Parafia Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie

---

Historia

Historia parafii sięga roku 1918, kiedy to została założona jako wyjątkowa placówka. W okresie międzywojennym pełniła funkcję jednostki wojskowej, a do cerkwi przystosowano budynek dawnej ujeżdżalni koni, znajdujący się przy ulicy Lubicz. W 1922 roku parafia stała się częścią dekanatu krakowskiego, jedynego w swoim rodzaju, wchodzącego w skład diecezji warszawsko-chełmskiej Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego.

W roku 1927 nastąpiło przeniesienie cerkwi do „Wielkiej Sali” koszar zlokalizowanych przy Placu Na Groblach. W ramach tego przedsięwzięcia wnętrze zyskało ikonostas przywieziony z nieczynnej cerkwi w Miechowie, który później został uzupełniony zarówno zabytkowymi, jak i nowymi ikonami. Niestety, w czasie II wojny światowej, hitlerowcy zmusili wspólnotę do opuszczenia koszar.

W 1940 roku kolejną świątynię zorganizowano w dawnej synagodze Ahawat Raim, która była wykorzystywana przez okupantów niemieckich jako stolarnia, przy ulicy Szpitalnej. Budynek ten dostosowano do liturgii prawosławnej i konsekrowano jako cerkiew Zaśnięcia Przenajświętszej Bogurodzicy Maryi. W latach 1940–1945 Kraków stał się oficjalną siedzibą biskupa krakowskiego i łemkowskiego w Generalnej Guberni.

Rok 1948 przyniósł zmiany, ponieważ parafia, wraz z całym dekanatem, weszła w skład diecezji łódzko-poznańskiej. W tym samym roku wspólnota uzyskała stałego proboszcza, co miało znaczący wpływ na jej rozwój. Pod koniec lat 60. XX wieku rozpoczęto generalny remont i przebudowę świątyni, w czym pomogły znaczne fundusze państwowe. Prace zakończono w 1984 roku, a cerkiew wzbogacono o nowy ikonostas, stworzony przez prof. Jerzego Nowosielskiego. Po remoncie cerkiew została ponownie konsekrowana, co stanowi ważny krok w jej historii.

Na przełomie lat 90. ubiegłego wieku w refektarzu cerkwi wykonano polichromie pod kierunkiem Jerzego Nowosielskiego. W dniu 10 stycznia 2014 roku, na mocy dekretu arcybiskupa łódzkiego i poznańskiego Szymona, otwarto przy parafii Diecezjalne Biuro Pielgrzymkowe, które zajmuje się organizowaniem wyjazdów do prawosławnych sanktuariów.

Od marca 2022 roku parafia zajmuje swoją kwaterę na cmentarzu komunalnym w Podgórkach Tynieckich, co świadczy o ciągłym rozwoju i adaptacji do aktualnych potrzeb wspólnoty.

Filia w Zakopanem

Od 2005 roku duchowny z krakowskiej parafii regularnie prowadzi nabożeństwa prawosławne w Zakopanem w dniu 7 stycznia, przypadającym na Boże Narodzenie według starego stylu, w rzymskokatolickim „starym kościółku” przy ulicy Kościeliskiej. Od roku 2019 działa tam stały punkt duszpasterski, w którym nabożeństwa odbywały się w rzymskokatolickiej kaplicy Najświętszego Serca Jezusa na Jaszczurówce w ostatnią sobotę każdego miesiąca. Z powodu licznej obecności uchodźców z Ukrainy w regionie, od marca 2022 roku nabożeństwa są odprawiane w „starym kościółku” co drugą niedzielę.

Wykaz proboszczów

W poniższym zestawieniu znajduje się lista proboszczów, którzy mieli zaszczyt prowadzić parafię w Krakowie na przestrzeni lat.

• 1948–1950 – ks. Aleksander Surwiłło,
• 1950–1962 – ks. Aleksander Czubuk-Podolski,
• 1962 – ks. Mikołaj Ościanko,
• 1962–1985 – ks. Eugeniusz Lachocki,
• 1985–2004 – ks. Witold Maksymowicz,
• od 2004 – ks. Jarosław Antosiuk.

---

Oceń: Parafia Zaśnięcia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie

---