Pomnik Michała Bałuckiego w Krakowie

Idea upamiętnienia Bałuckiego zrodziła się niezwłocznie po jego odejściu, jednak decyzje dotyczące lokalizacji pomnika napotkały na opór z konserwatywnych kręgów społecznych. Początkowo myślano, aby popiersie umiejscowić w bardziej reprezentatywnym miejscu, przed teatrem. Ostatecznie jednak w 1910 roku, po wskazaniu przez Komisję Plantacyjną, zdecydowano się na miejsce za teatrem, w sąsiedztwie kościoła. Rada Najwyższa w Krakowie miała zaszczyt odsłonięcia pomnika w 1911 roku, w dziesiątą rocznicę śmierci Bałuckiego, a jego projekt stworzył Tadeusz Błotnicki, z podstawą wykonaną przez Piotra Cekierę.

W ceremonii odsłonięcia wzięły udział ważne postacie, w tym rodzina zmarłego, August Sokołowski jako przewodniczący komitetu budowy oraz prezydent Juliusz Leo. Mimo ogólnego uznania, zarówno wybór lokalizacji, jak i wygląd pomnika były przedmiotem debat. Z historycznego punktu widzenia, Franciszek Klein, znany historyk sztuki i fotograf, poddawał w wątpliwość decyzję o zaangażowaniu dwóch różnych artystów do wykonania poszczególnych części pomnika, co zresztą wzbudziło protest samego Błotnickiego.

W XXI wieku zabytkowy pomnik znalazł się w obliczu nowego zagrożenia; drzewo sąsiadujące zaczęło się przechylać i dotykać popiersia, co spowodowało obawy o jego integralność. Władze miejskie postanowiły na początku 2017 roku odsunięcie pomnika o około metr od drzewa, aby zapobiec jego dalszemu uszkodzeniu. Przy okazji tej operacji dokonano konserwacji pomnika, odkrywając, że jego struktura ma ślad po kuli. Postrzał, który miał miejsce prawdopodobnie tuż po 1945 roku, wgniótł blachę w okolicach piersi Bałuckiego. Konserwatorzy zdecydowali się na pozostawienie tego śladu, po wcześniejszym jego zabezpieczeniu i oczyszczeniu.