Bohdan Petecki, urodzony 5 lipca 1931 roku w Krakowie, to postać, która na stałe wpisała się w dzieje polskiej literatury science fiction. Jego twórczość obejmowała głównie powieści młodzieżowe, które cieszyły się dużą popularnością wśród młodych czytelników.
Petecki był również utalentowanym dziennikarzem, co pozwoliło mu na szerokie zasięgi i dotarcie do różnorodnych odbiorców.
Jego prace, które łączyły w sobie elementy fantastyki oraz wartości edukacyjne, pozostają w pamięci wielu pokoleń czytelników, a jego wpływ na literaturę młodzieżową w Polsce jest niezaprzeczalny.
Bohdan Petecki zmarł 23 listopada 2011 roku w Katowicach, pozostawiając po sobie bogaty dorobek literacki.
Życiorys
Bohdan Petecki ukończył studia z zakresu orientalistyki na Uniwersytecie Jagiellońskim. Swoją edukację kontynuował na Wydziale Filozofii UJ w latach 1956–1957. W 1959 roku zdecydował się na przeniesienie do Katowic, gdzie rozpoczął pracę jako dziennikarz. W 1961 przyjął członkostwo w PZPR, angażując się w działalność publiczną. Jego publikacje koncentrowały się głównie na tematyce społecznej oraz gospodarczej.
W swojej karierze był zastępcą redaktora naczelnego katowickiej rozgłośni Polskiego Radia, gdzie prowadził autorską serię reportaży, a także sprawował funkcję zastępcy redaktora naczelnego tygodnika „Panorama”. W 1976 roku zadecydował o rezygnacji z pracy dziennikarskiej, koncentrując się na działalności literackiej. Ponadto, w latach 1986–1989 pełnił rolę wiceprezesa Oddziału Katowickiego nowego Związku Literatów Polskich.
Twórczość
Bohdan Petecki jest autorem wielu dzieł literackich, które zdobyły uznanie w różnorodnych kręgach odbiorców. Jego dorobek obejmuje kilkanaście słuchowisk oraz jeden telewizyjny spektakl kryminalny, zatytułowany Niespodziewany gość, który miał swoją premierę w 1968 roku. Ponadto, Petecki opublikował trzy powieści sensacyjne, korzystając z pseudonimów literackich – Jan Bernard oraz Jan Artur Bernard. Jego literatura science-fiction zadebiutowała powieścią W połowie drogi w 1971 roku.
Dzieła Peteckiego zostały przetłumaczone na język słowacki i węgierski, co podkreśla ich międzynarodowy zasięg. Początkowo twórczość ta koncentrowała się na tradycyjnej fantastyce, osadzonej w konwencjach science-fiction oraz space opery. Jednak z upływem lat, a także w wyniku krytyki, autor zaczął skierować swoje pisanie ku młodszej publiczności.
W swojej literackiej pracy Bohdan Petecki często eksploruje tematykę nawiązywania kontaktu z obcymi cywilizacjami oraz zagadnienia dotyczące społecznego i technologicznego rozwoju ludzkości. Tego rodzaju motywy stają się filarami jego fabuły, a przez ich wplecenie autor stara się zaintrygować i zaangażować czytelników.
Z perspektywy Andrzeja Niewiadowskiego, który odnosił się do twórczości Peteckiego w latach 90. XX wieku, jego fantastyczne utwory zyskiwały na popularności. Zauważył on, że pomimo braku nowatorskich rozwiązań, powieści autora dominowały nad klasycznymi motywami science-fiction, takimi jak eksploracja kosmosu czy nawiązywanie kontaktu z obcymi istotami, co czyniło je rozpoznawalnymi w tamtym czasie.
Publikacje
Sensacja i kryminał
W literackim dorobku Bohdana Peteckiego znalazły się liczne utwory, które wciągają czytelników w mroczny świat zbrodni i intryg. Wśród nich wyróżniają się:
- Niespodziewany gość (1968),
- Telefonował morderca (1969),
- Noc Robin Hooda (1970),
- Żmije złote i inne (1972).
Fantastyka
Twórczość Peteckiego nie ograniczała się do gatunku kryminału. W jego bogatym repertuarze znajdziemy także utwory fantastyczne, które przenoszą czytelników w niezwykłe, często surrealistyczne światy. Oto lista wybranych publikacji:
- W połowie drogi (Czytelnik 1971),
- Strefy zerowe (Iskry 1972),
- Ludzie z Gwiazdy Feriego (Śląsk 1974),
- Tylko cisza (Iskry 1974),
- Operacja wieczność (Iskry 1975),
- Rubin przerywa milczenie (Śląsk 1976),
- Messier 13 (Iskry 1977),
- X-1 uwolnij gwiazdy (Nasza Księgarnia 1977),
- Sola z nieba północnego (Śląsk 1977),
- A,B,C… dwadzieścia cztery („Problemy” 7/1978),
- Kogga z czarnego słońca (Iskry 1978),
- Prosto w gwiazdy (Śląsk 1978),
- Królowa Kosmosu (Nasza Księgarnia 1979),
- Wiatr od Słońca (Czytelnik 1980),
- Bal na Pięciu Księżycach (Czytelnik 1981),
- Tysiąc i jeden światów (Czytelnik 1983),
- Pierwszy Ziemianin (Bajka totalna) (Iskry 1983),
- Tu Alauda z planety trzeciej (Śląsk 1988),
- Taki, co przyszedł z góry (Wydawnictwo Dolnośląskie 1995).
Przypisy
- AndrzejA. Niewiadowski, Literatura fantastycznonaukowa, Wydawn. Naukowe PWN, 1992, s. 130, ISBN 978-83-01-10122-0 [dostęp 20.05.2024 r.]
- Bartek Biedrzycki: Petecki przerywa milczenie - seria podcastów. 2016. [dostęp 22.07.2016 r.]
- Wojtek Sedeńko: O pewnym ciekawym spotkaniu. 15.07.2014 r. [dostęp 22.07.2016 r.]
- a b Bohdan Petecki, [w:] encyklopediafantastyki.pl [dostęp 22.07.2016 r.]
- Iwona Mejza: Bernard Jan - Telefonował morderca (IM). [w:] Klub MOrd [on-line]. 2010. [dostęp 22.07.2016 r.]
- Współcześni polscy pisarze i badacze literatury. T 6.. Warszawa: Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne SA, 1999, s. 315-316. ISBN 83-02-07446-2.
- a b c d e f redakcja: Zmarł Bohdan Petecki. [w:] Stowarzyszenie Dziennikarzy Rzeczypospolitej Polskiej oddział w Katowicach [on-line]. 25.11.2011 r. [dostęp 25.07.2016 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Bolesław Chromry | Gabriela Frycz | Ludwik Kwiatkowski | Jakub Pączek | Kazimierz Dźwig | Artur Grabowski | Stanisław Michałek | Monika Stachnik-Czapla | Jan Kanty Turski | Maja Miro-Wiśniewska | Maria Chybińska | Marek Litewka | Zbigniew Bator | Andrzej Kasprzyk | Ewa Demarczyk | Rafał Delekta | Anna Przemyska | Bogdana Ligęza-Drwal | Stanisław Klimowski | Danuta Mroczek-SzlezerOceń: Bohdan Petecki