenia

Jan Józef Fischer został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi dwa razy, co jest świadectwem jego zasług i wkładu w rozwój kraju.

Otrzymał to wyróżnienie w następujących terminach:

  • 14 listopada 1929,
  • 22 kwietnia 1939.

Przypisy

  1. Jan J.J.J. Fischer Jan J.J.J., 1500 mil łodzią żaglową [online], Odczyt wygłoszony w Pol. Tow. Geograficznem w Krakowie dnia 15.11.1926 r., polona.pl [dostęp 09.05.2020 r.]
  2. M.P. z 1939 r. nr 95, poz. 216 „za zasługi na polu propagandy i rozwoju sportu”.
  3. M.P. z 1929 r. nr 264, poz. 614 „za zasługi na polu pracy narodowej, społecznej i zawodowej”.
  4. a b c d Bolesław Chwaściński: Z dziejów taternictwa. O górach i ludziach. Warszawa: Sport i Turystyka, 1988, s. 70, 83, 85, 120. ISBN 83-217-2463-9.
  5. informacje o rodzicach + zdjecie z 1914.
  6. Jan Józef Fischer na stronie Archiwum ofiar terroru nazistowskiego i komunistycznego w Krakowie 1939 - 1956.

Oceń: Jan Józef Fischer

Średnia ocena:4.96 Liczba ocen:8