Dominika Zaręba jest wybitną postacią w polskim krajobrazie literackim i ekologicznym. Urodziła się 20 sierpnia 1973 roku w Krakowie, gdzie zyskała wykształcenie jako ekonomistka. Jej praca skupia się głównie na aspektach związanych z ekoturystyką, dziedziną, która łączy miłość do natury z odpowiedzialnym podróżowaniem.
Jako publicystka i pisarka, Dominika Zaręba jest znana z autorstwa pierwszej w Polsce książki dotyczącej ekoturystyki. Jej twórczość ma na celu nie tylko edukację, ale również inspirowanie innych do dbania o środowisko.
Oprócz działalności literackiej, jest również aktywną działaczką organizacji ekologicznych w Polsce, gdzie głosi ideę zrównoważonego rozwoju i ochrony przyrody, często postrzegając ekoturystykę jako sposób na ochronę zasobów naturalnych w obliczu zachodzących zmian klimatycznych.
Życiorys
Dominika Zaręba jest absolwentką Wydziału Zarządzania i Marketingu, z kierunkiem Turystyka, który uzyskała na Uniwersytecie Ekonomicznym w Krakowie w 1998 roku.
Od 1997 roku aktywnie uczestniczy w projektach związanych z ekologią zarówno w Polsce, jak i za granicą. Jej współpraca obejmuje szereg organizacji, takich jak: Fundusz Partnerstwa, Environmental Partnership Association, European Greenways Association oraz Global Ecotourism Network. W 1999 roku, wspólnie z Tomaszem Ostrowskim, założyła Wydawnictwo Bezdroża, które stało się istotnym wydawcą w dziedzinie literatury turystycznej.
W 2000 roku nakład Wydawnictwa Naukowego PWN zadebiutowała książka „Ekoturystyka”, wydana pod patronatem Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Publikacja ta zyskała uznanie jako ważna pomoc dydaktyczna na uczelniach wyższych o profilu ekologicznym, ekonomicznym oraz turystycznym zarówno w Polsce, jak i za granicą.
W latach 1999–2008 była liderką Programu Central European Greenways, który promował ideę greenways w Polsce oraz w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, stając się inicjatorką podobnych ruchów na Białorusi i w Ukrainie.
Dominika prowadzi również własną stronę internetową poświęconą ekopodróżowaniu. W ramach swoich zainteresowań artystycznych, organizowała indywidualne wystawy fotograficzne, prezentując swoje prace m.in. w Międzynarodowym Centrum Kultury w Krakowie, Pałacu pod Baranami, Muzeum Etnograficznym w Krakowie, Bibliotece Sopockiej oraz Teatrze im. Ludwika Solskiego w Tarnowie. Wystawy te przyciągnęły wielu miłośników sztuki i ekologii.
Nagrody
W 2005 roku Dominika Zaręba została uhonorowana II Nagrodą w prestiżowym konkursie fotograficznym „Kraków – miejsca magiczne”, który był organizowany przez Międzynarodowe Centrum Kultury w Krakowie. Następnie, w 2009 roku, zdobyła Nagrodę Magellana, przyznawaną przez Magazyn Literacki „Książki”, a wyróżnienie to otrzymała w kategorii „przewodnik ilustrowany” za swoją publikację zatytułowaną „Majorka, Minorka, Ibiza oraz Formentera. Baleary – archipelag marzeń”, wydaną przez Bezdroża.
W 2023 roku jej dorobek wzbogacił się o kolejne osiągnięcia, gdyż znalazła się w gronie finalistów 5. edycji konkursu „Zwyrtała 2023”. To wyróżnienie przyznano jej za wyjątkowy pomysł promujący czytanie w ramach Międzynarodowego Festiwalu Literatury Dziecięcej Rabka Festival 2023. Jej projekt „Dolibuk – lanckoroński krasnoludek i bajkopisarz” zdobył uznanie i przyniósł jej tytuł XX Anioła Lanckorony.
Rok 2024 przyniósł kolejne znaczące wyróżnienia dla Zaręby, gdyż jej książka „Małopolska w rytmie eko. Przewodnik ekoturystyczny” została nagrodzona I Nagrodą w Konkursie Róża Regionów. Nagroda ta została przyznana podczas targów TOUR SALON w Poznaniu przez magazyn Wiadomości Turystyczne, co stanowi kolejny dowód na jej wkład w rozwój ekoturystyki oraz promowanie regionu Małopolski.
Książki
W bogatej bibliografii Dominiki Zaręby można znaleźć wiele istotnych publikacji dotyczących ekologii, turystyki oraz współpracy lokalnych społeczności z parkami narodowymi. Poniżej przedstawiamy zestawienie niektórych z jej prac:
- Sawicki J., Stoczkiewicz M., Zaręba D., Rekompensaty ekologiczne. Motywacje i propozycje, Zeszyty Problemowe Sekcji Parków Narodowych, z. 6, Polski Klub Ekologiczny, Sekcja Parków Narodowych, Kraków 1998,
- Sawicki J., Zaręba D., Społeczności lokalne a tereny prawnie chronione. Materiały z Warsztatów Terenowych, Zeszyty Problemowe Sekcji Parków Narodowych, z. 7, Polski Klub Ekologiczny, Sekcja Parków Narodowych, Kraków – Zawoja 1998,
- Zaręba D., Ekoturystyka, wyd. I, 2000; wyd. II, 2008; wyd. III, 2010; wyd. IV 2020, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa,
- Zaręba D., Ostrowski T., Mongolia. Nie tylko step, Wyd. Bezdroża, Kraków 2000,
- Zaręba D. (red.), Ludzie i Park. Współpraca i rozwój. Budowanie partnerstwa i poparcia społecznego dla parków narodowych, Zeszyty Problemowe Sekcji Parków Narodowych, Zeszyt nr 8, Polski Klub Ekologiczny, Kraków-Zawoja 2002,
- Zaręba D. (red.), Lanckorona. Miasteczko na wzgórzu, Bezdroża – Amistad, Kraków 2002, 2003, 2004, 2007,
- Zaręba D. (red.), Kobiety z fantazją I i II, Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne na Bursztynowym Szlaku, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków-Lanckorona, 2004, 2005,
- Zaręba D. i in. (red.), Zielone szlaki – greenways. Praktyczny poradnik, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Environmental Partnership for Sustainable Development, Kraków-Brno 2007,
- Zaręba D. (red.), Zielone Szlaki – Greenways dla Białorusi. Зелёные маршруты – зялёныя шляхi (greenways) dla Беларусi, Zeszyty Tematyczne Programu Zielone Szlaki – Greenways, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków-Mińsk 2005,
- Zaręba D., Majorka, Minorka, Ibiza i Formentera. Baleary – archipelag marzeń, Wyd. Bezdroża-Helion, Kraków-Gliwice 2009, 2013,
- Zaręba D., Katalonia. Costa Brava i Costa Dorada. W krainie Gaudiego i Salvadora Dali, Wyd. Bezdroża-Helion, Kraków-Gliwice 2010,
- Zaręba D., Bzowski K., Bursztynowy Szlak Greenways. Przyroda, tradycja, ludzie. Przewodnik ekoturystyczny, Amistad, Fundacja Partnerstwo dla Środowiska, Kraków 2010,
- Zaręba D., Barcelona. Przewodnik-celownik, Kraków-Gliwice 2010,
- Zaręba D., Majorka. Travelbook, Wyd. Bezdroża-Helion, Kraków-Gliwice 2007, 2014, 2022,
- Zaręba D., Majorka, Minorka, Ibiza, Michelin, Gliwice, 2016,
- Zaręba D., Jamróz A., Mój Dziennik Podróży, Wyd. Bezdroża – Helion, Gliwice 2016,
- Zaręba D., Katalonia, Costa Brava i Costa Dorada. Travelbook, Kraków-Gliwice 2014, 2017,
- Zaręba D., Alicante i Costa Blanca. Travelbook, Kraków-Gliwice 2016, 2018, 2019,
- Zaręba D., Katalonia. Travel&Style, Wyd. Bezdroża-Helion, Kraków-Gliwice 2020,
- Zaręba D. (red.), Styczyński M., Stary Sącz. Karpackie miasteczko z klimatem, Urząd Miasta i Gminy Stary Sącz, Amistad, Kraków-Stary Sącz 2020,
- Zaręba D., Ekoturystyka i turystyka zrównoważona. Zbiór dobrych praktyk, Fundusz Partnerstwa 2021,
- Zaręba D., Kędziera C., Przygody Dolibuka. Lanckorońskiego krasnoludka: Zaczarowany fotel, Atitlan, Kraków-Lanckorona 2021,
- Zaręba D., Małopolska w rytmie eko. Przewodnik ekoturystyczny, Urząd Marszałkowski Woj. Małopolskiego, Fundusz Partnerstwa, Kraków 2022 i 2023,
- Zaręba D., Lisek A., Dziennik moich podróży, Wyd. Bezdroża – Helion, Gliwice 2023,
- Zaręba D., Szmigielski P. (red.), Kultura i Natura. Społeczności lokalne dla dziedzictwa: dobre praktyki w Europie Środkowej, Fundusz Partnerstwa, Kraków 2023.
Źródło: Academia.edu.
Przypisy
- RabkaR. Festiwal RabkaR., Znamy zwycięzców konkursu „Zwyrtała 2023” [online], 14.07.2023 r.
- Znamy zwycięzców konkursu „Zwyrtała 2023” [online], Serwis Podhale24, 15.07.2023 r.
- GrażynaG. Śmigielska GrażynaG., Dominika Zaręba Aniołem Lanckorony, „Kurier Lanckoroński” (nr 159), 2023, s. 2 [dostęp 26.02.2024 r.]
- SoniaS. Jelska SoniaS., Ekoturystka na bezdrożach świata, „Magazyn Wróżka” (6/2012), czerwiec 2012, s. 18 [dostęp 26.02.2024 r.]
- NellyN. Kamińska NellyN., Dominika Zaręba, podróżniczka, propagatorka ekoturystyki, „Gazeta Wyborcza”, 28.09.2009 r., s. 3 [dostęp 26.02.2024 r.]
- ZarębaZ. Dominika ZarębaZ., MurphyM. David MurphyM., The Greenways initiative from an ecotourism perspective [online], Global Ecotourism Conference, 02.08.2009 r. [dostęp 27.02.2024 r.] (ang.)
- Książka o ekoturystyce, „Rynek Podróży” (nr 4 wrzesień-październik 2010), wrzesień 2010, s. 50 [dostęp 27.02.2024 r.]
- Kanał YT Wydawnictwo Bezdroża [online], 26.11.2020 r. [dostęp 27.02.2024 r.]
- Ekoturystyka, Strona internetowa Wydawnictwa Naukowego PWN, ISBN 978-83-01-21311-4
- O mnie [online], atitlan.pl [dostęp 08.03.2024 r.]
- Biblioteka Śląska w Katowicach [online]
- Strona Funduszu Partnerstwa [online]
- Strona Environmental Partnership Association [online] (ang.)
- Strona European Greenways Association [online] (ang.)
- Strona Global Ecotourism Network [online] (ang.)
- Strona Stowarzyszenia Greenways Polska [online]
- Biblioteka Academia.edu [online] (ang. • pol.)
- Kraków – miejsca magiczne, „Biuletyn fotograficzny” (2/2005), 2005, s. 42
- AgataA. Wawryszczuk AgataA., Kto jest kim w Krakowie, „Dziennik Polski”, 12.09.2004 r., s. 13 [dostęp 27.02.2024 r.]
- Magazyn LiterackiM.L. Książki Magazyn LiterackiM.L., NAGRODA MAGELLANA 2009 [online], 20.05.2010 r.
- ЭНЕРГЕТИЧЕСКИЕ ЦЕНТРЫ БЕЛАРУСИ, „ПУТЕШЕСТВЕННИК” (nr 13 [269]), 16.09.2005 r., s. 12 (ros.)
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Katarzyna Szymańska-Borginon | Krzysztof Gonciarz | Bogdan Rymanowski | Jerzy Jurecki | Brygida Grysiak | Piotr Wojdyło | Wojciech Mróz | Anna Woźniakowska | Beata Biel | Renata Kim | Jerzy Turowicz | Daria Lipko | Ignacy Krasicki (dziennikarz) | Józef Kenig | Wacław Bniński | Stanisław Maria Jankowski | Friz | Konrad Kruczkowski | Marek Stremecki | Michał KolankoOceń: Dominika Zaręba