Kamienica Pod Złotym Karpiem, znana również jako Bruzikowska, Śrubinowska, to wyjątkowa zabytkowa budowla, która ulokowana jest w sercu Krakowa, w dzielnicy I, przy Rynku Głównym 10, na Starym Mieście. Jej historia sięga pierwszej połowy XIV wieku, kiedy to rozpoczęto jej budowę.
W XV wieku do budynku dobudowano drugie piętro, co było istotnym krokiem w jego architektonicznym rozwoju. Kolejne piętro pojawiło się na początku XVI wieku, co znacznie zwiększyło powierzchnię użytkową oraz jego prestiż.
Kamienica w XVI wieku była w rękach zamożnych rodzin kupieckich, a jej właścicielami byli m.in. Morsztynowie do 1545 roku, Wanzamowie do 1587, a potem Gutteterowie do 1595 roku. W końcu XVI wieku przeprowadzono dużą modernizację, która przyczyniła się do podkreślenia jej uroków.
Rok 1602 to szczególny czas, w którym w murach tej kamienicy mieszkał królewski malarz Tomasz Dolabella. Przez XVII wiek własność przechodziła z rąk Pawła Bruzika na Teodozjusza Śrubina. W XVIII wieku kamienicę zamieszkiwały bogate rodziny kupieckie, takie jak Marchetti, Toriani, Belli oraz Leśkiewiczowie.
W około 1830 roku, pod okiem Jana Wincentego Kopffa, wykonane zostały w pomieszczeniach pierwszego piętra klasycystyczne polichromie z pejzażami, które dodały kamienicy artystycznego wyrazu. Niestety, w 1850 roku budynek dotknęła tragedia w postaci pożaru, który zniszczył oficyny, jednak wkrótce odbudowano je.
W latach 70. XIX wieku miała miejsce przebudowa przeprowadzona przez Jacka Matusińskiego na rzecz rodziny Hessów, co skutkowało zmianą parteru, dachu oraz fasady. W 1906 roku podczas remontu, wiele zabytkowych detali zostało przekazanych do Muzeum Narodowego w Krakowie, co potwierdza znaczenie tej kamienicy w kontekście historii sztuki.
W 1930 roku na parterze zostały zainstalowane nowoczesne witryny, zaprojektowane przez Jerzego Struszkiewicza. W latach 1959–1962 na nowo przywrócono klasycystyczną dekorację fasady, a w latach 1973-1975 zrealizowano gruntowną przebudowę oficyn, włączając je do pasażu Bielaka. Obecnie jedynie fragmenty dawnej dekoracji i wyposażenia przetrwały, takie jak strop oraz renesansowe i klasycystyczne polichromie na pierwszym piętrze.
23 listopada 1965 roku kamienica Pod Złotym Karpiem została ujęta w rejestrze zabytków, a także znajduje się w gminnej ewidencji zabytków, co podkreśla jej historyczne i kulturalne znaczenie dla Krakowa.
Przypisy
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 05.10.2024 r.]
- Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 05.10.2024 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica przy ulicy Pędzichów 21 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Pijarskiej 5 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Piotra Michałowskiego 3 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Piotra Michałowskiego 5 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Poselskiej 15 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Poselskiej 17 w Krakowie | Kamienica Pod Złotym Słoniem w Krakowie | Kamienica Podedzwony w Krakowie | Kamienica Przechodnia w Krakowie | Kamienica przy ulicy Poselskiej 20 w Krakowie | Kamienica Bidermanowska w Krakowie | Kamienica Będzikiewicza w Krakowie | Kamienica Pod Złotą Głową w Krakowie | Kamienica Pod Wiewiórką w Krakowie | Kamienica Bełzińska w Krakowie | Kamienica Bajerowska w Krakowie | Kamienica Badeniowska w Krakowie | Kamienica przy ulicy Miodowej 9 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Miodowej 10 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Mikołaja Zyblikiewicza 16 w KrakowieOceń: Kamienica Pod Złotym Karpiem w Krakowie