Plac Juliusza Kossaka to historia i sztuka splecione w sercu Krakowa. Znajduje się on w dzielnicy I Stare Miasto, w miejscu, gdzie ulice Powiśle, Retoryka, Zwierzyniecka oraz K. Morawskiego spotykają się w przyjemnym sąsiedztwie Nowego Świata.
Początki tego malowniczego placu sięgają XIX wieku, kiedy to zaczął pojawiać się na mapach Krakowa jako „Wygoda, plac pusty zwany Latarnia”. Nazwa „Latarnia” wywodzi się od zniekształconej wersji nazwiska krakowskich patrycjuszy – Laternów, którzy w XVI wieku posiadali tu swoje dobra. Z kolei w XVIII wieku plac był miejscem jurydyki Wygoda.
W 1851 roku, na zlecenie W. Kołodziejskiego, w tym miejscu powstała willa według projektu architekta Jana Bogumiła Trennera. W 1871 roku Juliusz Kossak nabył tę nieruchomość, wprowadzając się tam ze swoją żoną oraz pięciorgiem dzieci. Dworek, nazywany „Wygoda”, znany jest dzisiaj jako Kossakówka.
Po śmierci Juliusza Kossaka w 1899 roku plac zyskał swoją obecną nazwę, aby uczcić pamięć tego wybitnego artysty. Dziś jest to miejsce, które przyciąga zarówno mieszkańców, jak i turystów, oferując im możliwość podziwiania nie tylko urody lokalnej architektury, ale również historii, która w znaczący sposób kształtowała oblicze Krakowa.
Zabudowa
W pobliżu zachodniej granicy placu, na terenie dzisiejszej kamienicy zlokalizowanej przy pl. Kossaka 1, w okresie przedwojennym istniał dworek znany jako Pod Pawiem. Sytuacja ta uległa zmianie w latach 30. XX wieku, kiedy to wokół placu rozpoczęto budowę kamienic czynszowych. W rezultacie, obecnie wiele z tych budynków pełni funkcję hoteli, co czyni tę okolicę atrakcyjną dla turystów.
- pl. Kossaka 1 (ul. Zwierzyniecka 31) – modernistyczna kamienica, aktualnie pełniąca rolę hotelu, zaprojektowana przez Alfreda Düntucha oraz Stefana Landsbergera w 1931 roku,
- pl. Kossaka 2 – budynek czynszowy, którego projektantem był Szulem Mehl w 1930 roku,
- pl. Kossaka 3 (ul. K. Morawskiego 2) – kamienica czynszowa, zaprojektowana przez Bernarda Birkenfelda w 1930 roku,
- pl. Kossaka 4 – dworek Kossakówka, opracowany przez Jana Bogumiła Trennera w 1851 roku,
- pl. Kossaka 6 – willa Medyńskich, która obecnie działa jako hotel, zaprojektowana przez Jacka Matusińskiego w 1889 roku.
Źródła
W celu zdobycia informacji dotyczących Placu Juliusza Kossaka w Krakowie, warto zwrócić uwagę na kilka kluczowych publikacji, które dostarczają cennych danych historycznych oraz architektonicznych dotyczących tej lokalizacji.
- Elżbieta Supranowicz – Nazwy ulic Krakowa, Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, Kraków 1995, ISBN 83-85579-48-6, strona 79,
- Praca zbiorowa – Zabytki Architektury i budownictwa w Polsce, Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków, Warszawa 2007, ISBN 978-83-9229-8-1, strona 210,
- Praca zbiorowa – Encyklopedia Krakowa, wydawca Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, Kraków 2023, ISBN 978-83-66253-46-9, tom 1, strona 714,
- Barbara Zbroja – Leksykon architektów i budowniczych pochodzenia żydowskiego w Krakowie w latach 1868-1939, Wydawnictwo Wysoki Zamek, Kraków 2023, ISBN 978-83-966500-2-3, strony 154-156, oraz strona 64.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Felicjanek w Krakowie | Aleja Adama Mickiewicza w Krakowie | Ulica Franciszka Bohomolca w Krakowie | Aleja Jerzego Waszyngtona w Krakowie | Ulica Garbarska w Krakowie | Aleja Marszałka Ferdynanda Focha w Krakowie | Ulica gen. Leopolda Okulickiego w Krakowie | Ulica gen. Mieczysława Boruty-Spiechowicza w Krakowie | Aleja płk. Władysława Beliny-Prażmowskiego w Krakowie | Aleja Powstania Warszawskiego w Krakowie | Ulica Estery w Krakowie | Ulica Dworska w Krakowie | Ulica Czapskich w Krakowie | Rondo 308 Dywizjonu w Krakowie | Nowy Kleparz | Ulica Krakusa w Krakowie | Ulica Mogilska w Krakowie | Ulica gen. Józefa Dwernickiego w Krakowie | Ulica Dominika Ździebły-Danowskiego w Krakowie | Ulica Sereno Fenn’a w KrakowieOceń: Plac Juliusza Kossaka w Krakowie