Pomnik Ofiar Faszyzmu w Krakowie


Pomnik Ofiar Faszyzmu w Krakowie, powszechnie znany jako pomnik Ofiar Obozu Koncentracyjnego w Płaszowie, jest niezwykle ważnym dziełem upamiętniającym tragiczne losy ludzi, którzy zostali zamordowani przez Niemców w tym okrutnym miejscu. Znajduje się on na obrzeżach terenu, na którym niegdyś działał niemiecki nazistowski oboz koncentracyjny Plaszow, tworząc przestrzeń do refleksji i pamięci o ofiarach.

Pomnik został zrealizowany w 1964 roku, a jego autorstwo przypisuje się architektowi Witoldowi Cęckiewiczowi. Był to kreatywny projekt, który miał na celu oddanie hołdu osobom, które straciły życie w brutalnych warunkach obozowych.

Wykonana z wapienia pińczowskiego rzeźba, osadzona na żelbetowej konstrukcji, to dzieło artysty Ryszarda Szczypińskiego. Jego prace przyczyniły się do powstania monumentalnej formy, która jest nie tylko pomnikiem, ale także miejscem pamięci oraz refleksji nad tragicznymi wydarzeniami z przeszłości.

Rzeźba i otoczenie

Pomnik Ofiar Faszyzmu w Krakowie jest niezwykle wymowną rzeźbą, która przedstawia pięć postaci ustawionych w szeregu, z głowami opuszczonymi pod ciężarem kamiennego bloku, a w kamieniu znajduje się wyrwa na wysokości piersi. Na tylnej części kompozycji widnieje napis: „W hołdzie męczennikom pomordowanym przez hitlerowskich ludobójców w latach 1943–1945”. Pomnik ten został zlokalizowany na wale dawnych austro-węgierskich umocnień wojskowych, co nadaje mu dodatkowego znaczenia.

Szańca FS-22, przy którym usytuowany jest pomnik, było miejscem masowych egzekucji w czasie istnienia obozu. Warto zaznaczyć, że plac apelowy obozu Plaszow oraz baraki więźniów znajdowały się w północno-wschodniej części obecnego pomnika. Otoczenie rzeźby zostało starannie zaplanowane; wykonano tam założenie krajobrazowe, które obejmuje szerokie schody oraz roślinność, co nadaje miejscu wyjątkowy charakter.

Interesującym faktem jest, że rzeźba nie zawiera jakichkolwiek bezpośrednich odniesień do tożsamości osób, które są upamiętniane, ani też napisów związanych z historią samego hitlerowskiego obozu. W bezpośrednim sąsiedztwie pomnika, za nim i poza terenem szańca, umieszczono trzy odrębne tablice pamiątkowe. Pierwsza z nich, odsłonięta w 2000 roku, dedykowana jest pamięci żydowskich kobiet z Węgier, które były przetrzymywane w obozie w Płaszowie przed wywiezieniem do Auschwitz i zamordowaniem.

Druga tablica, ufundowana przez krakowską gminę żydowską, upamiętnia Żydów z Polski i Węgier zamordowanych w obozie Plaszow. Na koniec, trzecia tablica, odsłonięta 13 listopada 2012 roku, jest hołdem oddanym żołnierzom Armii Krajowej, którzy służyli w granatowej policji i zostali rozstrzelani w obozie. Ta kompleksowa narracja sprawia, że pomnik w Krakowie staje się ważnym punktem pamięci oraz refleksji nad tragiczną przeszłością.

Przypisy

  1. Tablica pamiątkowa granatowej policji [online], dziennikpolski24.pl, 14.11.2012 r. [dostęp 31.03.2016 r.]
  2. a b Plan dawnego hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Plaszow.. deathcamps.org. [dostęp 23.01.2012 r.]

Oceń: Pomnik Ofiar Faszyzmu w Krakowie

Średnia ocena:4.69 Liczba ocen:5