Kamienica Wanzamowska w Krakowie


Kamienica Wanzamowska, znana również pod wieloma innymi nazwami, takimi jak Kamienica Dobrodziejskich, Kamienica Eichlerowska, Kamienica Eklarowska oraz Kamienica Furmankowiczowska, jest zabytkową kamienicą zlokalizowaną w sercu Krakowa.

Ten imponujący budynek znajduje się w dzielnicy I Stare Miasto, przy ulicy Floriańskiej 5, na Starym Mieście.

Kamienica Wanzamowska zyskała uznanie dzięki swojej architekturze oraz bogatej historii, co czyni ją miejscem, które przyciąga wielu turystów oraz miłośników zabytków. Jej unikalny charakter oraz szczegóły architektoniczne zdecydowanie zasługują na uwagę.

Historia

Kamienica Wanzamowska w Krakowie jest obiektem o bogatej historii, sięgającej II połowy XIV wieku. Pierwsza faza budowy miała miejsce w tym okresie, a istotne zmiany nastąpiły w XV wieku, kiedy to wprowadzono gruntowną przebudowę budynku. Stabilizował się wtedy układ wnętrz, a szczególnym wyróżnikiem stała się szeroka sień.

Od drugiej ćwierci XVI wieku aż do lat pięćdziesiątych XVII wieku, budynek znajdował się w rękach rodziny Wanzamów. Wówczas przeprowadzono renesansową przebudowę, która zaowocowała m.in. nowym dachem pogrążonym oraz szkarpami wspierającymi tylną elewację, która została dodatkowo ozdobiona polichromią. W Późnym Renesansie powstała również tylna oficyna.

Na przełomie XVII i XVIII wieku, kamienica przeszła ręce podstolego krakowskiego, S. Chwaliboga, który doprowadził do jej odnowienia. Następnie, w latach 1797–1834, budynek stał się własnością F. Niedzielskiego, który zlecił kolejną przebudowę, tym razem w stylu klasycystycznym. Od połowy XIX wieku aż do 1930 roku, obiekt należał do rodziny Launerów, którzy w latach 1865–1889 dokonali nadbudowy trzeciego piętra.

W 1872 roku, w ścianie granicznej, wykonano przejście do sąsiedniej Kamienicy Pod Matką Boską (numer 7), co znacząco wpłynęło na układ przestrzenny tego obszaru. Kolejne zmiany miały miejsce w 1931 roku, kiedy to oficyna została poddana przebudowie według projektu Ludwika Wojtyczki, podczas której podwyższono ją o jedną kondygnację.

W dniu 28 lutego 1966 roku, kamienica Wanzamowska została wpisana do rejestru zabytków, co podkreśla jej wartości historyczne oraz architektoniczne. Następnie, 27 stycznia 1993 roku, także oficyna tylna zyskała status zabytku, a kamienica znajduje się w gminnej ewidencji zabytków, co czyni ją jednym z ważniejszych obiektów w Krakowie.

Architektura

Kamienica Wanzamowska, z charakterystycznym dla Krakowa stylem architektonicznym, zachwyca swoim wyrazem i historią. Obiekt składa się z czterech kondygnacji, a jego fasada została zaprojektowana w trzech osiach, tworząc harmonijny, symetryczny układ.

W wykończeniu fasady widać wyraźne elementy klasycyzmu, które datowane są na pierwszą połowę XIX wieku, kiedy to miała miejsce jej istotna przebudowa. Szczególną uwagę zwraca gotycko-renesansowy portal umieszczony na parterze, pochodzący z XVI wieku, który imponuje swoją formą.

Okna na pierwszym piętrze są ozdobione trójkątnymi frontonami, co nadaje im dodatkowego szyku, natomiast okna drugiego piętra wyróżniają się pełnoplastycznymi przedstawieniami zbożowych wieńców, które umieszczono w półkolistych wnękach, podkreślając w ten sposób dekoracyjny charakter tej architektury.

Budynek wieńczy gzyms koronujący, który zwieńcza całość, nadając jej elegancji. Jednak nie tylko zewnętrzne elementy przyciągają uwagę. Wnętrze kamienicy skrywa liczne świadectwa różnych etapów jej rozwoju, w tym kasetonowe stropy oraz fragmenty fryzów podstropowych. Na pierwszym piętrze uwagę zwracają także zachowane barokowe i klasycystyczne polichromie, które dodają wnętrzu niepowtarzalnego uroku.

Przypisy

  1. a b Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 12.10.2024 r.]
  2. a b c Praca zbiorowa Encyklopedia Krakowa, wydawca Biblioteka Kraków i Muzeum Krakowa, Kraków 2023 r., ISBN 978-83-66253-46-9 t. I s. 622–623
  3. Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 12.10.2024 r.]

Oceń: Kamienica Wanzamowska w Krakowie

Średnia ocena:4.99 Liczba ocen:10