Stanisław Maria Jankowski, urodzony 9 grudnia 1945 roku w Krakowie, był wybitnym polskim publicystą, dziennikarzem oraz pisarzem. Jego twórczość i działalność odcisnęły trwały ślad na polskiej scenie medialnej.
Jankowski był jednym z współzałożycieli Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej, co świadczy o jego głębokim zaangażowaniu w tematykę historii oraz prawdy o wydarzeniach związanych z II wojną światową.
Odszedł 10 lutego 2022 roku w Krakowie, leaving behind a legacy of commitment to historical truth and journalism.
Życiorys
Stanisław Maria Jankowski był wybitnym historykiem, który swoje studia odbył na Uniwersytecie Jagiellońskim. Jego kariera zawodowa jako dziennikarza obejmowała współpracę z takimi tytułami jak „itd”, „Dziennik Polski”, „Gazeta Krakowska” oraz „Życie Literackie”. Jankowski zyskał uznanie jako autor powieści historycznych, skupiających się na tematyce II wojny światowej oraz zbrodni katyńskiej.
W październiku 1989 roku był jednym z założycieli Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej. Jego praca nie pozostała niezauważona – za książkę „Dziewczęta w maciejówkach” (wydaną przez Wydawnictwo Trio w Warszawie w 2012 roku) otrzymał wyróżnienie w Śródmiejskim Ośrodku Kultury w Krakowie w listopadzie 2012 roku, zdobywając Nagrodę Krakowska Książka Miesiąca.
W 2017 roku Jankowski został laureatem nagrody honorowej „Świadek Historii”, którą przyznaje Instytut Pamięci Narodowej. Jego wkład w badania historyczne oraz pamięć o wydarzeniach tragicznych dla Polski znalazł odzwierciedlenie nie tylko w pracach, ale także w uhonorowaniu go po śmierci. Pochowany jest na cmentarzu Rakowickim, a w 2023 roku został pośmiertnie odznaczony nagrodą „Kustosz Pamięci Narodowej”, przyznaną przez Instytut Pamięci Narodowej, co stanowi świadectwo jego ogromnego wkładu w polską historię.
Publikacje książkowe
Stanisław Maria Jankowski to autor wielu istotnych dzieł literackich. Jego publikacje obejmują różnorodne tematy, od historii wojskowości po dokumenty dotyczące działalności Armii Krajowej.
- „Żołnierze „Zielonego” (1977),
- Dom dla jedynaka (1979),
- „Chlebowy”,
- „Czarny” nadaje o trzeciej (1979),
- Znak Jastrzębca (1979),
- Szable i rapiery (1980),
- Steny z ulicy Mogilskiej (1980),
- Steny biją celnie (1984),
- Głową muru (1986),
- Królewski kurier (1986),
- Jak krakowscy żacy wygrali swoją wojnę ze Szwedami (1986),
- Powrót do Katynia (1990, współautor: Edward Miszczak),
- Strzały pod więzieniem: najsłynniejsze akcje Armii Krajowej (1992),
- Kwadrans na Zamarstynowie (1995),
- Generał Leopold Okulicki „Niedźwiadek”: fakty – dokumenty – ślady – legenda (1996),
- Czterdziestu co godzinę (2002),
- Dzień rozpoczął się szczególnie… (2003),
- Kolacja z konfidentem. Piwnica pod Barnami w dokumentach Służby Bezpieczeństwa (2006, współautor Jolanta Drużyńska),
- Ostatni lot Halifaxa (2007, współautor Jerzy Piekarczyk),
- Wyklęte życiorysy (2009, współautor Jolanta Drużyńska),
- Karski: raporty tajnego emisariusza (2009),
- Ucieczki specjalnego znaczenia (2011, współautor Jolanta Drużyńska),
- Dziewczęta w maciejówkach (2012),
- Klucze do wolności (2013),
- Dawaj Czasy! Czyli wyzwolenie po sowiecku (2016),
- Szafa emisariusza Jana Karskiego (2019).
Każda z tych pozycji wnosi istotne informacje oraz nowe spojrzenie na historię, a także kulturowe aspekty Polski.
Odznaczenia
W dniu 24 marca 2011 roku Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej, Bronisław Komorowski, nadał Stanisławowi Marii Jankowskiemu Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski. To odznaczenie było wynikiem jego znaczących zasług w propagowaniu prawdy o wydarzeniach katyńskich.
Przypisy
- Instytut PamięciI.P. Narodowej Instytut PamięciI.P., Wdzięczność i zobowiązanie. Wręczenie nagród „Kustosz Pamięci Narodowej” [online], Instytut Pamięci Narodowej [dostęp 16.04.2023 r.]
- Zmarł Stanisław M. Jankowski. Muzeum Armii Krajowej. [dostęp 18.01.2023 r.]
- Zmarł Stanisław Maria Jankowski - wybitny historyk i dziennikarz. radiokrakow.pl, 10.02.2022 r. [dostęp 11.02.2022 r.]
- W Krakowie wręczono nagrody honorowe „Świadek Historii”. Instytut Pamięci Narodowej. [dostęp 26.10.2021 r.]
- Rej. 153/201: Postanowienie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24.03.2011 r. o nadaniu orderów (M.P. z 2011 r. nr 64, poz. 635)
- Np. Historia pewnego kłamstwa, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 19), str. 79–113
- Komunikat o powstaniu Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej, [w:] Zeszyty Katyńskie (nr 1), Warszawa 1990, str. 4
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Wacław Bniński | Józef Kenig | Ignacy Krasicki (dziennikarz) | Daria Lipko | Jerzy Turowicz | Dominika Zaręba | Katarzyna Szymańska-Borginon | Krzysztof Gonciarz | Bogdan Rymanowski | Jerzy Jurecki | Friz | Konrad Kruczkowski | Marek Stremecki | Michał Kolanko | Ignacy Waniewicz | Wiesław Wohnout | Janina Paradowska | Jerzy Wunderlich | Juliusz Mieroszewski | Robert MakłowiczOceń: Stanisław Maria Jankowski