Helena Rakoczy, z domu Krzynówek, to postać, która na zawsze zapisała się w historii polskiego sportu. Urodziła się 23 grudnia 1921 roku w Krakowie, gdzie również spędziła ostatnie chwile swojego życia, zmarła 2 września 2014 roku w tym samym mieście.
Była utalentowaną gimnastyczką, która osiągnęła szereg znaczących sukcesów na arenie międzynarodowej. W swoim dorobku ma tytuł mistrzyni świata oraz medale olimpijskie, co czyni ją jednym z najwybitniejszych przedstawicieli tej dyscypliny w Polsce.
Życiorys
Helena Rakoczy przyszła na świat 23 grudnia 1921 roku w Krakowie, w rodzinie Wincentego Krzynówka i Anny Bieniek. Już jako młoda dziewczyna związana była z krakowskim klubem sportowym Sokół, z którym pozostawała związana aż do momentu wybuchu II wojny światowej. W 1937 roku zdobyła 3. miejsce w dziesięcioboju na swoim pierwszym zlocie sokołów, będącym połączeniem konkurencji gimnastycznych oraz lekkoatletycznych. W trakcie wojny jej kariera sportowa została przerwana, jednak w 1945 roku wznowiła intensywne treningi w odrodzonym Sokole.
W 1950 roku uczestniczyła w mistrzostwach świata w Bazylei, gdzie zdobyła cztery złote medale, a w tym samym roku została odznaczona Orderem Sztandaru Pracy II klasy. Niestety, w 1952 roku doświadczyła poważnej kontuzji ścięgien oraz uszkodzenia kości. Pomimo dolegliwości, brała udział w igrzyskach olimpijskich w Helsinkach, kończąc zawody na 7. miejscu w kategorii wieloboju indywidualnego oraz 8. miejscu w zmaganiach drużynowych. W 1954 roku podczas mistrzostw świata w Rzymie zdobyła brązowe medale: zarówno w wieloboju, jak i w ćwiczeniach na poręczach. Natomiast cztery lata później, w Melbourne, zdobyła brąz w ćwiczeniach zespołowych z przyborem.
Helena Rakoczy sześciokrotnie zdobywała mistrzostwo Polski w wieloboju indywidualnym. Oprócz tego reprezentowała kluby takie jak Korona Kraków oraz Wawel Kraków. W trakcie swojej kariery mierzyła 166 cm i ważyła około 55 kg.
Oto jej wyniki na igrzyskach olimpijskich:
- 1952 – 43 m. – wielobój indywidualny, 70,74 pkt. (ćwiczenia wolne – 18 m, równoważnia – 99 m, poręcze – 104 m, skok – 7 m),
- 1952 – 8 m. – wielobój drużynowy, 483,72 pkt.,
- 1956 – brązowa medalistka – ćwiczenia zespołowe z przyborem, 74,00 pkt.,
- 1956 – 8 m. – wielobój indywidualny, 73,70 pkt. (ćwiczenia wolne – 14 m, równoważnia – 16 m, poręcze – 5 m, skok – 7 m),
- 1956 – 4 m. – wielobój drużynowy, 436,50 pkt.
W drużynowych zmaganiach zajmowała 5. miejsce w 1950 roku oraz 6. miejsce w 1954 roku. Po zakończeniu swojej kariery sportowej, Helena Rakoczy pracowała jako trener, w tym z reprezentacją narodową. Przygotowywała kadrę do igrzysk olimpijskich w Rzymie, Tokio w 1964 roku oraz Monachium w 1972 roku. W 2004 roku została uhonorowana miejscem w Międzynarodowej Galerii Sław.
W 1989 roku przeprowadziła się z Bronowic na osiedle Bieżanów. Była żoną Władysława Rakoczego, który zmarł w 1999 roku. Po jej śmierci, została pochowana na cmentarzu Rakowickim w Krakowie (kwatera XIB, rząd 16, miejsce 11).
Odznaczenia
Helena Rakoczy zdobyła wiele przyznanych jej odznaczeń, które doceniają jej wkład w rozwój kultury fizycznej oraz ruchu olimpijskiego.
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1998, przyznany za wybitne zasługi dla ruchu olimpijskiego, działalność na rzecz rozwoju oraz propagowania kultury fizycznej, a także za osiągnięcia sportowe).
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1950, przyznany za zasługi w dziedzinie kultury fizycznej).
Przypisy
- Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Helena Rakoczy. rakowice.eu. [dostęp 26.02.2018 r.]
- Szujecki 2020, s. 443.
- Szujecki 2020, s. 442.
- Szujecki 2020, s. 439.
- Szujecki 2020, s. 435.
- Szujecki 2020, s. 434.
- Szujecki 2020, s. 422.
- Szujecki 2020, s. 417.
- Szujecki 2020, s. 416.
- M.P. z 1999 r. nr 6, poz. 68.
- M.P. z 1950 r. nr 84, poz. 998.
Pozostali ludzie w kategorii "Sport i rekreacja":
Izabella Rapacz | Rafał Grodzicki | Władysław Jentys | Stanisław Malczyk (piłkarz) | Lucjan Franczak | Zbigniew Wójcik (lekkoatleta) | Kinga Ociepka | Dariusz Kołodziej | Piotr Gruszka (piłkarz) | Jerzy Pietrzak (sportowiec) | Arkadiusz Moryto | Marcin Jałocha | Stefan Doniec | Andrzej Przeworski | Edward Szostak | Szimon Ratner | Bożena Puter | Rafał Kwieciński | Wacław Soldan | Chris PozniakOceń: Helena Rakoczy