Probostwo Kościoła św. Krzyża to zwiedzane miejsce o historycznym znaczeniu, które mieści się w sercu Krakowa, w dzielnicy I Stare Miasto. Ta zabytkowa kamienica, znajdująca się przy ulicy św. Krzyża 23, jest prawdziwą perłą architektoniczną, prezentującą bogatą historię regionu.
Usytuowana na Starym Mieście w Krakowie, probostwo nie tylko przyciąga miłośników historii, ale również osoby zainteresowane kulturą oraz sztuką sakralną.
Historia
„Budynek, który znamy dzisiaj, powstał w okolicach 1300 roku jako solidna, murowana konstrukcja o jednym piętrze oraz szerokim froncie. Jego pierwotne przeznaczenie było ściśle związane z obronnością. Po roku 1367 stał się własnością klasztoru Benedyktynek z Staniątek. W 1648 roku, kiedy komornik wielicki M. Świechowski podarował benedyktynkom sąsiedni dom, mający na celu jego przekształcenie na kościół pod wezwaniem św. Scholastyki, ów budynek zostały zaadaptowany do celów klasztornych.
Jednakże w 1782 roku klasztor został zlikwidowany, co spowodowało, iż obiekt stał się pusty. Dopiero w 1827 roku, obiekt został przekazany parafii św. Krzyża, gdzie miał pełnić funkcję probostwa. W tym okresie, wokół budynku założono przestronny ogród, który jednak został zmniejszony w latach 1896–1898 w trakcie regulacji przestrzeni otaczającej.
W kolejnych latach, w 1909 roku miała miejsce gruntowna renowacja obiektu, która odbyła się pod kierunkiem znanego architekta Jana Zawiejskiego. Wówczas szczególną uwagę poświęcono wydobyciu gotyckich detali na elewacji budynku. Warto zaznaczyć, że jest to najstarszy budynek mieszkalny w Krakowie.
W 2015 roku rozpoczęto remont konserwatorski, który połączono z adaptacją piwnic, aby dostosować je do potrzeb muzealnych. Z kolei 6 grudnia 1937 roku kamienica została ujęta w rejestrze zabytków, a jej wyjątkowość potwierdzona również przez wpis do gminnej ewidencji zabytków.
Architektura
Budynek charakteryzuje się stylowymi cechami wczesnogotyckimi, które nadają mu unikalny charakter.
Składa się z dwóch kondygnacji, co podkreśla jego monumentalność. Elewacje zbudowane są z kamienia łamanego, a także wzbogacone o wąskie ceglaste blendy dekoracyjne, które dodają uroku i podkreślają detale architektoniczne.
Układ okien jest nieregularny, co jest efektem pierwotnej funkcji obronnej, jaką pełnił ten budynek w zamierzchłych czasach.
Na dachu znajduje się dwuspadowy kalenicowy dach, który dopełnia całości architektury, nadając jej harmonię i spójność.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 07.10.2024 r.]
- Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 07.10.2024 r.]
- Kraków: Powstanie muzeum w najstarszym budynku mieszkalnym. krakow.tvp.pl, 30.11.2018 r. [dostęp 06.09.2019 r.]
- a b Ryszard Burek (red. nacz.): Encyklopedia Krakowa. Kraków: PWN, 2000, s. 971.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Wikarówka Kościoła Mariackiego w Krakowie | Kamienice przy Rynku Głównym w Krakowie | Kamienica Mikołaja z Michałowa w Krakowie | Kamienica Straszewska w Krakowie | Kamienica Tencerowska w Krakowie | Kamienica przy ulicy Gołębiej 3 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Mikołaja Zyblikiewicza 10 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Miodowej 15 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Mostowej 4 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Nowowiejskiej 31B w Krakowie | Kamienica przy ulicy Krakowskiej 10 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Kornela Ujejskiego 8 w Krakowie | Kamienica Szoberowska w Krakowie | Kamienica Swiechowiczowska w Krakowie | Kamienica przy ulicy Kazimierza Brodzińskiego 1 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Karmelickiej 9 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Karmelickiej 8 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Kapucyńskiej 5 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Kanoniczej 4 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Kanoniczej 14 w KrakowieOceń: Probostwo Kościoła św. Krzyża w Krakowie