Antoni Pleszowski


Antoni Pleszowski, urodzony 23 września 1857 roku w Krakowie, to postać, która na stałe wpisała się w historię polskiej sztuki, szczególnie w obszarze rzeźby.

Jego twórczość, mimo krótkiego życia, zyskała uznanie wśród współczesnych mu artystów i krytyków.

Artysta zmarł w styczniu 1889 roku w Meranie, pozostawiając po sobie dziedzictwo, które jest nadal odkrywane przez miłośników sztuki i badaczy.

Życiorys

Antoni Pleszowski przyszedł na świat 23 września 1857 roku w Krakowie. Był artystą, który wywodził się z tego wspaniałego miasta. Swoje pierwsze kroki w świecie sztuki stawiał w Szkole Sztuk Pięknych, gdzie miał zaszczyt być uczniem wybitnego rzeźbiarza Walerego Gadomskiego. Jego edukacja artystyczna kontynuowana była w Akademii Sztuk Pięknych w Wiedniu, gdzie uczył się pod okiem Caspara von Zumbuscha, a także odbył studia w Rzymie.

Pleszowski zdobył liczne nagrody i wyróżnienia za swoje prace. Jego dzieła, takie jak Kain oraz Ślepy młodzieniec, zyskały uznanie w świecie artystycznym, a za drugi z wymienionych otrzymał złoty medal od akademii wiedeńskiej. W trakcie Wystawy Krajowej w Krakowie, która miała miejsce 30 września 1887 roku, artysta zdobył dyplom honorowy – najwyższe odznaczenie w dziedzinie rzeźby – za swój projekt nagrobka zatytułowany Nad grobem.

Na tej samej wystawie zaprezentował również swoje dzieło Popiersie, wykonane z terracoty, które ukazywało bolejącą postać kobiecą. Wspomniane rzeźby – Ślepy oraz Nad grobem – były również wystawiane w krakowskich Sukiennicach w 1889 roku. Dzieło zatytułowane Smutek znalazło swoje miejsce w Muzeum Narodowym w Krakowie.

Kompozycje Pleszowskiego, wykonane często w brązie i gipsie, zainspirowały malarza Emanuela Herncisza, który przeniósł je na swoje obrazy. Reprodukcje rzeźb artysty publikowano w prasie artystycznej, w tym w niemieckojęzycznym czasopiśmie „Illustrirte Zeitung” oraz czeskiej gazecie „Zlatá Praha”. Jego osobowość cechowała skromność i unikanie reklamy. Mimo zasług, artysta nie brał udziału w żadnym z konkursów na pomnik Adama Mickiewicza.

W ciągu swojego życia, Pleszowski przez wiele lat mieszkał w Rzymie, a później osiedlił się we Lwowie. W finale życia zmagał się z problemami zdrowotnymi, szczególnie z chorobą piersiową, co skłoniło go do przebywania w cieplejszym klimacie. Na jakiś czas żył w Konstantynopolu u swojego wuja Gropplera, jednak po jego śmierci przeniósł się do Meranu. Artysta zmarł w styczniu 1889 roku.

W artykule opublikowanym po jego śmierci w „Kurjerze Lwowskim” stwierdzono, że „z całego pokolenia młodych rzeźbiarzy był talentem najwybitniejszym, najwięcej przez znawców uznanym i nagradzanym”.

Przypisy

  1. Antoni Pleszowski. jbc.bj.uj.edu.pl. [dostęp 03.11.2021 r.]
  2. Kronika miejscowa i zagraniczna. Za duszę ś.p. Antoniego Pleszowskiego. „Czas”. Nr 29, s. 2, 05.02.1899 r.
  3. Kronika. O śp. Antonim Pleszowskim. „Kurjer Lwowski”. Nr 73, s. 4, 14.03.1889 r.
  4. Wiadomości bieżące. Wspomnienie. „Kurier Warszawski”. Nr 37, s. 3, 06.02.1889 r.
  5. Kronika. Zmarli. Antoni Pleszowski. „Kurjer Lwowski”. Nr 37, s. 3, 06.02.1889 r.
  6. Katalog pierwszej wielkiej wystawy sztuki polskiej w Krakowie, we wrześniu 1887 : Wystawa Krajowa Rolniczo-Przemysłowa w Krakowie 1887. Oddział Sztuki Polskiej. Kraków: Księgarnia K. Bartosiewicza, 1887, s. 25.
  7. Wystawa krajowa w Krakowie. „Kurjer Lwowski”. Nr 272, s. 1, 01.10.1887 r.
  8. Muzeum Narodowe w Krakowie. „Kurjer Lwowski”. Nr 487, s. 1, 19.10.1909 r.
  9. Zbigniew Andrzej Judycki, Bolesław Klimaszewski: Krakowianie w świecie. Słownik biograficzny. T. 1. Toruń: Oficyna Wydawnicza Kucharski, 2000, s. 91.

Oceń: Antoni Pleszowski

Średnia ocena:4.67 Liczba ocen:24