Marek Litewka


Marek Litewka był wybitnym polskim aktorem, który pozostawił po sobie niezwykle istotny ślad w polskiej kulturze. Urodził się 6 sierpnia 1948 roku w malowniczym Krakowie, by w ciągu swojego życia zdobyć uznanie w różnych dziedzinach sztuki aktorskiej. Jego twórczość obejmowała zarówno teatr, jak i film oraz telewizję, co czyniło go wszechstronnym artystą, który z zamiłowaniem angażował się w swoje role.

Niestety, Marek Litewka zmarł 12 stycznia 2024 roku, pozostawiając po sobie bogate dorobek artystyczny oraz liczne wspomnienia w sercach swoich fanów i współpracowników.

Życiorys

Ukończył Wydział Aktorski w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Krakowie w roku 1974. Po ukończeniu studiów, w latach 1974–1975, grał w Państwowym Teatrze Ziemi Krakowskiej im. Ludwika Solskiego w Tarnowie. Wkrótce potem przeniósł się do Krakowa, gdzie przez długie lata występował w Starym Teatrze im. Heleny Modrzejewskiej (1975–2003) oraz w Teatrze „Bagatela” (2003–2006). Ostatnim jego miejscem pracy był Teatr STU, w którym występował od 2007 do 2016 roku.

W dorobku artystycznym Marka Litewki znajdują się również występy w trzydziestu dwóch spektaklach Teatru Telewizji w latach 1973–2021 oraz w trzech audycjach Teatru Polskiego Radia, które miały miejsce między 1973 a 1989 rokiem. Artysta miał także przyjemność wystąpienia w cyklu telewizyjnym Spotkanie z Balladą.

Marek Litewka zmarł 22 stycznia 2024 roku i został pochowany na cmentarzu na Bielanach w Krakowie.

Nagrody

  • 1975 – nagroda kierownika Wydziału Kultury Urzędu Wojewódzkiego w Krakowie za role w sztukach Złoty chłopiec Clifforda Odetsa oraz Trzy siostry Antoniego Czechowa,
  • 2004 – XLIII Rzeszowskie Spotkania Teatralne – III miejsce w plebiscycie publiczności na najlepszą rolę męską za rolę Tewje Mleczarza w przedstawieniu Skrzypek na dachu Jerry’ego Bocka i Josepha Steina.

Filmografia

Filmy fabularne

Marek Litewka ma na koncie wiele interesujących ról filmowych, które zapisały się w historii polskiej kinematografii. Jego pierwszym ujęciem w filmie był epizod w produkcji Dagny z 1976 roku, gdzie zagrał mężczyznę na chrzcie syna Stanisława Przybyszewskiego. W kolejnych latach zyskiwał coraz większe uznanie jako aktor, między innymi w produkcji Amator (1979), występując jako Piotrek Krawczyk, sąsiad Filipa. Jego filmografia obejmuje również takie tytuły jak:

  • Polonia Restituta (1980),
  • Constans (1980) – kolega Witolda z pracy,
  • Nie było słońca tej wiosny (1983) – oficer,
  • Jeździec na ogniu (1985),
  • Dama kameliowa (1994) – licytator majątku Małgorzaty,
  • Przygody dobrego wojaka Szwejka (1999),
  • Karol. Człowiek, który został papieżem (2004) – Wilhelm Kluger, ojciec Jerzego i Tesi,
  • Zakochany Anioł (2005) – pacjent szpitala psychiatrycznego,
  • Wino truskawkowe (2007) – Władysław Zalatywój,
  • Rewizyta (2009) – kolega Witolda z pracy (sceny z filmu Constans),
  • Miłość na wybiegu (2009) – ojciec Julii,
  • Janosik. Prawdziwa historia (2009) – ojciec Janosika,
  • 15 fotografii (2010) – Jaś, przyjaciel Rudka,
  • Zdjęcie (2012) – grabarz Kazimierz,
  • Król życia (2015) – Władysław, sąsiad Edwarda.

Seriale

W świecie telewizji Marek Litewka również zyskał uznanie, występując w wielu popularnych serialach. Jego debiut w tej dziedzinie miał miejsce w serialu Ślad na ziemi (1978), gdzie wcielił się w postać inżyniera Janusza Rozpalskiego. W następnych latach zagrał w:

  • Z biegiem lat, z biegiem dni… (1980) – aktor kabaretu „Zielony Balonik”,
  • Polonia Restituta (1982) – porucznik Tadeusz Kasprzycki,
  • Blisko, coraz bliżej (1983) – Pierre Pasternik, syn Jana,
  • Rycerze i rabusie (1984) – Przecław Dydyński,
  • Opowieść o Józefie Szwejku i jego drodze na front (1996) – zawiadowca,
  • Świat według Kiepskich (2000) – akwizytor,
  • Na Wspólnej (2002−2003) – Stefan Maciejewski,
  • Pierwsza miłość (2002–2004) – dwie role, szejk Abdullah al Rabeeah oraz profesor Świderski,
  • Glina (2007–2008) – Zygmunt Malewicz, dziadek Katarzyny,
  • Fala zbrodni (2007) – Kolumbijczyk,
  • Ekipa (2007) – Łukasz Bergier, znajomy Nowasza,
  • Janosik. Prawdziwa historia (2009) – ojciec Janosika,
  • Ratownicy (2010) – przewodnik tatrzański Jagiełło,
  • Głęboka woda (2011) – Józef,
  • Komisja morderstw (2016) – imam,
  • Kruk. Szepty słychać po zmroku (2018) – stary Cygan,
  • Kruk. Czorny woron nie śpi (2021) – Gawol Balasz.

Przypisy

  1. Zmarł Marek Litewka. Aktor miał 75 lat [online], Fakt24.pl, 12.01.2024 r. [dostęp 12.01.2024 r.]
  2. Marek Litewka. scenastu.pl. [dostęp 20.10.2022 r.]
  3. Michał Bobrowski: To my – Spotkanie z Balladą. Wydawnictwo Arcana. Brak numerów stron w książce.
  4. https://krakow.naszemiasto.pl/ostatnie-pozegnanie-marka-litewki-krakowski-aktor-spoczal/ar/c1-9591223

Oceń: Marek Litewka

Średnia ocena:4.56 Liczba ocen:7