Piotr Korczak


Piotr Korczak, znany również pod pseudonimem Szalony, a także jako Piotr Narwaniec czy Emil Kaczadze, jest postacią niezwykle ważną w historii polskiego wspinania. Urodził się 24 listopada 1961 roku w Krakowie i zasłynął jako polski wspinacz oraz taternik. Jako pionier ekstremalnej wspinaczki skałkowej w Polsce, był inspiracją dla tzw. „Nowej Fali” w środowisku wspinaczkowym, a jego działania miały znaczący wpływ na rozwój wspinaczki skalnej w kraju, szczególnie w latach 80. i 90.

W ciągu swojej kariery, Korczak był autorem wielu przełomowych dróg wspinaczkowych, które charakteryzowały się rosnącymi trudnościami. Był również autorem najtrudniejszych dróg wspinaczkowych w Polsce w latach 80., angażując się zarówno w wspinaczkę sportową, jak i w tworzenie programowych tekstów dotyczących ideologii wspinania. Warto zaznaczyć, że w latach 2004–2011 pełnił rolę członka Kapituły Nagrody Środowisk Wspinaczkowych „Jedynka”, co podkreśla jego znaczenie w polskim środowisku wspinaczkowym.

Jego życie i osiągnięcia zostały uwiecznione w filmie Marcina Koszałki z 2010 roku, zatytułowanym „Deklaracja nieśmiertelności”. Pomimo silnej pasji do wspinaczki, Korczak z wykształcenia jest magistrem historii. Ukończył Uniwersytet Jagielloński, gdzie studiował na kierunku nauczycielskim w latach 1980-1987. Jego praca magisterska dotyczyła Rzymian w Hiszpanii do upadku Numancji.

Oprócz historycznych zainteresowań, Piotr Korczak jest również pasjonatem filozofii oraz teologii. Od 1982 roku był aktywnym członkiem Klubu Wysokogórskiego Kraków, później dołączył do Klubu Wysokogórskiego Gliwice, a od 1991 roku jest członkiem Sekcji Wspinaczkowej KS Korona w Krakowie, co stanowi dowód na jego zaangażowanie w społeczność wspinaczkową.

Najważniejsze dokonania wspinaczkowe

Piotr Korczak rozpoczął swoją przygodę ze wspinaczką 20 kwietnia 1979 roku, co było wynikiem pasji wywołanej przez filmy i książki o tematyce górskiej. Szczególną inspirację stanowił dla niego dokument Sergiusza Sprudina Wariant R z 1961 roku, ukazujący wspinaczkę po wschodniej ścianie Mnicha w Tatrach. Po raz pierwszy zobaczył go jako młody chłopak, a jego zainteresowanie wspinaczką umocnił później film Jacques’a Ertauda z 1975 roku zatytułowany Śmierć przewodnika (La Mort d’un guide), który przedstawiał próbę przejścia zachodniej ściany Aiguille du Dru.

W swym rozwoju wspinaczkowym oraz mentalnym Piotr był pod wpływem Ryszarda Malczyka (ps. Rico, 1949–1987), uznawanej za jedną z kluczowych postaci wspinania skałkowego lat 70. w Polsce, a takżę Gerarda Kowalskiego. W środowisku wspinaczkowym znany jest jako Szalony, chociaż niekiedy bywa również opisywany jako Szaleniec.

Jak podkreśla Jacek Trzemżalski z „Magazynu Górskiego”, szybko stał się postacią wręcz kultową w kręgach wspinaczkowych z uwagi na swoje sportowe osiągnięcia, pełne zaangażowanie w pasję oraz bardzo oryginalne poglądy. „Piotr Korczak Szalony jest demiurgiem sportowej wspinaczki w Polsce. Od połowy lat osiemdziesiątych XX wieku tworzył kolejne stopnie trudności dróg wspinaczkowych. Jego drogi są legendami.” W 1988 roku stworzył drogę, która była jedynie o pół stopnia łatwiejsza od najtrudniejszej istniejącej drogi na świecie. Korczak zainspirował do wspinaczki wiele pokoleń wspinaczy.

Jako aktywny członek środowiska wspinaczkowego, Korczak był współinspiratorem i sygnatariuszem „Porozumienia tatrzańskiego”, które miało miejsce w Krakowie w dniach 12 czerwca i 22 sierpnia 2004 roku. Dokument ten podsumował długotrwałe dyskusje dotyczące m.in. sposobu użycia punktów wierconych w Tatrach, co skutkowało wyznaczeniem ścian do eksploracji w stylu sportowym (zachodniej ściany Kościelca, Zamarłej Turni oraz grupy Mnicha).

W ramach tego porozumienia, Korczak jest członkiem Grupy Roboczej, która realizuje akcję „Tatry Bez Młotka” (TBM). Celem tej akcji jest oczyszczenie ścian z przestarzałych oraz niebezpiecznych haków, a także instalacja stałych punktów asekuracyjnych w miejscach, gdzie nie można stosować asekuracji własnej, zarówno w obszarach sportowych, jak i w ograniczonym zakresie w strefach tradycyjnych. Korczak pełni również funkcję Opiekuna Strefy „Grupa Mnichów”, obejmującej Mnicha, Mniszka i Ministranta, dlatego bywa nazywany „Kustoszem Mnicha”.

Twórczość, publikacje i ideologia

Piotr Korczak to wybitna postać w świecie literatury i wspinaczki, znany przede wszystkim jako autor książki Dolina Białej Wody, która została wydana pod pseudonimem Piotr Narwaniec. Publikacja ta ukazała się w Krakowie w trzech różnych edycjach: w 1994, 1995 oraz w 2016 roku, a wznowienie zostało dokonane przez Wydawnictwo Bezdroża (ISBN 978-83-283-2773-3).

Oprócz autorstwa powyższej książki, Korczak był współautorem znakomitego przewodnika monograficznego po Mnichu, alpejskiej formacji w Tatrach Wysokich, zatytułowanego Mnich: przewodnik wspinaczkowy, który wyszedł w Krakowie w 2007 roku (ISBN 83-917726-3-2; ISBN 83-917727-5-6). To dzieło zawiera szczegółowe opisy ścian Mnicha, a także dróg wspinaczkowych oraz wyciągów, stając się cennym źródłem informacji dla wspinaczy.

Korczak jest również autorem licznych artykułów, które ukazały się w prasie fachowej na temat wspinaczki, przyczyniając się do szerzenia wiedzy o ideologicznych podstawach tego sportu. Jego teksty były publikowane m.in. w kwartalniku „Taternik”, a także w miesięcznikach takich jak „Góry”, „Magazyn Górski”, „Optymista”, oraz w periodykach jak „A-Zero”, „Brytan”, „Bularz” i „Taterniczek”. Dodatkowo, można je znaleźć także na portalu wspinanie.pl, a jego publikacje były obecne także w magazynie „Narty”.

W latach 80. Piotr Korczak piastował funkcję redaktora w czasopiśmie wspinaczkowym „Taterniczek” (ISSN 0867-8316). Później zyskał uznanie jako pomysłodawca i współtwórca magazynu informacyjnego „Brytan”, wydawanego od 1989 roku przez Akademicki Klub Alpinistyczny Gliwice (ISSN 1234-7078). Nazwa czasopisma pochodzi od tytułu jego ulubionej powieści Stanisława Ignacego Witkiewicza, „Nienasycenie”. Warto podkreślić, że Korczak w swoich tekstach prezentuje swoje poglądy na temat filozofii wspinania, w tym również w artykule zatytułowanym „Przeciw tradycji”, który został opublikowany w „A-Zero”, nr 1(16) w 2009 roku (s. 30–38).

Jego rozważania na temat istoty wspinania są nauczane na studiach z filozofii w Uniwersytecie Łódzkim, w ramach przedmiotu „Ideologiczne podstawy postaw wspinaczkowych”. Korczak w swoich pracach porusza również temat tzw. „czystego VI.5”.

W marcu i czerwcu 2014 roku, autor opublikował dwuczęściowy tekst pt. Dlaczego wierzę? Mallory i Irvine – Everest 1924, który poświęcony jest próbie zdobycia Everestu przez George’a Mallory’ego i Andrew Irvine’a w 1924 roku. W artykule tym przedstawia swoje argumenty wspierające hipotezę zdobycia wierzchołka przez jednego z himalaistów przed ich tragiczną śmiercią w trakcie zejścia. Esej spotkał się z ogromnym zainteresowaniem w środowisku wspinaczy oraz himalaistów, został entuzjastycznie przyjęty, w tym przez Wojtka Kurtykę.

Warto nadmienić, że w 2015 roku Korczak zadebiutował poetycko w dwumiesięczniku Arcana (nr 122), gdzie opublikował swój wiersz pod tytułem Popołudnie z Ogniem.

Film Deklaracja nieśmiertelności

Od kwietnia 2007 roku, przez ponad trzy lata, Piotr Korczak intensywnie zaangażował się w realizację filmu Marcina Koszałki zatytułowanego Deklaracja nieśmiertelności, który koncentruje się na jego osobie. W trakcie produkcji filmu, między innymi, wspinał się na niełatwe tereny, takie jak Mnich w Tatrach w 2008 roku, oraz na krakowskim Zakrzówku i w Jaskini Mamutowej w 2007 roku. Wspomniana droga wspinaczkowa, skrajnie trudna, znana jako „Deklaracja nieśmiertelności” (pierwotnie VI.6+/7), została poprowadzona przez niego w 1992 roku, a jej nazwa została uwieczniona jako tytuł filmu.

Część ujęć w tym filmie zainspirowana została fascynacjami Piotra Korczaka, obejmując między innymi sceny, które nawiązują do jego zainteresowań Witkacym. W filmie można dostrzec również przedstawienie Korczaka w pozie „boga olimpijskiego”, co nawiązuje do klasycznego filmu Olimpia Leni Riefenstahl. Jak sam Piotr Korczak podkreśla: „do samej koncepcji wniosłem sporo. Nie było jakiegoś ustalonego scenariusza, film powstawał na planie, w trakcie kręcenia. Do samego końca walczyliśmy o jego ostateczny kształt”.

Wyróżnienia i nazwy odimienne

Piotr Korczak w roku 2003 otrzymał prestiżowe wyróżnienie od Polskiego Związku Alpinizmu, jakim jest „Medal 100. lecia polskiego alpinizmu”. Odznaczenie to przyznawane jest osobom, które w szczególny sposób wpłynęły na rozwój i promocję tego sportu.

W rejonie podkrakowskich skał oraz w Tatrach można znaleźć wiele formacji terenowych oraz dróg wspinaczkowych, które nawiązują do jednej z najbardziej znanych postaci w świecie alpinizmu, czyli Piotra Korczaka. Wśród tych nazw znajdują się m.in.:

  • „Warianty Emila Kaczadze” (1985, trudność VI.4/4+),
  • „Super Warianty Emila Kaczadze” (trudność VI.4+),
  • „Szalone Pomysły” na Raptawickiej Turni (1982, VII–),
  • „Szalona Rysa” na Mnichu (2006, VIII+).

Jednym z podkreślających osiągnięcia Piotra Korczaka materiałów jest wywiad, który znalazł się w polskim wydaniu publikacji autorstwa Dirka von Nayhaußa zatytułowanej Rozmowy na szczycie: ekstremaliści w górach (2010). Korczak jest jednym z dwóch Polaków, którzy zostali zaproszeni do tej książki.

Prywatnie, Piotr Korczak jest mężem i ojcem dorosłego syna, łącząc pasję do gór z życiem rodzinnym.

Przypisy

  1. Piotr Korczak - „Szalony”: Dlaczego wierzę? Mallory i Irvine – Everest 1924 cz.2. 02.06.2014 r. [dostęp 28.05.2015 r.]
  2. Piotr Korczak - „Szalony”: Dlaczego wierzę? Mallory i Irvine – Everest 1924 cz.1. marzec 2014 r. [dostęp 28.05.2015 r.]
  3. Wojtek „Zwierz” Kurtyka: O Cadyku i Mallory’m. 19.03.2014 r. [dostęp 28.05.2015 r.]
  4. Arcana nr 122 (2015/2) - spis treści. 08.05.2015 r. [dostęp 28.05.2015 r.]
  5. a b Jakub Radziejowski: Czy w kwestii przewodników tatrzańskich coś drgnęło?. for-active.pl. [dostęp 25.03.2012 r.]
  6. Małgorzata Regulska: „Medal 100. lecia polskiego alpinizmu”, 14.10.2003 r. pza.org.pl. [dostęp 25.03.2012 r.]
  7. Paweł Haciski: Warianty Emila Kaczadze (VI.4/4+). przewodnikjura.pl. [dostęp 25.03.2012 r.]
  8. Warianty Emila Kaczadze. openrocks.net. [dostęp 25.03.2012 r.]
  9. Członkowie Sekcji Wspinaczkowej KS Korona (stan na 08.12.2011 r.). korona.krakow.pl. [dostęp 21.03.2012 r.]
  10. Katalog BN. bn.org.pl. [dostęp 21.03.2012 r.]
  11. Przewodnik Bibliograficzny. bn.org.pl. [dostęp 21.03.2012 r.]
  12. Katalogi Biblioteki Narodowej. bn.org.pl. [dostęp 25.03.2012 r.]
  13. Krzysztof Wróbel: Historia wspinania na Jurze. [dostęp 25.03.2012 r.]
  14. Jerzy Armata: Deklaracja nieśmiertelności. culture.pl. [dostęp 25.03.2012 r.]
  15. Porozumienie tatrzańskie, 01.09.2004 r. wspinanie.pl. [dostęp 25.03.2012 r.]
  16. Artur Paszczak: Porozumienie Tatrzańskie – akcja „Tatry bez młotka”, 13.10.2005 r. wspinanie.pl. [dostęp 25.03.2012 r.]
  17. P. Korczak, A. Marcisz, A. Paszczak, A. Pieprzycki: Tatry bez młotka, 30.07.2006 r. pza.org.pl. [dostęp 25.03.2012 r.]
  18. Andrzej Marcisz, Piotr Korczak, Artur Paszczak, Adam Pieprzycki: Tatry Bez Młotka – Oświadczenie w sprawie nieuprawnionego wybijania haków, 15.08.2007 r. pza.org.pl. [dostęp 25.03.2012 r.]
  19. Zasady działalności Kapituły Nagrody Środowisk Wspinaczkowych „Jedynka”. wspinanie.pl. [dostęp 21.03.2012 r.]
  20. Andrzej Mirek, Dorota Dubicka: Formularz VI.7 – Piotr Korczak. wspinanie.pl. [dostęp 21.03.2012 r.]

Oceń: Piotr Korczak

Średnia ocena:4.9 Liczba ocen:19