Dworek Kossakówka, znany z pięknej architektury w stylu neogotyckim, jest jednym z najważniejszych miejsc w Krakowie. Położony w dzielnicy I, przy placu Juliusza Kossaka 4, znajduje się na malowniczym Nowym Świecie.
Willa została wzniesiona dla W. Kołodziejskiego w 1851 roku, zgodnie z wizją architekta Jana Bogumiła Trennera. Historia budynku nabrała nowego znaczenia w 1871 roku, kiedy to został wykupiony przez Juliusza Kossaka, znanego malarza, który zamieszkał tam z żoną i pięciorgiem dzieci. Początkowo willa nosiła nazwę „Wygoda”, nawiązując do sielankowego charakteru miejsca. Co ciekawe, nazwa placu, przy którym znajduje się dom, została zmieniona dopiero po śmierci artysty w 1899 roku.
Kossakówka zyskiwała na znaczeniu jako artystyczne centrum życia towarzyskiego Krakowa. Była miejscem, gdzie spotykali się wybitni przedstawiciele inteligencji oraz świata sztuki, a także takich znanych osobistości jak Adam Asnyk, Henryk Sienkiewicz czy Stanisław Witkiewicz. Również obecność Juliana Tuwima, Boya oraz Ignacego Paderewskiego dodawała splendoru temu miejscu.
W 1884 roku Kossakówkę przejął syn Juliusza, Wojciech, który kontynuował artystyczną tradycję rodziny. Z czasem willa stała się domem dla jego dzieci; Jerze Kossaku, Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej oraz Magdaleny Samozwaniec, którzy rozwijali swoje talenty twórcze w atmosferze rodzinnego ciepła.
Po tragicznych wydarzeniach II wojny światowej, Kossakówka stanęła w obliczu wyburzenia, jednak dzięki determinacji Elżbiety, żony Jerzego, udało się uratować ją i w 1960 roku dworek został wpisany do rejestru zabytków. Choć po remoncie jego stan się poprawił, niestety w latach 80. XX wieku znów zaczął podupadać.
Obecnie miasto Kraków ma w planach stworzenie Muzeum Historii Sztuki, które obejmie także ekspozycję poświęconą rodzinie Kossaków, upamiętniając tym samym ich dorobek twórczy i wkład w rozwój polskiej kultury.
„Kossakówka” w innych miastach
Warto zauważyć, że „Kossakówka” odnosi się nie tylko do jednej lokalizacji, ale jest także nazwą dla innych niezwykłych miejsc związanych z rodziną Kossaków.
Pierwszym z nich jest dworek Zofii Kossak-Szczuckiej usytuowany w Górkach Wielkich. W tym unikalnym obiekcie znajduje się otwarte w 2010 roku Centrum Kultury i Sztuki, gdzie fundacja im. Zofii Kossak stworzyła muzeum. To miejsce gromadzi rodowe pamiątki Kossaków, w tym obrazy, fotografie, listy oraz rękopisy, które stanowią nieocenioną część dziedzictwa kulturowego tej rodziny.
Drugą lokalizacją jest letni domek z pracownią Wojciecha Kossaka, położony w Juracie. W tym tajemniczym zakątku znajduje się sezonowa kawiarenka, która oferuje gościom mnóstwo wyjątkowych smaków. Dodatkowo, w domku prezentowana jest galeria obrazów, w tym kopie dzieł zarówno Wojciecha, jak i Jerzego Kossaków, co czyni to miejsce jeszcze bardziej atrakcyjnym dla miłośników sztuki.
Ostatnią „Kossakówką” można znaleźć w Zakopanem, przy ulicy Kościuszki, w pobliżu dworców. To miejsce również przypomina o majestatycznym dziedzictwie tej znakomitej rodziny artystów.
Źródła
W dziedzinie badań nad historią Krakowa znajduje się wiele cenionych publikacji. Jedną z nich jest praca zbiorowa pod tytułem Encyklopedia Krakowa, która została wydana przez Bibliotekę Kraków oraz Muzeum Krakowa. Oferuje ona cenne informacje oraz fascynujące fakty dotyczące tego pięknego miasta.
Wydanie z 2023 roku, oznaczone numerem ISBN 978-83-66253-46-9, obejmuje tom pierwszy, który można znaleźć na stronach 714-715. Publikacja ta jest istotnym źródłem wiedzy dla wszystkich zainteresowanych historią oraz kulturą Krakowa.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 04.05.2022 r.]
- MałgorzataM. Skowrońska, Jakiej Kossakówki potrzebuje Kraków? Spór o nowe muzeum. Ma być skansen czy miejsce żywe i inspirujące? [online], Wyborcza.pl, 09.05.2021 r. [dostęp 12.05.2021 r.]
- MalgorzataM. Kowalska, Kossak, czyli dzieje Kossakówki [online], kawapopularna.pl, 05.06.2020 r. [dostęp 12.05.2021 r.]
- Kossakówka znów tętni życiem dzięki RPO WSL. slaskie.pl, 25.10.2010 r. [dostęp 15.09.2015 r.] [zarchiwizowane z tego adresu 05.03.2016 r.]
- Miniona chwała Kossakówki. [dostęp 22.07.2012 r.] [zarchiwizowane z tego adresu 30.07.2012 r.]
- RafałR. Podraza, Magdalena córka Kossaka. Wspomnienia o Magdalenie Samozwaniec, PIW, ISBN 978-83-06-03080-8.
Pozostałe obiekty w kategorii "Wille i dwory":
Rydlówka | Tetmajerówka | Willa „Modrzejówka” w Krakowie | Willa „Wenecja” w Krakowie | Willa Baszta w Przegorzałach | Willa Biały Domek w Krakowie | Willa Decjusza | Willa komendanta obozu Plaszow | Willa Kryształ w Krakowie | Willa przy ul. Powroźniczej 2 w Krakowie | Dwór Popielów w Ruszczy | Dwór Mycielskich w Łuczanowicach | Dworek przy ul. Zamoyskiego 12 w Krakowie | Dworek Pod Lipkami w Krakowie | Dom mieszkalny profesorów Uniwersytetu Jagiellońskiego (ul. Łokietka) | Pałacyk Pod Orłem w Krakowie | Dwór Potockich w Krakowie | Dwór Badenich w Wadowie | Dwór Odrowążów w Krakowie | Dwór Łowczego w KrakowieOceń: Kossakówka