Kraków Płaszów to ważna stacja kolejowa usytuowana w dzielnicy XIII Podgórze, w obrębie dzielnicy Płaszów. Miejsce to położone jest w strategicznej lokalizacji, w południowo-wschodniej części Krakowa.
Zgodnie z klasyfikacją PKP, ta stacja posiada kategorię dworca aglomeracyjnego, co oznacza, że pełni istotną rolę w regionalnym systemie transportowym. Jest to punkt, który łączy mieszkańców z innymi częściami miasta oraz okolicami, przyczyniając się do mobilności oraz ułatwiając podróże.
Ruch pasażerski
Ruch pasażerski w rejonie Płaszowa w Krakowie odgrywa istotną rolę w komunikacji lokalnej. W ciągu ostatnich kilku lat wymiana pasażerska znacznie się zmieniała, co najlepiej obrazuje poniższa tabela.
| Rok | Roczna wymiana | Wymiana pasażerska na dzień | Lokalizacja w Polsce |
|---|---|---|---|
| 2017 | 840 000 | 2 310 | _ |
| 2018 | 876 000 | 2 400 | _ |
| 2019 | 894 000 | 1 900 | _ |
| 2020 | _ | 700–900 | _ |
| 2021 | 402 000 | 1 100 | _ |
| 2022 | 475 000 | 1 300 | _ |
Analizując przedstawione dane, można zauważyć różnice w liczbach rocznej wymiany pasażerskiej oraz zmianę w liczbie pasażerów na dzień, co ma istotne znaczenie dla planowania usług transportowych w tym obszarze.
Opis
W Krakowie znajduje się stacja, która zajmuje drugie miejsce pod względem wielkości oraz liczby pasażerów. Ta ważna stacja kolejowa zapewnia różnorodne połączenia, zarówno lokalne, dalekobieżne, jak i międzynarodowe. Główne kierunki tras to Tarnów, a stąd podróżni mogą dotrzeć do takich miejscowości jak Rzeszów, Przemyśl, Nowy Sącz, Krynica, Lwów oraz Kijów.
Oprócz tego, istotnym kierunkiem jest również Kraków Główny, skąd dostępne są połączenia do wielu dużych miast, w tym Warszawy, Gdyni, Poznania, Wrocławia, Szczecina, Katowic oraz Berlina.
Warto zaznaczyć, że dworzec ten jest administrowany przez PKP, co świadczy o jego znaczeniu w polskim systemie kolejowym.
Historia
Historia stacji w Płaszowie sięga roku 1884, kiedy to oddano ją do użytku w wyniku budowy łącznicy, która łączyła Galicyjską Kolej Transwersalną z Suchą (dzisiejszą Suchą Beskidzką) oraz stacją Podgórze, obecnie znaną jako Kraków Podgórze.
W 1885 roku, po otwarciu stacji Podgórze Miasto, stacja zmienia swoją nazwę na Podgórze Płaszów. W latach 1884–1910 wzniesiono zespół budynków stacyjnych, który obejmował zarówno obiekty obsługujące podróżnych, jak i infrastrukturę techniczną. Wtedy to także powstały mieszkania dla pracowników stacji. Na terenie węzła kolejowego w Podgórzu zbudowano lokomotywownię, dawnej znanej jako Wola Duchacka, oraz warsztaty naprawcze dla wagonów, które początkowo należały do kolei CLB (Carl Ludwig Bahn), a później zostały upaństwowione i przejęte przez kkStB.
W 1915 roku nastąpiło połączenie Podgórza z Krakowem, co wymusiło zmianę nazwy stacji na Kraków Płaszów, co miało miejsce w 1924 roku. Zaledwie trzy lata później, w 1927 roku, zrealizowano budowę lokomotywowni, która istnieje do dziś. Składa się ona z kompleksu budynków biurowych, a także technicznych, oraz dwóch hal wachlarzowych dla parowozów.
W okresie od 1939 do 1945 roku stacja przyjęła niemiecką nazwę Krakau Plaszow i przeszła rozbudowę w ramach modernizacji węzła krakowskiego. Modernizacja obejmowała między innymi budowę hali prostokątnej w parowozowni. Dodatkowo, zmodernizowano południowo-wschodnią głowicę rozjazdową oraz tor łączący z nowo zbudowaną stacją towarową w Prokocimiu.
W latach 1942-1944 przy ul. Dworcowej wybudowano zespół bloków mieszkalnych dla pracowników kolei. W roku 1960 oddano do użytku zmodernizowany wylot linii pasażerskiej w kierunku Skawiny, wraz z drugim wiaduktem nad ul. Wielicką (pierwszy wybudowano w 1947 roku). Zabytek – poaustriacki budynek dworca płaszowskiego – został rozebrany w latach 60. XX wieku, zastąpiony przez nowoczesny, aseptyczny budynek dworcowy, który powstał w latach 1965-1967.
Na miejscu dawnej parowozowni Wola Duchacka przy ul. Prokocimskiej, między 1996 a 1998 rokiem, wybudowano nowoczesny gmach urzędu pocztowego. Warto zaznaczyć, że poczta płaszowska była kiedyś ściśle związana z lokalną kolej. Ostatni kurs wagonu pocztowego miał miejsce 29 maja 2011 roku i odbył się na trasie Kraków Płaszów – Szczecin Główny.
Na początku 2015 roku rozpoczął się generalny remont dworca, za który odpowiedzialne było Przedsiębiorstwo Budownictwa Ogólnego Kartel. W trakcie remontu zredukowano objętość budynku, odnowiono wszystkie elewacje i wnętrza, a także wymieniono okna, drzwi oraz wszystkie instalacje. Uporządkowany został także plac przed dworcem, na którym zorganizowano parking typu „Kiss&ride”. Po remoncie, w dniu 11 grudnia 2015 roku, dworzec ponownie został otwarty dla podróżnych.
Wnętrze budynku dworca zdobi ceramika z 1968 roku, stworzona w Spółdzielni Wyrobów Ceramicznych „Kamionka” w Łysej Górze, zaprojektowana przez Antoniego Hajdeckiego oraz Anielę Szatarę-Tymcik.
Powiązania komunikacyjne
Dworzec Płaszów Estakada to ważny przystanek usytuowany na estakadzie, która łączy tramwaje oraz ruch pieszy i rowerowy nad pobliską stacją kolejową. Umożliwia on wygodny dostęp do peronów 1 i 2, skorzystać z nich można zarówno przez schody, jak i windy.
Natomiast przystanek Dworcowa znajduje się w odległości około 300 metrów od dworca. Jest usytuowany w obrębie skrzyżowania dwujezdniowej ulicy Wielickiej oraz ulicy Dworcowej, co czyni go łatwo dostępnym dla podróżnych.
Pozostałe obiekty w kategorii "Stacje i przystanki":
Kraków Sanktuarium | Kraków Sidzina | Kraków Opatkowice | Kraków Bieżanów | Kraków Bonarka | Dworzec MDA w Krakowie | Kombinat (Pętla) | Kraków Główny | Kraków Lubocza | Kraków Łęg | Kraków Łobzów | Kraków Bieżanów Drożdżownia | Kraków Olszanica | Kraków Główny KGA | Kraków Piastów | Kraków Zakliki | Kraków Podgórze | Kraków Nowa Huta Północ | Kraków Mydlniki Wapiennik | Kraków MydlnikiOceń: Kraków Płaszów