Parafia Świętego Krzyża w Krakowie to istotny element lokalnej wspólnoty rzymskokatolickiej, znajdujący się w sercu Krakowa. Umiejscowiona jest ona w dekanacie Kraków-Centrum, który jest częścią archidiecezji krakowskiej. Warto zauważyć, że parafia ta ma swoje miejsce na malowniczymStarym Mieście, przy ulicy noszącej to samo imię.
Obszar, na którym znajduje się parafia, ma bogatą historię oraz wiele cennych zabytków, co czyni go atrakcyjnym miejscem zarówno dla mieszkańców, jak i turystów.
Historia parafii
W okolicach roku 1200 biskup krakowski Fulco, znany również jako Pełka, postanowił ufundować w Krakowie kościół pod wezwaniem Świętego Krzyża. To wydarzenie zapoczątkowało długą historię tej parafii, która na zawsze wpisała się w historię miasta.
W 1244 roku biskup Jan Prandota zdecydował o przeniesieniu duchaków z Prądnika Białego do Krakowa. W tym czasie zainicjował również budowę nowego szpitala oraz klasztoru, oddając w opiekę duchakom już istniejący wówczas kościół Świętego Krzyża. Dzięki temu, przez następne pięć i pół wieku, losy kościoła zostały nierozerwalnie związane z zakonem oraz krakowskim szpitalem Ducha Świętego.
W XIV wieku nastąpiła budowa nowej, gotyckiej świątyni o tym samym wezwaniu. W tym okresie powstał również kościółek poświęcony Ducha Świętego, tworząc tym samym kompleks zabudowań klasztorno-szpitalnych. Wydarzenia te przyczyniły się do rozwoju duchowego oraz kulturalnego tej okolicy.
Jednak tragiczne wydarzenia nie ominęły parafii. W 1528 roku Kraków był miejscem wielkiego pożaru, który zniszczył północno-wschodnią część miasta, a w jego wyniku doszczętnie spłonęły oba kościoły, archiwum, szpital oraz klasztor. Mimo to, dzięki determinacji prepozyta Stanisława Teplara, w latach 1530–1533 podjęto działania mające na celu naprawę kościoła, który następnie został rekonsekrowany, przywracając mu dawną świetność.
W roku 1783 nastąpiła kasacja polskiej prowincji duchaków, a opiekę nad parafią powierzono od 1788 roku księżom diecezjalnym, co zainicjowało nową erę w historii Świętego Krzyża.
Terytorium parafii
Obszar parafii obejmuje szereg ulic, które mają swoje unikalne numeracje. Warto zwrócić uwagę na następujące lokalizacje:
- Floriańska nry nieparzyste 35-55,
- Lubicz nry nieparzyste 1-5,
- św. Marka nry parzyste 20-34 i nieparzyste 33-37,
- Mikołajska nry parzyste 20-30,
- Pijarska nry nieparzyste 19-23,
- Radziwiłłowska nry parzyste 20-30,
- Skłodowskiej-Curie nry parzyste 4-14,
- pl. Świętego Ducha,
- Świętego Krzyża nry nieparzyste 11-23,
- św. Tomasza nry parzyste 30-34 i nieparzyste 35-43,
- Szpitalna nry parzyste 30-40,
- Westerplatte 1-8,
- Zamenhofa 1-10.
Te ulice stanowią integralną część terytorium parafii, a ich charakterystyka podkreśla bogactwo kulturowe i historyczne tej okolicy.
Wspólnoty parafialne
W parafii Świętego Krzyża w Krakowie funkcjonuje wiele różnych wspólnot, które mają na celu wsparcie duchowe i integrację jej członków. Każda z tych grup odgrywa istotną rolę w życiu wspólnoty parafialnej.
- duszpasterska Rada parafialna,
- służba Liturgiczna,
- duszpasterstwo artystów,
- duszpasterstwo osób żyjących w związkach niesakramentalnych,
- duszpasterstwo młodych rodzin,
- Bractwo Świętego Krzyża,
- Róże Żywego Różańca,
- grupa biblijna,
- spotkania ze Słowem Życia (Ruch Focolari),
- zespół Muzyki Dawnej „ANONYMUS”.
Wspólnoty te nie tylko sprzyjają duchowemu wzrostowi, ale także zachęcają do aktywnego uczestnictwa w życiu parafialnym.
Duszpasterze
Parafia Świętego Krzyża w Krakowie ma bogatą historię, która obejmuje działalność wielu duszpasterzy, którzy pełnili swoje funkcje na przestrzeni wieków. Oto lista niektórych z nich, którzy przyczynili się do rozwoju tej wspólnoty.
- ks. Mikołaj z Opawy (XV w.),
- ks. Stanisław Teplar (XVI w., na pewno lata 30.),
- ks. Jan z Wiślicy (1562–1568),
- ks. Alexy Chyliński (do 1683),
- ks. Rafał Cybulski (od 1684),
- ks. Kasper Małecki (od 1783),
- ks. Walenty Janikowski (zm. w 1858), prepozyt zakonu przez 24 lata,
- ks. Franciszek Piątkowski (do 1865),
- ks. Paweł Russek (1865–1872), kanclerz konsystorza,
- ks. Ignacy Patyński (1873–1883), rektor Domu Księży Emerytów,
- ks. Wacław Cholewiński (1883–1895), wykładowca katechetyki,
- ks. Władysław Mikulski (1895–1935),
- ks. Andrzej Mytkowicz (1936–1954), profesor Uniwersytetu Lwowskiego,
- ks. Bolesław Przybyszewski (1954–1971), profesor historii Kościoła i historii sztuki,
- ks. Ryszard Wilczyński (1971–1981),
- ks. Stanisław Adamski (1981–1992),
- ks. Wojciech Stokłosa (administrator, 1992–1993),
- ks. Zdzisław Kliś (1993–1997),
- ks. Jan Abrahamowicz (1997–2010),
- ks. Paweł Kubani (2010–2018),
- ks. Dariusz Guziak (2018–2023),
- ks. Grzegorz Kotala (od 2023).
Każdy z tych kapłanów wniósł coś unikalnego do społeczności parafialnej, kształtując jej duchowy i społeczny rozwój na przestrzeni lat.
Pozostałe obiekty w kategorii "Kościoły":
Klasztor klarysek w Krakowie | Kościół Świętej Trójcy w Krakowie (ul. Stolarska) | Kościół Zmartwychwstania Pańskiego w Krakowie (ul. Szkolna) | Parafia Matki Bożej Częstochowskiej w Krakowie (Zwierzyniec) | Parafia Matki Bożej Dobrej Rady w Krakowie | Parafia Matki Bożej Fatimskiej w Krakowie (Płaszów) | Parafia Matki Bożej Pocieszenia w Krakowie | Kościół Chrystusa Króla w Krakowie (Przegorzały) | Parafia Najświętszego Serca Pana Jezusa w Krakowie (Łagiewniki) | Parafia Najświętszej Maryi Panny Matki Kościoła w Krakowie | Kościół św. Wincentego i Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie | Kościół św. Stanisława Biskupa i Męczennika w Krakowie (ul. Maciejkowa) | Bazylika Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny w Krakowie (Na Piasku) | Kościół św. Tomasza Apostoła w Krakowie | Kościół św. Rafała Kalinowskiego w Krakowie | Bazylika Bożego Ciała w Krakowie | Kościół św. Marka w Krakowie | Parafia św. Marii Magdaleny w Krakowie (Swoszowice) | Kościół św. Maksymiliana Kolbego w Krakowie (ul. Dębskiego) | Kościół św. Kingi w KrakowieOceń: Parafia Świętego Krzyża w Krakowie