Jan Zawiejski

---

Życiorys

Jan Zawiejski pochodził z rodziny zamożnych kupców żydowskich. Jego przodkiem był Marcin Feintuch, który prowadził firmę spedycyjną. Jego synowie, Leon (który od 1882 roku przyjął nazwisko Zawiejski) oraz Stanisław (noszący nazwisko Szarski od 1894 roku), także zajmowali się handlem. W 1846 roku rodzina Feintuchów postanowiła przyjąć chrzest w ewangelickim kościele św. Marcina w Krakowie.

W latach 1872-1873 Jan studiował w Królewskiej Bawarskiej Szkole Politechnicznej w Monachium, a następnie swoje kształcenie kontynuował w Szkole Politechnicznej w Wiedniu, gdzie studiował architekturę w latach 1873-1878. Po zakończeniu edukacji, był profesorem w Krakowskiej Szkole Przemysłowej oraz aktywnie angażował się w działalność redakcyjną pism „Architekt” oraz „Nowa Reforma”. Ponadto, pełnił rolę miejskiego architekta Krakowa w latach 1900-1914.

Jan Zawiejski spoczywa na cmentarzu Rakowickim w Krakowie, w sektorze 23, na południowej stronie. Jego dziedzictwo architektoniczne i wkład w rozwój miasta pozostają w pamięci mieszkańców.

Projekty

Jan Zawiejski, będący znaczącą postacią w architekturze historyzującej, był odpowiedzialny za zaprojektowanie wiele istotnych budynków edukacyjnych. Wśród nich wyróżniają się obiekty zlokalizowane przy Rynku Kleparskim 18, powstałe w 1901 roku oraz budynek przy ulicy Topolowej 20/22, który zrealizowano w 1904 roku. Kolejne jego osiągnięcie to projekt przy ulicy Wąskiej 3–7, zbudowany w dwóch etapach, od 1905 do 1906 roku oraz od 1908 do 1910 roku. Warto wspomnieć również o budowli znajdującej się przy ulicy Szlak 5–7, zrealizowanym w 1911 roku, a także o projekcie na ulicy Kapucyńskiej 2, który powstał w 1906 roku dla Szkoły Handlowej w Krakowie.

Oprócz budynków szkolnych, artysta zaprojektował też kamienice, do których należy zaliczyć kamienicę Turnauów przy ulicy Siemiradzkiego 2, w narożu z ulicą Łobzowską 28, zrealizowaną w latach 1889–1891. Zawiejski był również twórcą własnej kamienicy na rogu ulic Biskupiej i Łobzowskiej, znanej jako „Jasny Dom”, ukończonej w 1909 roku. Znaczącym dziełem był gmach Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, którego budowę nadzorował w latach 1889–1893.

Warto zaznaczyć, że za projekt i budowę Teatru Miejskiego w Krakowie, zrealizowanego w 1894 roku, Zawiejski otrzymał prestiżowe wyróżnienie – Krzyż Kawalerski Orderu Franciszka Józefa. Dodatkowo, w latach 1892–1893, w pobliżu tego teatru, zainicjował budowę elektrowni, dziś znanej jako Scena Miniatura, w stylu neorenesansowym.

W 1911 roku, na zlecenie Gminy Ewangelickiej, projektował dom przy ulicy Grodzkiej 58, który inspirowany był barokową fasadą kościoła św. Marcina. Pomiędzy 1913 a 1917 rokiem powstał jego projekt budynku dawnego Zakładu Sanitarnego przy ulicy Prądnickiej 80, obecnie znanego jako Szpital im. Jana Pawła II.

W 1909 roku Jan Zawiejski podjął się też konserwacji budynków probostwa kościoła św. Krzyża, dzięki czemu przywrócono im historyczny, średniowieczny charakter. Następnie w latach 1907–1913 odpowiadał za przebudowę pałacu Wielopolskich, który obecnie jest siedzibą krakowskiego magistratu. W 1916 roku zaprezentowano jego projekt gmachu teatru ludowego w Krakowie. Poza terenami Krakowa, Zawiejski współpracował przy budowie Starego Domu Zdrojowego w Krynicy-Zdroju, która odbywała się w latach 1886–1889 wspólnie z Julianem Niedzielskim.

---

Oceń: Jan Zawiejski

---