Jarosław Śmietana był wybitnym polskim gitarzystą jazzowym, którego talent był zauważany na arenie krajowej i międzynarodowej.
Urodził się 29 marca 1951 roku w Krakowie, gdzie również spędził swoje ostatnie dni, umierając 2 września 2013 roku.
Będąc nie tylko muzykiem, ale także kompozytorem oraz pedagogiem, Śmietana przyczynił się do popularyzacji jazzu w Polsce, przekazując swoją wiedzę kolejnym pokoleniom artystów.
Życiorys
Jarosław Śmietana był wybitnym muzykiem, który ukończył studia na Wydziale Jazzu i Muzyki Rozrywkowej Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Katowicach. Już w 1972 roku, wraz z zespołem bluesowym Hall, zdobył wyróżnienie na prestiżowym festiwalu Jazz nad Odrą. W trakcie swojej kariery był liderem wielu znakomitych zespołów, takich jak Grube Ryby, Extra Ball, Sounds, Symphonic Orchestra oraz Polish Jazz Stars.
Muzyk był wielokrotnie nagradzany, a wśród jego osiągnięć znalazła się Nagroda Prezydenta Miasta Krakowa za „wybitne osiągnięcia w kulturze”. Za album pt. Songs and Other Ballads, wydany w 1998 roku, otrzymał nagrodę Fryderyka. Jarosław Śmietana był autorem ponad 200 kompozycji jazzowych, co czyni go jednym z najbardziej płodnych twórców w swojej dziedzinie.
Swoją twórczość konfrontował z wieloma znakomitymi artystami jazzowymi, takimi jak m.in. Art Farmer, Freddie Hubbard, Eddie Henderson, Joe Zawinul, John Abercrombie, Mike Stern, Zbigniew Seifert, Andy McKee i David Gilmour. Niestety, 2 września 2013 roku zmarł w swoim domu po długiej walce z guzem mózgu.
Po jego śmierci, Śmietana został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. 13 września 2013 roku jego prochy spoczęły w alei zasłużonych na krakowskim cmentarzu Rakowickim, w kwaterze LXIX pas B-1-17. Aby uczcić pamięć tego niezwykłego artysty, 9 września 2014 roku odbyła się premiera albumu Adama Czerwińskiego pt. Friends – music of Jarek Śmietana, poświęconego jego twórczości i niezwykłej osobowości.
Dyskografia
Dyskografia Jarosława Śmietany zawiera wiele znaczących nagrań, które zbudowały jego renomę w świecie jazzu. Oto niektóre z nich:
- Klaus Lenz Big Band: Live at Jazz Jamboree (1974),
- Złota Tarka ’76/Jazz nad Odrą ’76 (1976),
- Big Band Katowice: Jazz nad Odrą ’76 (1976),
- Extra Ball: Aquarium Live (1977),
- Big Band Katowice: Madrox-Sorcerer (1977),
- Extra Ball: Marlboro Country (1978),
- Big Band Katowice: Music for my Friends (1978),
- Kilimanjaro (1978; ze Zbigniewem Seifertem),
- Prasad In Mangalore (1983; ze Sławomirem Kulpowiczem),
- Extra Ball: Birthday (1976),
- Extra Ball: Go Ahead (1979),
- Extra Ball: Mosquito (1981),
- Extra Ball: Akumula Torres (1983),
- Talking Guitar (1984),
- From One to Four (1986),
- Henryk & Robert Majewski Sextet: Continuation (1987),
- Sounds & Colours (1987),
- Touch of Touch (1989),
- Jarosław Śmietana: Polish Jazz (1989),
- Sounds – Colors (Wipe) (1990),
- Jarek Śmietana Trio – Cooperation (1992),
- Flowers in Mind (1995),
- Śmietana Live in New York,
- Ballads and other Songs (1993),
- Live At The Jazz Jamboree (1994; z Eddiem Hendersonem),
- A Time For Love (1995; z Andrzejem Dąbrowskim),
- Brad Terry Plays Gershwin (1996),
- Brad Terry Plays Ellington (1996),
- Phone Consultations (1996; z Wojciechem Karolakiem),
- Meeting Point (1996; z Cezariuszem Gadziną),
- Songs and other Ballads (1997),
- Plays Standards (1998; z Artem Farmerem),
- Kind of Life (1998; z Ryszardem Styłą),
- Speak Easy (1998; Jarosław Śmietana / John Abercrombie band: Jarosław Śmietana, John Abercrombie, Harvie Swartz, Adam Czerwiński); PAO Records – PAO 10610,
- Extra Cream (1999),
- African Lake (1999; z Garym Bartzem),
- Groove Band (2000),
- Tomasz Szukalski – Jarek Śmietana Quartet (2000),
- Out of the Question (2001, z Johnem Purcellem),
- Everything Ice (2002; z Karen Edwards),
- Vis-a-Vis (2003; ze Zbigniewem Paletą),
- Live At The Cracow Philharmonic Hall (2003; Jarek Śmietana Quintet Featuring Nigel Kennedy; JSR Records (3) – JSR 1001),
- A Story of Polish Jazz (2004),
- Autumn Suite (2006),
- What’s Going On? (2006; z Karolakiem),
- Revolution (2008; z Karolakiem i Loganem),
- The Good Life (2008),
- Psychedelic – music of Jimi Hendrix (2009; Nigel Kennedy, Maciej Sikała, Wojciech Karolak, Paweł Mąciwoda, Krzysztof Dziedzic),
- A Tribute To Zbigniew Seifert – Didier Lockwood, Krzesimir Dębski, Christian Howes, Mark Feldman, Maciej Strzelczyk, Adam Bałdych, Pierre Blanchard, Mateusz Smoczyński, Zbigniew Wegehaupt, Adam Czerwiński, Janusz Grzywacz, Piotr Wyleżoł, Sławomir Berny; JSR Records – JSR 0011 (2009),
- I Love the Blues (2011; Billy Neal, Wojciech Karolak, Karen Edwards),
- Live at Impart (2012; Billy Neal, Wojciech Karolak),
- I Believe (2013; Bill Neal),
- Friends – music of Jarek Śmietana (album wspomnieniowy Adama Czerwińskiego) (2014).
Single
- A Story of Polish Jazz,
- Co się stało z naszą Solidarnością.
Upamiętnienie
W 2017 roku Poczta Polska w ramach serii „Polscy muzycy jazzowi” wprowadziła do obiegu znaczek pocztowy upamiętniający Jarosława Śmietanę. Został on wydany w liczbie 160 tysięcy egzemplarzy i miał wartość nominalną 2,60 zł.
W 2023 roku, z okazji dziesiątej rocznicy śmierci Jarosława Śmietany, radni miasta Sulęczyno postanowili w sposób szczególny uhonorować pamięć artysty. Stworzono plac oraz obelisk noszący jego imię, co stanowi wyraz wdzięczności i szacunku dla jego wkładu w polską kulturę muzyczną.
Przypisy
- Radni miasta upamiętniają J. Śmietanę placem jego imienia. expresskaszubski.pl, 2023. [dostęp 22.08.2023 r.]
- Odsłonięto obelisk im. J. Śmietany. expresskaszubski.pl, 2023. [dostęp 22.08.2023 r.]
- Jarosław Śmietana pochowany w Krakowie. muzyka.onet.pl, 13.09.2013 r. [dostęp 22.09.2013 r.]
- Kraków pożegnał Jarosława Śmietanę. gazetakrakowska.pl, 13.09.2013 r.
- a b Paweł Brodowski: Jarek Śmietana – pożegnanie. jazzforum.com.pl.
- Adam Czerwiński: Friends: Music Of Jarek Śmietana. jazzforum.com.pl, październik 2014 r.
- Zarząd Cmentarzy Komunalnych w Krakowie. Internetowy lokalizator grobów. Jarosław Śmietana. rakowice.eu. [dostęp 27.05.2021 r.]
- Dariusz Drążkiewicz, Hanna Siemaszko (oprac.): Nie mogę na to patrzeć. W: Wywiady Bez Kitu. Kowary: Wydawnictwo Narbook, 2010 r., s. 277. ISBN 978-83-62771-00-4.
- 2017.11.27. Polscy muzycy jazzowi. kzp.pl. [dostęp 24.05.2024 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Jan Mancewicz | Wacław Borowiec | Paulina Bisztyga | Roma Ligocka | Dominika Kachlik | Piotr Łukasz Studziński | Jan Nepomucen Bobrowicz | Anna Szałapak | Anna Weingrün-Lieblich | Paweł Albiński | Ryszard Apte | Wojciech Solarz (reżyser) | Maria Fromowicz | Tadeusz Boruta | Kazimierz Adamski (rzeźbiarz) | Gabriela Oberbek | Andrzej Pluszcz | Mieczysław Grąbka | Antoni Pleszowski | Adam AugustynOceń: Jarosław Śmietana