Kamienica Cyrusowska w Krakowie

---

Historia

Kamienica, znana jako Cyrusowska w Krakowie, ma bogatą i złożoną historię sięgającą pierwszej połowy XIV wieku, gdy została zbudowana jako obiekt ceglano-kamienny.

Na przełomie XV i XIV stulecia, budynek przeszedł istotną rozbudowę, uzyskując dodatkowe piętro. W połowie XVI wieku własnością kamienicy dysponował wójt J. Kierstein, aby następnie przejść w ręce jego wdowy, a po 1584 roku stała się częścią majątku kupieckiej rodziny Cyrusów, pozostając w jej rękach do początku XVIII wieku.

Okres renesansu, na przełomie XVI i XVII wieku, przyniósł kolejne zmiany – budynek został przebudowany, a dofrontowym wzniesiono tylnią oficyną, którą połączono z budynkiem frontowym, przy pomocy ganku osadzonego na solidnych kamiennych wspornikach.

W XVIII wieku kamienica przeszła w ręce rodzin Guillaumów oraz Hillmanów, jednak w pierwszej ćwierci tego stulecia popadła w stan ruiny. Około 1740 roku budynek przeszedł renowację.

W 1780 roku zrealizowano kolejną przebudowę, tym razem w stylu późnobarokowym. Zmiany obejmowały nadbudowę drugiego piętra oraz likwidację ganku, co spowodowało bezpośrednie połączenie oficyny z budynkiem frontowym.

Rok 1850 przyniósł kolejne zmiany w dugim zakresie, gdyż budynek przeszedł przebudowę w stylu klasycystycznym na zlecenie J. Knowlakowskiego. W latach 90. XIX wieku nastąpiła modernizacja wnętrz, co doprowadziło do nadania im obecnego układu.

W 1904 roku adaptowano lokal znajdujący się na parterze na cukiernię Knowlakowskich, a w latach 90. XX wieku dokonano dalszych zmian przeznaczając cały parter budynku frontowego na cele handlowe, a piwnice i parter oficyny na kawiarnie.

W dniu 25 czerwca 1931 roku kamienica została oficjalnie wpisana do rejestru zabytków, co podkreśla jej historyczne i architektoniczne znaczenie. Dodatkowo, budynek znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków.

Architektura

Kamienica Cyrusowska w Krakowie to złożony zespół budynków, który obejmuje zarówno główny gmach, jak i do niego przylegającą oficynę. Cała struktura prezentuje się jako dwupiętrowy obiekt rozciągnięty równoleżnikowo, z trzyelewacyjnym układem, oferującym widok na otaczające ulice.

Fasada, będąca przykładem klasycyzmu, zwrócona jest ku ulicy Floriańskiej i składa się z czterech osi. Na poziomie parteru zauważamy prosty portal, który jest półkolisty w swoim zwieńczeniu. Natomiast okna umieszczone na pierwszym i drugim piętrze zdobione są gzymsami, co podkreśla elegancję całej kompozycji. Na samym szczycie budynku wznosi się attyka, w centralnej części której można dostrzec godło z wizerunkiem oka opatrzności, nadające całości charakteru.

Elewacja, która wychodzi na ulicę św. Tomasza, jest nieco odmienna, gdyż ma sześć osi, z czego cztery są częścią głównego gmachu, a dwie wchodzą w skład oficyny. Tutaj wystrój jest prosty i skromny, w przeciwieństwie do bardziej ozdobnej elewacji frontowej.

Ostatnia, trzecia elewacja kamienicy, skierowana ku charakterystycznemu załamanie ulicy, które obecnie znane jest jako Zaułek św. Tomasza, prezentuje się z trzema osiami i ma również stonowany wystrój. Okna położone na pierwszym piętrze są zdobione gzymsami, podczas gdy okna drugiego piętra nie posiadają żadnych dekoracji, co tworzy efekt harmonijnego, a zarazem prostego stylu.

---

Oceń: Kamienica Cyrusowska w Krakowie

---