Osiedle Szkolne (Kraków)


Osiedle Szkolne, znane do roku 1958 jako osiedle B-1, to zabytkowa przestrzeń mieszkalna usytuowana w Krakowie, która znajduje się w ramach Dzielnicy XVIII Nowa Huta. Mimo iż nie pełni formalnej roli jednostki pomocniczej tej dzielnicy, wciąż stanowi istotny punkt na mapie krakowskiego urbanizmu.

Osiedle Szkolne to przykład architektury socrealistycznej, co przejawia się w zwartej zabudowie oraz szeregu imponujących budynków o wysokości pięciu i sześciu kondygnacji. Te monumentalne bloki, usytuowane wzdłuż głównych ulic, oddzielone są bramami - tzw. przewiązkami. Wewnątrz osiedla mieszczą się również liczne podwórka, które są zwykle wzbogacone zielenią oraz różnorodnymi miejscami użyteczności publicznej, takimi jak szkoły, przedszkole, przychodnia lekarska, a także place zabaw. Podobnie, punkty usługowe i sklepy zajmują parterowe części budynków, dzięki czemu osiedle tętni życiem mieszkańców.

Osiedle Szkolne, wybudowane w latach 1950-1955, otoczone jest elementami dekoracyjnymi typowymi dla socrealizmu, takimi jak ryzality, gzymsy czy pilastry. W najwyższych punktach budynków, głównie w narożnikach przy głównych ulicach, spotkać można charakterystyczne attyki, maskujące płaskie dachy. Urbanistyczny układ tego miejsca zaprojektowany został przez Stanisława Juchnowicza z krakowskiego Miastoprojektu, a architekturę zrealizowano w pracowni K. Karasińskiego przy współpracy z innymi projektantami.

W obrębie osiedla mieszczą się znaczące placówki oświatowe, w tym:

  • os. Szkolne 18 – Zespół Szkół Zawodowych nr 2 w Krakowie,
  • os. Szkolne 26 – Zespół Szkół Elektrycznych nr 2 (dawne Technikum Elektryczne),
  • os. Szkolne 37 – Zespół Szkół Mechanicznych nr 3 (dawne Technikum Hutniczo-Mechaniczne),
  • os. Szkolne 21 – Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Krakowie,
  • os. Szkolne 31 – Samorządowe Przedszkole nr 102 w Krakowie.

Warto również zwrócić uwagę na inne istotne obiekty w osiedlu, takie jak pomnik generała Władysława Sikorskiego, który znajduje się przed Zespołem Szkół Mechanicznych nr 3, oraz Teatr Łaźnia Nowa przy os. Szkolnym 25. Obiekt ten pełni ważną funkcję w lokalnej kulturze.

Nie można zapomnieć o historycznych miejscach, takich jak kawiarnia Mozaika, która istniała przy os. Szkolnym 35 oraz świetlica Związku Uchodźców Politycznych z Grecji, które na trwałe wpisały się w historię tej okolicy.

Innowacyjne aspekty architektoniczne, związane z osobą Witolda Skulicza, autora mozaik w kafejniach, oraz innych lokalizacji, ukazują wielkie bogactwo kulturowe i artystyczne, które do dziś zachwyca mieszkańców oraz turystów.

Przypisy

  1. a b c Klaś i in. 2018, s. 62.
  2. Klaś 2017, s. 112.
  3. Klaś 2017, s. 109.
  4. Kostuch 2015, s. 230.
  5. Dzieszyński i Franczyk, s. 114.
  6. Czubala 1959.
  7. a b Gminna ewidencja zabytków Krakowa. Biuletyn Informacji Publicznej Miasta Krakowa. [dostęp 09.03.2021 r.]

Oceń: Osiedle Szkolne (Kraków)

Średnia ocena:4.95 Liczba ocen:16