Kamienica przy ulicy Lubicz 34 w Krakowie, znana również jako Kamienica Bujwidowska, to przykład zapierającej dech w piersiach architektury, która stanowi nieodłączną część historycznej tkanki Wesołej tego miasta. Wprowadzenie budynku do rejestru zabytków miało miejsce 20 kwietnia 1994 roku, co potwierdza jego wartość historyczną, a także kulturową, z numerem A-975.
Ta trzykondygnacyjna budowla została stworzona na zlecenie Józefa Kuleszy, kamieniarza z Wesołej, a rozpoczęcie prac budowlanych datuje się na rok 1893. W zachowanej dokumentacji budowy znajduje się interesująca informacja, dotycząca właściciela sąsiedniejParceli, Ludwika Freege'a, znanego ogrodnika, który postanowił, że odpady ani ścieki nie mogą być przenoszone do jego ogrodu. W tym samym roku Kulesza zrealizował budowę stajni dla koni, które znajdowały się za kamienicą.
Szybko po zakończeniu budowy, Józef Kulesza sprzedał nieruchomość profesorowi Odonowi Bujwidowi. To właśnie Bujwid, jako bakteriolog i higienista, postawił na znaczenie dostępu do bieżącej wody, co doprowadziło do przyłączenia budynku do nowo powstałego wodociągu w 1904 roku. Oprócz mieszkania z dużą rodziną, zamierzał tam również zorganizować zakłady szczepień pasterowskich oraz wyrobu surowic, które wcześniej mieściły się przy ul. Strzeleckiej 7.
W tym samym roku architekt Henryk de Laveaux przygotował projekt ogrodzenia przed budynkiem, które obejmowało zieleniec. Często wychwalane za estetykę, ogrodzenie to było ozdobione popiersiami znakomitych polskich twórców oraz patriotów XIX wieku, takich jak Jan Matejko, Adam Asnyk, Wincenty Pol, Jacek Malczewski, Teofil Lenartowicz oraz Władysław Syrokomla. Pod ich wizerunkami wyryto urywki wierszy, co dodawało miejscu unikalnego charakteru, choć ogrodzenie zostało rozebrane w latach 60. XX wieku w celu poszerzenia ulicy.
W czasie I wojny światowej w budynku, w wyniku nalotów, urządzono niewielki szpital dla żołnierzy armii austro-węgierskiej, w tym legionistów. Lata 30. XX wieku to okres rozkwitu zakładów prowadzonych przez profesjonalistę Bujwida, które od roku 1932 formalnie zarządzała jego córka Zofia. W roku 1951 zakłady szczepienne przeszły w ręce państwowe, co skutkowało utratą licznych pamiątek związanych z rodziną Bujwidów. 22 kwietnia 1964 roku, staraniem wnuków profesora Bujwida, Jerzego i Czesława Mostowskich, otwarto w kamienicy muzeum poświęcone temu wybitnemu naukowcowi.
Przypisy
- Joanna Nowostawska-Gyalókay: Kamienica Bujwidów w Krakowie. [w:] XX Małopolskie Dni Dziedzictwa Kulturowego [on-line]. Małopolski Instytut Kultury, 2018. [dostęp 18.06.2018 r.]
- Rejestr zabytków nieruchomych miasta Krakowa. [dostęp 18.06.2018 r.]
- a b Encyklopedia Krakowa. Ryszard Burek (red.). Warszawa Kraków: PWN, 2000, s. 559. ISBN 83-01-13325-2.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Budynek Komunalnej Kasy Oszczędności Miasta Krakowa | Dom Arcybractwa Miłosierdzia w Krakowie (ul. Sienna) | Dom im. Józefa Piłsudskiego w Krakowie | Dom kapitulny przy kościele św. Idziego w Krakowie | Dom kapitulny przy ulicy Kanoniczej w Krakowie | Dom Mansjonarzy w Krakowie | Dom Wita Stwosza w Krakowie | Kamienica Kantorowska w Krakowie | Kamienica Ligęzów w Krakowie | Kamienica Morsztynowska w Krakowie | Kamienica przy ulicy Kremerowskiej 6 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Kornela Ujejskiego 5 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Karola Szymanowskiego 7 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Karola Szymanowskiego 12 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Karmelickiej 6 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Karmelickiej 46 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Karmelickiej 14 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Kalwaryjskiej 5 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Józefa Dietla 39 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Józefa Brodowicza 11 w KrakowieOceń: Kamienica przy ulicy Lubicz 34 w Krakowie