Synagoga Bne Emuna w Krakowie

---

Historia

Synagoga Bne Emuna w Krakowie, która ma bogatą historię, została wzniesiona w 1886 roku. Jej powstanie było inicjatywą Żydowskiego Towarzystwa Modlitewnego i Dobroczynnego Bne Emuna, a projekt architektoniczny opracował znany architekt Jacek Matusiński. W czasie II wojny światowej synagoga została przez hitlerowców dotkliwie zniszczona, a jej wnętrze zamieniono na warsztat stolarski. Niestety, po wojnie nie wróciła do swojej pierwotnej funkcji i przez długi czas używana była jako stolarni, a później jako magazyn.

Od początku lat 80. XX wieku budynek stał opuszczony, a jego stan systematycznie się pogarszał. Na szczęście w latach 1988–1993, dzięki działaniom Fundacji Judaica, rozpoczęto gruntowną renowację oraz rozbudowę synagogi, której celem było przekształcenie jej w Centrum Kultury Żydowskiej. Prace nad projektem prowadził architekt Dariusz Gruszka, a większość środków finansowych na remont pochodziła z Kongresu Stanów Zjednoczonych. Dodatkowe fundusze zabezpieczyły także Gmina Kraków, wojewoda krakowski, Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa oraz Generalny Konserwator Zabytków.

W ramach renowacji dokonano konserwacji oraz częściowej rekonstrukcji polichromii na suficie głównej sali modlitewnej, a także tablicy z nazwiskami zmarłych fundatorów i członków bractwa. Uroczyste otwarcie Centrum Kultury Żydowskiej miało miejsce 24 listopada 1993 roku, a całkowity koszt remontu wyniósł ponad 2 miliony złotych.

Za szczegółowe informacje o tym miejscu warto zapoznać się z odrębnym artykułem dotyczącym Centrum Kultury Żydowskiej.

Architektura

Murowany obiekt synagogi został zaprojektowany w stylu neoromańskim, z charakterystycznymi elementami mauretańskimi, na planie prostokąta. Warto podkreślić, że wiele oryginalnych detali dekoracyjnych przetrwało do dziś. Znajdujący się nad głównym wejściem trójkątny przyczółek oraz półokrągłe zakończenia okien są niezwykle interesującymi akcentami architektonicznymi.

Wnętrze synagogi, które obecnie służy jako sala wykładowa, zachowało istotne elementy, takie jak wnęka po Aron ha-kodesz, fragment belkowania czy tablica jorcajtowa, a także resztki oryginalnej polichromii, która została zrekonstruowana. W sali głównej możemy również znaleźć dwie tablice pamiątkowe. Pierwsza z nich poświęcona jest Rafaelowi Scharfowi, natomiast druga upamiętnia wyposażenie Centrum, które zostało sfinansowane przez Republikę Federalną Niemiec, a przekazany przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej sprzęt nagłaśniający i konferencyjny, znacząco podniosło standardy działalności.

Na ścianie południowej znajduje się imponujący obraz Vincenta Capraro zatytułowany „Żydzi z Vught”, który odnosi się do tragicznych wydarzeń z okresu II wojny światowej, mających miejsce w obozie koncentracyjnym utworzonym w 1942 roku w Vught, nieopodal s’Hertogenbosch w Holandii.

Spór o odzyskanie synagogi

W 2001 roku złożono wniosek do komisji regulacyjnej, który dotyczył zwrotu budynku synagogi Bne Emuna na rzecz Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Krakowie.

---

Oceń: Synagoga Bne Emuna w Krakowie

---