Tadeusz Kazimierz Sowicki

---

Życiorys

W 1935 roku Tadeusz Kazimierz Sowicki zakończył naukę w gimnazjum matematyczno-przyrodniczym im. Augusta Witkowskiego w Krakowie. Po ukończeniu szkoły, przeprowadził się do Warszawy, gdzie przez rok kształcił się w Wyższej Szkole Dziennikarskiej. Po odbyciu służby wojskowej w Wołyńskiej Szkole Podchorążych Rezerwy Artylerii, w 1937 roku rozpoczął studia na wydziale malarstwa i scenografii Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie. Równocześnie podjął naukę na wydziale reżyserii w Państwowym Instytucie Sztuki Teatralnej.

II wojna światowa

Wojna przerwała jego studia. Zmobilizowany, brał udział w wojnie obronnej 1939 roku. Po internecie na Węgrzech, został umieszczony w obozie w Bregenc-Mayor, gdzie redagował satyryczne pismo dotyczące życia w obozie, zatytułowane „Świecznik”. W 1940 roku, po ucieczce z obozu, dołączył do nowo utworzonej w Syrii Samodzielnej Brygady Strzelców Karpackich. W stopniu podporucznika artylerii, uczestniczył w obronie Tobruku oraz w bitwie pod Gazalą. Po przekształceniu SBSK w 3 Dywizję Strzelców Karpackich, włączoną do 2 Korpusu Polskiego, jako zwiadowca pułku rozpoznawczego walczył we Włoszech, starając się przełamać Linię Gustawa, oraz brał udział w zdobyciu Monte Cassino. Ranny w czerwcu 1944 roku podczas walk nad rzeką Chienti, trafił do szpitala w Szkocji, gdzie zakończyła się jego służba wojskowa. W listopadzie 1946 roku opuścił szereg wojskowy, a jego odwaga została doceniona przez przyznanie mu Krzyża Walecznych (dwukrotnie) oraz Srebrnego Krzyża Zasługi.

Twórczość

Tadeusz Kazimierz Sowicki był jednym z wielu żołnierzy-poetów, którzy dobrze znani są z ruchu literackiego Karpatczyków. W 1944 roku opublikował zbiór wierszy zatytułowany Zwrotnik Wilkołaka, w Jerozolimie, dzięki wydawnictwu „W Drodze”. W jego twórczości występują również wiersze ujęte w tak renomowanym zbiorze, jak Poezja Karpacka, redagowany przez Jana Bielatowicza w 1943 roku, a także w antologii Poezja Polska 1939-45, wydanej w 1946 roku w Paryżu.

Nie ograniczał się jedynie do poezji, bowiem Sowicki tworzył także scenografię do przedstawień teatralnych, które były wystawiane przez żołnierzy „Karpackiej” w Palestynie oraz Egipcie. W 1944 roku, we współpracy ze Stanisławem Pleszczyńskim, wydano sztukę Garden party, której akcja osadzona jest w Iraku w roku 1943. Pleszczyński zyskał popularność dzięki swojemu pseudonimowi aktorskiemu Aleksandra Żabczyńskiego.

W latach 1945–1946 kontynuował studia plastyczne w renomowanej Slade School of Fine Art w Londynie. Po powrocie do Polski w grudniu 1946 roku, ożenił się z Marią Ireną Krężlewicz i aktywnie przyłączył się do współtworzenia Teatru Lalki i Aktora „Guliwer” w Warszawie. Sowicki pełnił funkcje kierownicze literackie i plastyczne w tym teatrze w latach 1947-1952. Po opuszczeniu „Guliwera” w 1952 roku, na krótko powrócili tam z żoną w roku 1956, gdzie ponownie działał jako scenograf. Ostatecznie, w 1957 roku, Sowiccy opuścili teatr na stałe.

Warto również wspomnieć, że Tadeusz Sowicki był autorem scenografii do wielu sztuk, które miały swoją premierę w teatrach lalek, takich jak Baj oraz Syrena, a także w Teatrze Małym. Pracował nad scenografią do filmu Kopernik, który zrealizowano w 1972 roku. Sowicki wykazywał także talent ilustratorski, tworząc ilustracje dla książek dziecięcych oraz bajek na przezroczach.

W latach sześćdziesiątych pełnił funkcję przewodniczącego sekcji scenografii w Zarządzie Głównym Związku Polskich Artystów Plastyków. Zachowało się kilka jego obrazów olejnych, w tym dzieło Dzieci Słońca (Solaris 69 / Children of the Sun). Choć wiele jego opowiadań wojennych oraz wierszy znane są tylko w nielicznych publikacjach zdobionych w PRL, jego twórczość ujrzała światło dzienne na wystawie w Londynie, na krótko przed jego śmiercią.

W 2014 roku nakładem wydawnictwa Dom na Wsi został wydany poemat Polonez realistyczny, będący swoistą, gorzką rozmową poety z rzeczywistością II RP, czasami wojny i PRL-u. Tadeusz Kazimierz Sowicki znalazł spoczynek na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera B35-3-11).

---

Oceń: Tadeusz Kazimierz Sowicki

---