Kamienica Pod Kanarkiem (Czeczotczyńska, Bifińska, Węgrzynowiczowska) to niezwykle interesujący zabytek, który znajduje się w samym sercu dzielnicy I Krakowa, przy Rynku Głównym 24, na Starym Mieście. Kamienica ta jest prawdziwym świadkiem historii, której najstarsze fragmenty datowane są na przełom XIII i XIV wieku.
Typowa struktura kamienicy osiągnęła swój kształt w wyniku rozbudowy, która miała miejsce w drugiej połowie XIV wieku. W XV wieku do budynku dodano oficynę tylną, wyróżniającą się nietypowym dwutraktowym układem. Co więcej, piętra obu części budynku połączono eleganckim gankiem wspartym na kamiennych wspornikach, z których jeden przetrwał do naszych czasów.
Z pewnością warto zwrócić uwagę na fakt, że na początku XVII wieku kamienica przeszła przebudowę, w trakcie której zachowała elementy późnorenesansowe oraz zyskała dodatkowe drugie piętro. Dziś obiekt nosi cechy dziewiętnastowiecznej kamienicy czynszowej, chociaż można dostrzec nieliczne pozostałości wcześniejszej dekoracji, które dodają mu uroku.
Warto także zaznaczyć, że 18 kwietnia 1968 roku kamienica została oficjalnie wpisana do rejestru zabytków, co potwierdza jej unikatowe walory kulturowe. Obiekt znajduje się również w gminnej ewidencji zabytków, co podkreśla jego ważne miejsce w historii Krakowa.
Historia
Kamienica poprzez swoje dzieje często zmieniała właścicieli oraz funkcje, stając się ważnym punktem w historii miasta. W przeszłości, na przełomie nowożytności, obiekt należał do patrycjuszowskiej rodziny Czeczotków, a także aptekarza Franciszka Ksawerego Wilanta.
Na początku XVII wieku, kamienica była miejscem zamieszkania księgarza F. Reinekiera, co świadczy o jej znaczeniu kulturalnym. Kolejnym ważnym aspektem jest budowa trzybiegowej klatki schodowej typu pałacowego, która miała miejsce przed 1787 roku, podnosząc tym samym standard budynku.
W latach 1796–1809 w kamienicy funkcjonowała apteka polowa austriacka, a do roku 1813, miała tu swoją siedzibę również apteka skarbowa polska.
Rok 1819 przyniósł zniszczenie zabudowy, po którym kamienica została przejęta przez rząd Księstwa Warszawskiego i sprzedana M. Sokalskiemu, który rozpoczął remont budynku.
Po pożarze w 1850 roku kamienica przeszła odbudowę, podczas której dobudowano trzecie piętro frontowego budynku oraz dwupiętrowe sklepione ganki z otwartymi arkadowymi galeriami po wschodniej stronie dziedzińca.
W latach 1846–1873 stała się własnością K. Zubowskiego, zaznaczając swoją obecność na lokalnej mapie historycznej.
Następnie, w 1877 roku, przeprowadzono przebudowę kamienicy z inicjatywy kupca kolonialnego J. Grossego, co wiązało się z odsłonięciem i restauracją zabytkowych stropów. Dotychczasowa fasada oraz wnętrza budynku zachowały się, świadcząc o jego historycznym znaczeniu.
Na przełomie XIX i XX wieku w oficynie działała firma blacharska W. Kosydarskiego, dodając kolejny rozdział do bogatej historii tego miejsca.
Przypisy
- a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 05.10.2024 r.]
- Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 05.10.2024 r.]
- Anna A. Stabrawa, Z dziejów apteki w kamienicy „Pod Kanarkiem” („in lapidea Gruberoviana”) w Krakowie przy Rynku Głównym 24, „Krakowski Rocznik Archiwalny”, Kraków 2008 r. [dostęp 09.08.2022 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Kamienice i domy":
Kamienica Pod Konikiem w Krakowie | Kamienica pod Lwem w Krakowie | Kamienica Turnauów w Krakowie | Kamienica Wanzamowska w Krakowie | Kamienica Wikowicowska w Krakowie | Kamienica przy ulicy Kupa 15 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Lwowskiej 16 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Lwowskiej 2 w Krakowie | Kamienica przy ulicy Lwowskiej 6 w Krakowie | Kamienica Pod Osłem w Krakowie | Kamienica Pod Jagnięciem w Krakowie | Kamienica Pod Gruszką w Krakowie | Dom Rycerski w Krakowie | Kamienica Pod Blachą w Krakowie | Kamienica pod Aniołkiem w Krakowie | Kamienica Pipanowska w Krakowie | Kamienica Pinkarusowska w Krakowie | Kamienica Pieniążków w Krakowie | Kamienica Ohrensteina w Krakowie | Kamienica Nagotowska w KrakowieOceń: Kamienica Pod Kanarkiem