Andrzej Iwan

---

Kariera piłkarska

Kariera klubowa

Andrzej Iwan, utalentowany piłkarz, zaczynał swoją sportową przygodę w klubie Wanda Kraków. Wkrótce po tym przeszedł do Wisły Kraków, gdzie w 1976 roku zdobył mistrzostwo Polski juniorów. Już w 1978 roku stał się kluczowym zawodnikiem drużyny seniorów Białej Gwiazdy, która triumfowała w rozgrywkach, wyprzedzając rivalizujący zespół Śląsk Wrocław.

W trakcie swojej kariery w I lidze w barwach Wisły Kraków, zagrał w 198 meczach, zdobywając 69 goli. Iwan wystąpił również w finałach Pucharu Polski w latach 1979 i 1984, znacząc w ten sposób swoją obecność w klubie. W 1985 roku, po udanym czasie w Wiśle, przeszedł do Górnika Zabrze, a już w 1988 roku kontynuował swoją karierę w niemieckim zespole VfL Bochum.

Po powrocie do Polski, krótko znów zagrał w Górniku Zabrze, a następnie przeniósł się do Grecji, gdzie dołączył do klubu Aris FC. Po dwóch sezonach w Grecji, Iwan przeniósł się do Szwajcarii, gdzie amatorsko występował w FC Azzurri oraz FC Pully. Po powrocie do kraju, jego kariera kontynuowana była w drużynach z niższych lig, takich jak Kuchnie Izdebnik oraz Spartak Wielkanoc-Gołcza. W swoim dorobku ma cztery tytuły mistrza Polski (z Wisłą i Górnikiem), a w I lidze rozegrał 269 meczów, zdobywając 90 bramek. Na arenie europejskiej Iwan wystąpił 17 razy, strzelając 4 gole.

Kariera reprezentacyjna

Iwan z powodzeniem reprezentował Polskę w młodzieżowej kadrze U-18, zdobywając brązowy medal na nieoficjalnych Mistrzostwach Europy w 1978 roku. Po raz pierwszy znalazł się w reprezentacji seniorów tego samego roku podczas Mistrzostw Świata w Argentynie, gdzie zagrał w meczu przeciwko Tunezji, jednak nie udało mu się zdobyć stałego miejsca w pierwszym składzie. Jego wielka szansa nadarzyła się na Mistrzostwach Świata w 1982 roku w Hiszpanii, gdzie na początku był podstawowym zawodnikiem, lecz kontuzja wyeliminowała go już w drugim meczu. Pomimo tego Polacy zajęli 3. miejsce w tarnieju, co zaowocowało srebrnymi medalami. W 1986 roku, podczas Mistrzostw Świata w Meksyku, Iwan nie mógł brać udziału z powodu kontuzji odniesionej w meczu ligowym. W sumie na swoim koncie ma 29 meczów w reprezentacji Polski oraz 11 goli.

Mecze w reprezentacji
lp.	Data	Miejsce	Przeciwnik	Wynik	Typ rozgrywek	Minuty gry	Notatki
1	6 czerwca 1978	Rosario	Tunezja	1-0	MŚ 1978	od 60′	brak
2	10 czerwca 1978	Rosario	Meksyk	3-1	MŚ 1978	do 75′	brak
3	26 marca 1980	Budapeszt	Węgry	1-2	towarzyski	do 75′	brak
4	2 kwietnia 1980	Bruksela	Belgia	1-2	towarzyski	do 51′	brak
5	22 czerwca 1980	Warszawa	Irak	3-0	towarzyski	od 62′	brak
6	2 lipca 1980	Santa Cruz de la Sierra	Boliwia	1-0	towarzyski	od 46′	brak
7	9 lipca 1980	Bogota	Kolumbia	4-1	towarzyski	90′	brak
8	29 września 1980	Chorzów	Czechosłowacja	1-1	towarzyski	90′	brak
9	12 listopada 1980	Barcelona	Hiszpania	2-1	towarzyski	90′	brak
10	19 listopada 1980	Kraków	Algieria	5-1	towarzyski	90′	brak
11	7 grudnia 1980	Gżira	Malta	2-0	elim. MŚ 1982	77′	brak
12	25 marca 1981	Bukareszt	Rumunia	0-2	towarzyski	90′	brak
13	2 maja 1981	Chorzów	NRD	1-0	elim. MŚ 1982	do 79′	brak
14	24 maja 1981	Bydgoszcz	Irlandia	3-0	towarzyski	90′	brak
15	2 września 1981	Chorzów	Niemcy	0-2	towarzyski	od 35′	brak
16	10 października 1981	Lipsk	NRD	3-2	elim. MŚ 1982	od 9′	brak
17	28 października 1981	Buenos Aires	Argentyna	2-1	towarzyski	do 79′	brak
18	15 listopada 1981	Wrocław	Malta	6-0	elim. MŚ 1982	90′	brak
19	18 listopada 1981	Łódź	Hiszpania	2-3	towarzyski	90′	brak
20	14 czerwca 1982	Vigo	Włochy	0-0	MŚ 1982	do 71′	brak
21	19 czerwca 1982	La Coruña	Kamerun	0-0	MŚ 1982	do 26′	brak
22	22 maja 1983	Chorzów	ZSRR	1-1	elim. Euro 1984	od 75′	brak
23	7 września 1983	Kraków	Rumunia	2-2	towarzyski	90′	brak
24	28 października 1983	Wrocław	Portugalia	0-1	elim. Euro 1984	90′	brak
25	27 stycznia 1984	Kalkuta	Chiny	1-0	towarzyski	od 76′	brak
26	21 sierpnia 1985	Malmö	Szwecja	0-1	towarzyski	90′	brak
27	23 września 1987	Warszawa	Węgry	3-2	elim. Euro 1988	90′	brak
28	14 października 1987	Zabrze	Holandia	0-2	elim. Euro 1988	90′	brak
29	27 października 1987	Bratysława	Czechosłowacja	1-3	towarzyski	90′	brak

Sukcesy

Wspaniałe osiągnięcia Andrzeja Iwana na przestrzeni lat są godne uwagi.

W Wisle Kraków zdobył tytuł Mistrza Polski w sezonie 1977/1978.

Później, jako zawodnik Górnika Zabrze, triumfował w Mistrzostwach Polski przez trzy sezony: 1985/1986, 1986/1987 oraz 1987/1988.

W reprezentacji Polski zajął trzecie miejsce w Mistrzostwach Świata w 1982 roku.

W tym samym czasie uzyskał również trzecie miejsce podczas Turnieju Juniorów UEFA w 1978 roku.

Wyróżniał się także indywidualnie, zdobywając tytuł Piłkarza Roku w Polsce w plebiscycie Piłki Nożnej oraz w plebiscycie redakcji Sportu, oba w 1987 roku.

Kariera trenerska

Po zakończeniu kariery na boisku, Andrzej Iwan zdecydował się na nową ścieżkę – karierę trenerską. W ciągu kilku lat pełnił funkcję trenera grup juniorskich w Wiśle Kraków, ważnym klubie piłkarskim w Polsce. Jego przygoda rozpoczęła się w latach 1999-2001, kiedy to miał okazję asystować dwóm znanym szkoleniowcom Białej Gwiazdy – Adamowi Nawałce oraz duetowi Orest Lenczyk i Waldemar Fornalik.

Czerwiec 2002 roku przyniósł nową szansę, gdy objął stanowisko II trenera w Zagłębiu Lubin. Niestety, po zaledwie pięciu miesiącach pracy, sztab szkoleniowy został zwolniony, co zmusiło Iwana do poszukiwania nowych możliwości. Już w styczniu 2003 roku zaczął występować jako samodzielny trener, podejmując się wyzwania w czwartoligowym Okocimskim KS Brzesko. W 2004 roku odniósł sukces, prowadząc zespół do zwycięstwa w rozgrywkach IV ligi gr. wschodniej, jednak w decydującym starciu o awans musiał uznać wyższość Kmity Zabierzów.

W tym samym roku, współpracując z Michałem Królikowskim, wywalczył awans Kadry Małopolski do turnieju finałowego UEFA Regions’ Cup, który odbył się latem 2005 roku w Małopolsce. Następnie, od maja 2005 roku, pracował w klubie Płomień Jerzmanowice, gdzie jednak z powodu problemów zdrowotnych musiał zakończyć współpracę. Na ławkę trenerską Płomienia powrócił 4 listopada 2005 roku, lecz już w styczniu 2006 roku musiał pożegnać się z zespołem.

W marcu 2006 roku objął stanowisko szkoleniowca drużyny juniorskiej Wiatru Ludźmierz, a po zakończeniu sezonu również opuścił tę drużynę. Jego następna przystań była klubem Orlęta Rudawa. Andrzej Iwan pracował także jako doradca w Wieczystej Kraków. W 2021 roku powrócił do Wisły Kraków, obejmując nową rolę w dziale skautingu.

Ekspert i komentator

Osoba ta odegrała istotną rolę w świecie sportu, jako komentator oraz ekspert w dziedzinie piłki nożnej. W swojej karierze zawodowej był związany z takimi stacjami jak Orange Sport oraz Polsat Sport, gdzie miał okazję dzielić się swoją wiedzą o futbolu.

Jego doświadczenie obejmowało komentowanie meczów I ligi polskiej w piłce nożnej, co pozwoliło mu zdobyć popularność wśród kibiców. W latach 2018–2019 pełnił funkcję eksperta oraz komentatora w grupie Weszło, gdzie kontynuował swoją pasję do sportu oraz rozwijał swoje umiejętności analityczne.

Życie prywatne

Andrzej Iwan był osobą, która swoją energią i talentem potrafiła przyciągnąć uwagę wielu. Miał dwa dzieci: córkę Katarzynę oraz syna Bartosza, który poszedł w ślady ojca i również został piłkarzem. Z czasem doczekał się trojga wnucząt, co niewątpliwie było dla niego źródłem dumy.

W środowisku piłkarskim Andrzej zyskał przydomek „Ajwen”, który towarzyszył mu przez całą karierę. Jego pierwsze kroki na boisku stawiał w Wiśle Kraków, gdzie wyróżniał się swoim talentem. Niestety, w trakcie kariery zdarzały się mu także kontrowersyjne sytuacje. Jedna z nich miała miejsce po incydencie związanym z pobiciem kelnerki w restauracji „Stylowej”, za co został aresztowany, a następnie ukarany roczną dyskwalifikacją.

Życie Andrzeja naznaczone było również poważnymi problemami zdrowotnymi. Zmagał się z chorobą alkoholową, uzależnieniem od hazardu oraz depresją. Dodatkowo cierpiał na przewlekłą obturacyjną chorobę płuc, co znacząco wpływało na jego codzienne funkcjonowanie. W ciągu swojego życia podjął cztery próby samobójcze.

O swoich zmaganiach Iwan opisał w autobiografii pt. „Spalony”, napisanej we współpracy z dziennikarzem Krzysztofem Stanowskim. Książka ta, która została wydana w 2012 roku, doczekała się wznowienia w 2021 roku, z dwiema nowymi rozdziałami, rzucając jeszcze więcej światła na jego tragiczne życie.

Niestety, Andrzej Iwan zmarł 27 grudnia 2022 roku w Krakowie, w wieku 63 lat. Jego życie zakończyło się w smutnych okolicznościach. 5 stycznia 2023 roku, po mszy świętej pogrzebowej, urna z jego prochami została pochowana na cmentarzu Prądnik Czerwony (Batowickim) w Krakowie.

---

Oceń: Andrzej Iwan

---