Jaskinia pod Nyżą


Jaskinia pod Nyżą to niezwykłe miejsce usytuowane w Dzielnicy VIII Dębniki w Krakowie. Ta malownicza jaskinia wyróżnia się nie tylko swoim położeniem, ale także bogatą historią oraz otaczającą ją naturą. Jest to przyciągająca uwagę destynacja, która znajduje się na południowo-zachodnim obrzeżu wzniesienia Krzemionek Zakrzowskich.

Oferuje ona różnorodne możliwości zarówno dla entuzjastów historii, jak i miłośników przyrody. W okolicy można nie tylko podziwiać wspaniałe formacje skalne, ale także zgłębiać tajemnice lokalnej fauny i flory. Jaskinia pod Nyżą jest zatem idealnym miejscem na spędzenie czasu wśród piękna przyrody Krakowa oraz poznawanie jego niezwykłej kultury.

Położenie

Warto zwrócić uwagę, że opis miejsce jest niezwykle interesujący. Jaskinia umiejscowiona jest u podstawy długiego muru skalnego, który rozciąga się wzdłuż północno-zachodniej strony betonowego ogrodzenia jednostki wojskowej.

Owa lokalizacja znajduje się w odległości około 60 metrów od bramy wspomnianej jednostki. Ciekawostką jest to, że pomiędzy ogrodzeniem a otworem jaskini prowadzi ścieżka. Jaskinia leży poniżej charakterystycznej skalnej nyży, co dodaje jej wyjątkowego uroku.

Opis jaskini

Jaskinia charakteryzuje się ciasnymi korytarzami, a otwór wejściowy znajduje się na poziomie ziemi. Początkowo opada on progiem o wysokości 2,5 metra, który stanowią wapienne głazy zakorzenione w próchniczno-piaszczystym podłożu. Zaraz za otworem, na północny wschód, odbiega korytarz, którego dno pokryte jest wapiennym gruzem. W dalszej części tego korytarza napotkać można:

  • próg,
  • ciasną rurę o długości dwóch metrów,
  • zacisk,
  • kolejny próg,
  • dwumetrowy korytarz częściowo zamknięty naciekami.

Powstanie tej jaskini związane jest z wielenieniem wapieni oraz dolomitów z okresu jury późnej. Jej kształt uformował się w wyniku przepływu wody przez pionowe spękania ciosowe, co widoczne jest w korytarzach mających postać rur oraz wżerach obecnych na ich ścianach.

Wnętrze jaskini obfituje w nacieki. Na stropie tylnej części korytarza można zobaczyć białe stalaktyty, stworzone z drobnokrystalicznego kalcytu, które osiągają długość do 10 centymetrów. Za trzecim zaciskiem znajdują się polewy oraz kolejne stalaktyty, a w niektórych miejscach polewy te osiągają grubość kilku centymetrów. Namulisko w jaskini jest skąpe, złożone z piaszczysto-próchnicznych lub gliniasto-piaszczystych osadów, a na powierzchni w niektórych rejonach pokryte jest ostrokrawędzistym wapiennym gruzem. W tylnej części korytarza można także dostrzec krzemienie oraz wapienne bryły.

Światło dociera jedynie do dna pod otworem wejściowym, gdzie na ścianach i dnie rozwijają się glony oraz mchy. Wnętrze jaskini charakteryzuje się zmiennym przewiewem powietrza, który nie jest uzależniony od sezonowych zmian w otoczeniu zewnętrznym.

Historia eksploracji i dokumentacji

Jaskinia pod Nyżą została odkryta przez B. Słobodziana w 1997 roku. Wejście do niej było początkowo zawalony gruzem skalnym, co utrudniało dostęp. Jednak w listopadzie tego samego roku, zespół w składzie Andrzej Górny, Grażyna Kowalczyk oraz Anna Kwapień, odkrył otwór jaskini.

W lipcu 1998 roku, Tomasz Wajzyk dotarł do końca korytarza, który biegł w kierunku zachodnim oraz północno-zachodnim. Niestety, obecnie wejście do jaskini jest znowu zasypane gruzem, co stawia wyzwanie dla późniejszych eksploracji.

W 2004 roku przeprowadzono dalsze prace eksploracyjne, podczas których Marcin Pruc, Jarosław Rogalski i Jacek Sikora poszerzyli wąski korytarzyk północno-wschodni, co umożliwiło dostęp do jego dalszej części. Dokumentację oraz szczegółowy plan jaskini sporządził A. Górny w 1999 roku.

Przypisy

  1. a b c d e f g AndrzejA. Górny AndrzejA., Jaskinia pod Nyżą, [w:] Jaskinie Polski [online], Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy [dostęp 02.10.2019 r.]
  2. Geoportal. Mapa topograficzna i lotnicza [online] [dostęp 07.04.2019 r.]
  3. B. Słobodzian B., Zakrzówek – migawki z eksploracji., Kraków: Jaskinie Wyżyny. Informator 19: 7

Oceń: Jaskinia pod Nyżą

Średnia ocena:4.96 Liczba ocen:17