Biały Szczep

---

Historia

W 1957 roku z inicjatywy dwóch krakowskich drużyn harcerskich – 14 Krakowskiej Drużyny Harcerzy „Brązowa Czternastka” imienia księdza biskupa Władysława Bandurskiego (założonej w 1932 r.) oraz 18 Krakowskiej Drużyny Harcerzy powstał Biały Szczep. Założycielami tego stowarzyszenia byli ówczesny ćw. Ryszard Wcisło, który uzyskał upoważnienie nr 1 w Krakowie do reaktywacji 14 KDH. Pierwsze spotkanie miało miejsce 13 stycznia 1957 roku w Technikum Energetycznym przy ulicy Loretańskiej 16.

Szczep przyjął charakterystyczny biały kolor chust oraz imię hetmana Stefana Czarnieckiego. W roku 1960, na Wawelu, społeczność Krakowa ofiarowała sztandar zaprojektowany przez hm. Ryszarda Wcisło, co stanowiło początek serii wyjątkowych harcerskich sztandarów w tym regionie. Co interesujące, sztandar Białego Szczepu miał również konspiracyjną wersję na wypadek kolejnego rozwiązania ZHP; jego istnienie ujawniono dopiero w 2006 roku. Na pamiątkę „Brązowej Czternastki” uszyto 4 brązowe kliny.

Podczas obozu letniego w 1960 roku, który odbył się w Bieszczadach, wznowiono działalność Harcerskiej Rodziny Puszczańskiej, reprezentowanej przez Krąg Czarnego Dębu oraz Gromadę Orłów z Krakowa.

W kolejnych latach Biały Szczep stał się wiodącym ośrodkiem starszoharcerskim w Polsce, pomimo politycznych nacisków oraz działań Służby Bezpieczeństwa, które obejmowały śledztwo związane z nielegalnym wydaniem wielkiego śpiewnika Szczepu. Organizacja wydawała czasopismo „Czata” oraz tradycyjne publikacje metodyczne, które unikały cenzury. Szczep został odznaczony Krzyżem „Za Zasługi dla ZHP”.

Konflikty z władzami harcerskimi pojawiły się, gdy Szczep odmówił noszenia mundurów oraz przestrzegania nowych zasad pracy wynikających z Harcerskiej Służby Polsce Socjalistycznej. Szczególnym incydentem była depesza wysłana do Watykanu z Jubileuszowego Zlotu 70-lecia Harcerstwa Polskiego, który odbył się na Błoniach Krakowskich. W trakcie tego wydarzenia Szczep ustanowił stację SP 0 AM (AM – Andrzej Małkowski). W wyniku wysłanej depeszy klub krótkofalarski Szczepu, SP 9 ZAS, stracił licencję krótkofalarską w efekcie inspekcji radiowej.

Na początku lat 80. XX wieku, instruktorzy Szczepu aktywnie uczestniczyli w Ruchu Odnowy ZHP. Wspólnie redagowali List Instruktorów Krakowskich, który przyczynił się do powstania Porozumienia Kręgów Instruktorów Harcerskich im. Andrzeja Małkowskiego. Mimo różnic, kadra Szczepu sympatyzowała z tym ruchem, wdrażając jego zasady w praktyce. Instruktorzy angażowali się także w Ruch Starszoharcerski, prowadząc w szczególności działania mające na celu ożywienie specjalności łącznościowej (hm. Andrzej Pelczar, SP 9 ADU).

Biały Szczep zachowywał ciągłość w tradycyjnej metodyce, która opierała się na przedwojennym systemie stopni, sprawności oraz znakach służb, jak również na standardowym Przyrzeczeniu Harcerskim. Po rozłamie w ZHP, Biały Szczep pozostał w organizacji. Współpraca z redakcją miesięcznika „Harcerz Rzeczypospolitej” miała istotny wpływ na zmiany, które były widoczne podczas Zjazdu Bydgoskiego ZHP.

---

Oceń: Biały Szczep

---