Jan Kazimierz Dorawski

Sport i rekreacja

Jan Kazimierz Dorawski, urodzony 8 lutego 1899 roku w Krakowie, to postać o szerokim zakresie działalności związanej z turystyką górską i medycyną. Jako polski oficer lekarz, Dorawski wykazał się nie tylko umiejętnościami medycznymi, ale również pasją do gór, co doprowadziło go do wspinaczki i alpinistyki.

Był on uznawanym taternikiem, który w znacznym stopniu przyczynił się do rozwoju wspinaczki w Tatrach, tworząc wiele nowych dróg wspinaczkowych. Jego działalność jako taternika nie ograniczała się jedynie do wspinania, ale obejmowała również aktywne uczestnictwo w ruchu turystycznym.

Dorawski był również działaczem narciarskim oraz autorem trzech książek, jak również licznych artykułów publikowanych w czasopismach taternickich, dzięki czemu zyskał uznanie wśród miłośników gór i wspinaczki.

Życiorys

Jan Kazimierz Dorawski, w okresie od 1918 do 1920 roku, angażował się w służbę wojskową, służąc w Wojsku Polskim. Już w 1922 roku, jako młodszy oficer w stopniu podporucznika rezerwy, otrzymał przydział do kompanii zapasowej sanitarnej nr 10.

8 stycznia 1924 roku zatwierdzono go w stopniu podporucznika, z datą starszeństwa przypadającą na 1 października 1920 roku, zajmując 14. lokatę w korpusie oficerów rezerwy sanitarnych, w grupie podlekarzy. W owym czasie był przydzielony do 10 batalionu sanitarnego mieszczącego się w Przemyślu.

W następnym roku, jego miejsce służby zmieniło się na 5 batalion sanitarny w Krakowie. Natomiast w 1934 roku, jako oficer rezerwy, pozostawał w ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Kraków Miasto, z przydziałem do Kadry Zapasowej 5 Szpitala Okręgowego w Krakowie.

Po zakończeniu studiów medycznych, związał swoje życie zawodowe z Krakowem, gdzie pracował jako lekarz rentgenolog. W 1947 roku był jednym z kluczowych inicjatorów reaktywacji Koła Krakowskiego Polskiego Lekarskiego Towarzystwa Radiologicznego.

Działalność wspinaczkowa

Od 1906 roku Jan Kazimierz Dorawski rozpoczął swoją przygodę z Tatrami, eksplorując te malownicze góry podczas regularnych wyjazdów wakacyjnych. Jego pasja do taternictwa rozbłysła w 1922 roku, kiedy to stał się jednym z wiodących polskich taterników, kontynuując swoją działalność aż do około 1935 roku.

Już od momentu założenia Sekcji Taternickiej Akademickiego Związku Sportowego w Krakowie w 1923 roku, Dorawski aktywnie uczestniczył w jej działaniach. W tym samym czasie wstąpił również do Polskiego Związku Narciarskiego. Dodatkowo, jego zaangażowanie objęło Sekcję Turystyczną Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego, a później także Klub Wysokogórski PTT oraz Zarząd Główny PTT.

W połowie lat dwudziestych XX wieku, współpracując z innymi członkami Sekcji Taternickiej z krakowskiego AZS, Dorawski przyczynił się do powstania nieformalnej grupy taterników, znanej jako „Grupa Syfonów”, która w latach 1926–1930 wyznaczała kierunki rozwoju taternictwa w Polsce. Dorawski w tym okresie dokonał wielu nowatorskich przejść, w tym:

  • Rumanowy Szczyt północno-wschodnią ścianą (1928),
  • Lodowy Szczyt z Doliny Śnieżnej (1929),
  • Mały Kieżmarski Szczyt dolnymi urwiskami północnej ściany (1929),
  • Diabla Przełęcz od wschodu (1930),
  • Gerlach wschodnią ścianą (1930),
  • Kieżmarski Szczyt południową ścianą (1930),
  • Ramię Krywania środkiem północnej ściany (1930),
  • Lodowy Szczyt północno-zachodnią ścianą (1931).

W swoich wyprawach Dorawski towarzyszył mu wielu znakomitych wspinaczy tamtej epoki, w tym Wincenty Birkenmajer, Kazimierz Kupczyk, Adam i Marian Sokołowscy, Alfred oraz Jan Alfred Szczepańscy, Mieczysław Szczuka, a także Karol Wallisch.

Rok 1931 okazał się dla Dorawskiego wyjątkowy, gdyż brał on udział w alpejskiej wyprawie do Alp Delfinackich, gdzie był częścią grupy realizującej III przejście południowej ściany La Meije w łańcuchu górskim Écrins. Trzy lata później, w 1934 roku, jego umiejętności zaowocowały w polskiej wyprawie do Andy, gdzie mógł uczestniczyć w pierwszych wejściach na Alma Negra (6120 m n.p.m.) i La Mesa (6200 m n.p.m.). W tym samym roku stanął na czele polskiej ekspedycji w Atlas Wysoki, gdzie również był zaangażowany w przechodzenie nowych dróg wspinaczkowych.

Funkcje sprawowane w organizacjach turystycznych i sportowych

Jan Kazimierz Dorawski pełnił szereg znaczących ról w organizacjach związanych z turystyką i sportem, co podkreśla jego aktywność i zaangażowanie w te dziedziny. Jego kariera w zatwierdzonych strukturach sportowych i turystycznych trwała przez wiele lat, gdzie jego wpływ był odczuwalny w różnych rolach.

  • W latach 1925–1929 działał jako członek Komisji Sportowej Polskiego Związku Narciarskiego,
  • W okresie 1925–1948, z przerwami, pełnił funkcję sekretarza i wiceprezesa Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Tatrzańskiego,
  • W latach 1928–1932 był prezesem Sekcji Taternickiej Akademickiego Związku Sportowego w Krakowie,
  • W latach 1946–1950 przewodniczył Klubowi Wysokogórskiemu PTT.

W 1950 roku został uhonorowany tytułem członka honorowego Klubu Wysokogórskiego PTT, co świadczy o jego znacznym wkładzie w działalność tej organizacji. Ponadto, w 1974 roku otrzymał tytuł członka honorowego Polskiego Związku Alpinizmu, co dodatkowo podkreśla jego zasługi dla wspinaczki górskiej w Polsce.

Publikacje

Jan Kazimierz Dorawski był autorem licznych prac związanych z taternictwem i himalaizmem. Jego osiągnięcia jako publikatora obejmowały wiele różnych form, w tym artykuły, notatki, sprawozdania oraz recenzje. Publikował zarówno w czasopismach specjalistycznych, takich jak „Taternik” i „Wierchy”, jak i w prasie codziennej, co czyniło go osobą niezwykle wpływową w tej dziedzinie.

Znany był jako jeden z najwybitniejszych znawców historii zdobywania Himalajów w swoim czasie. Warto również zaznaczyć, że Dorawski był autorem kilku książek, które miały znaczący wpływ na popularyzację tematów górskich w Polsce. Oto niektóre z jego najważniejszych publikacji:

  • Walka o szczyt świata, Warszawa 1955,
  • Człowiek zdobywa Himalaje, Kraków 1957,
  • Wysoko w Andach, Warszawa 1961 („Iskry”, seria Naokoło świata).

Przypisy

  1. Rocznik Oficerski Rezerw 1934, s. 223, 765.
  2. Rocznik Oficerski 1924, s. 1047.
  3. Rocznik Oficerski 1923, s. 1244.
  4. Rocznik Oficerski 1923, s. 1183.
  5. Spis oficerów rezerwy 1922, s. 53.

Oceń: Jan Kazimierz Dorawski

★★★★★
Średnia ocena:4.78 Liczba ocen:6