Kawerna w Pychowicach Pierwsza, znana również jako Kawerna I, znajduje się na malowniczym wzgórzu Góra Pychowicka, w obrębie Dzielnicy VIII Dębniki w Krakowie. Miejsce to usytuowane jest na północno-zachodnim krańcu Pychowickiej Górki, tuż u podstawy tego wzniesienia, nieopodal zabudowań oraz przy skraju lasu.
Kawerna charakteryzuje się dwoma betonowymi otworami, które są oddalone od siebie o około 50 m. Otwory te są strefą dostępną dla obserwatorów zachwycających się pięknem natury, ponieważ są widoczne wśród gęstych chaszczy, tam gdzie prowadzi ścieżka do ich wnętrza. Po przejściu przez te otwory, można odkryć przestronne komory, z których większa znajduje się za otworem południowo-wschodnim. Komora ta ma imponujące wymiary: 34 m długości, 5 m szerokości oraz 2 m wysokości, a jej atrakcją jest naturalnie występujący kominek o wysokości 1 m.
Za wspomnianą komorą odchodzą trzy korytarze. Z dwóch z nich kończą się one w ślepych komórkach o wymiarach 9 × 4 m, natomiast trzeci, północno-wschodni korytarz prowadzi do komory za drugim otworem. Ta druga komora ma długość 20 m, szerokość 6 m i wysokość 3 m, co czyni ją równie ciekawym obiektem wewnętrznej struktury kawerny.
Warto podkreślić, że kawernę wydrążono w wapieniach, które pochodzą z okresu późnej jury. Dno kawerny wypełnia rumosz skalny, jednak nie występują w niej żadne nacieki. Elementy kawerny znajdujące się blisko otworów wejściowych są pod stałym wpływem zewnętrznych warunków atmosferycznych, co w zimie prowadzi do powstawania nacieków lodowych oraz sopli osiągających nawet do 1 m długości.
Głębsze partie kawerny są jednak odizolowane od tych warunków, co owocuje unikalnym mikroklimatem, w którym zimą utrzymuje się dodatnia temperatura. Tylko przyotworowe obszary są oświetlane rozproszonym światłem słonecznym; głęboko w kawernach panuje ciemność. Po opadach deszczu przestrzenie te stają się wilgotne, a w zimowych miesiącach hibernują w nich nietoperze, korzystając z tych naturalnych schronień.
Historia
Kawerna, która znajduje się w Pychowicach Pierwszej, została wykuta przez Austriaków w okresie 1914–1916. Była częścią Fortu nr 53 „Bodzów”. Jej głównym zadaniem miało być przechowywanie amunicji lub żywności, a także mogła funkcjonować jako schronienie dla żołnierzy. Ponadto, kawerna stanowiła potencjalny punkt wyjścia do ataku, w przypadku gdyby nieprzyjaciel zdołał wtargnąć do fortu lub na jego zaplecze.
Po zakończeniu działań wojennych, z biegiem lat, obiekt ten zaczął być wykorzystywany przez lokalnych mieszkańców do składowania odpadów. W 2009 roku, w celu zabezpieczenia kawerny, dwa jej otwory zostały zasłonięte solidną metalową kratą.
Dokumentacja dotycząca tej kawerny została sporządzona przez B. Słobodzian w lutym 1966 roku, natomiast sam plan opracowali A. Przeniosło oraz wspomniany B. Słobodzian. Warto również zaznaczyć, że w obrębie Góry Pychowickiej znajdują się jeszcze dwie inne kawerny, które również zostały wykute przez Austriaków: Kawerna w Pychowicach Druga oraz Kawerna w Pychowicach Trzecia.
Przypisy
- a b Kawerny fortu Bodzów [online] [dostęp 02.10.2019 r.]
- a b c d e BogdanB. Słobodzian BogdanB., Kawerna w Pychowicach I, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 28.09.2019 r.]
- Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 28.09.2019 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Tereny zielone":
Niski Mur (Zakrzówek) | Esteci | Kawalerskie Skały | Sadystówka | Skały za Szkołą | Problemówka | Szara Ścianka | Szczelina przed Gajówką | Tunel nad Okapem Trzeci | Winnica (skała) | Tunelik w Panieńskich Skałach | Schronisko za Filarkiem w Panieńskich Skałach | Jaskinia z Kulkami | Poniedziałkowy Dół | Jaskinia Niska (Zakrzówek) | Ciąża (skała) | Szczelina w Panieńskich Skałach | Wywiew | Szczelina pod Gajówką | Mur przy SkurwysynieOceń: Kawerna w Pychowicach Pierwsza