Ulica Loretańska w Krakowie

Ulice i place

Ulica Loretańska to interesująca uliczka zlokalizowana w sercu Krakowa, w dzielnicy I Stare Miasto. Stanowi ona niezwykle ważny szlak komunikacyjny, przebiegający w kierunku południkowym, co czyni ją istotnym elementem krakowskiego układu urbanistycznego.

Ulica ta łączy dwie inne prominentne ulice, tworząc w ten sposób sieć komunikacyjną. Na północy wkrótce spotka się z ulicą Krupniczą, a na południu z ulicą Jabłonowskich. Taka lokalizacja sprawia, że jest to nie tylko miejsce urokliwe, ale również pełne życia, z bogactwem krakowskiej architektury i kultury.

Historia

Ulica Loretańska ma bogatą historię, która sięga XV wieku. Pierwsze wzmianki dotyczące tej uliczki pochodzą z roku 1431, gdzie określano ją jako „małą”, „wąską” oraz „ciasną” (platea parva, enge gasse, cleyn gasse). W kolejnych wiekach, dokładnie w XVII, w obrębie tej okolicy znajdował się klasztor reformatów, który niestety został zniszczony podczas potopu szwedzkiego.

Pod koniec XVII wieku na terenie klasztoru rozpoczęto budowę kościoła oraz klasztoru kapucynów, co znacząco wpłynęło na dalszy rozwój tej części Krakowa. W XVIII i XIX wieku ulica, biegnąca wzdłuż muru klasztornego, pojawiała się na różnych planach miasta, aczkolwiek pozostawała bezimienna.

Aktualnie funkcjonująca nazwa ulicy Loretańskiej została nadana około 1880 roku, kończąc tym samym wielowiekowy okres bezimiennej obecności tej drogi na mapie Krakowa.

Zabudowa

Współczesna zabudowa ulicy Loretańskiej w Krakowie datowana jest głównie na przełom XIX i XX wieku, a jej charakterystyczne cechy to kamienice czynszowe, które zachwycają stylizowanymi fasadami, jakie w dużej mierze są dziełem architekta Leopolda Tlachny.

  • ul. Loretańska 1 (ul. Krupnicza 14) – Zabytkowa kamienica zaprojektowana przez Henryka Lamensdorfa w latach 1910–1911.
  • ul. Loretańska 2 (ul. Krupnicza 12) – Kamienica utrzymana w stylu neobarokowym, której projektantem był Leopold Tlachna, wykonana w 1895 roku.
  • ul. Loretańska 3 – Urokliwa kamienica także projektowana przez Henryka Lamensdorfa w 1910 roku.
  • ul. Loretańska 4 – Kolejna kamienica w stylu neobarokowym, stworzona przez Leopolda Tlachnię w 1895 roku.
  • ul. Loretańska 5 – Kamienica zaprojektowana przez Lamensdorfa, oddana do użytku w 1911 roku.
  • ul. Loretańska 6 – Imponująca kamienica z polichromią pompejańską na klatce schodowej, zaprojektowana przez Leopolda Tlachnię w 1894 roku.
  • ul. Loretańska 7–9 (ul. Studencka 13) – Budynek szkoły podstawowej, obecnie XLII Liceum Ogólnokształcącego, w stylu neogotyckim, zaprojektowany przez Stefana Żołdaniego w latach 1891–1892.
  • ul. Loretańska 8 (ul. Studencka 11) – Kamienica neobarokowa, zaprojektowana przez Leopolda Tlachnię w 1893 roku.
  • ul. Loretańska 10 (ul. Studencka 8) – Kamienica, której styl nawiązuje do neorenesansu, stworzona przez Leopolda Tlachnię w latach 1894–1895.
  • ul. Loretańska 11–11a – Kościół Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny oraz klasztor kapucynów, obok których znajduje się domek loretański.
  • ul. Loretańska 12 – Kolejna kamienica w stylu neorenesansowym, której projektowaniem zajął się Leopold Tlachna w 1894 roku.
  • ul. Loretańska 14 (ul. Kapucyńska 7) – Kamienica o cechach neorenesansowych, którą zaprojektował Leopold Tlachna w latach 1894–1895.
  • ul. Loretańska 16–18 (ul. Kapucyńska 6) – Budynek Szkoły św. Jadwigi, obecnie znany jako Zespół Szkół Energetycznych, w stylu secesyjnym, zaprojektowany przez Jana Zawiejsko, zrealizowany w latach 1904–1907.
  • ul. Loretańska 20 (ul. Jabłonowskich 9) – Kamienica zaprojektowana przez Karola Rybińskiego w 1900 roku.

Przypisy

  1. Praca zbiorowa: Kraków plan miasta. Kraków: 2024. ISBN 978-83-8184-589-2.
  2. a b c d Praca zbiorowa Encyklopedia Krakowa, wydawca Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, Kraków 2023, ISBN 978-83-66253-46-9 t. I s. 892
  3. Gminna ewidencja zabytków - Kraków. [w:] www.bip.krakow.pl [on-line]. [dostęp 17.04.2022 r.]

Oceń: Ulica Loretańska w Krakowie

★★★★★
Średnia ocena:4.85 Liczba ocen:10