Osiedle Centrum A, które do 1958 roku nosiło nazwę Osiedle A-31, stanowi zabytkową przestrzeń miejską znajdującą się w Krakowie, w Nowej Hucie, a konkretniej w dzielnicy XVIII Nowa Huta. Choć osiedle to nie jest jednostką pomocniczą niższego rzędu, to jednak wyróżnia się na tle innych miejsc.
Osiedle zostało zbudowane w latach 1950-1953, a jego budynki zaprojektowane zostały przez wybitnego architekta Janusza Ingardena. To unikalna lokalizacja, w której urzeczywistniono wszystkie zaplanowane detale architektoniczne, takie jak kolumny czy attyki, co czyni je jedynym tego rodzaju projektem.
Obszar osiedla ograniczają z różnych stron istotne arterie komunikacyjne: od południa biegnie Aleja Jana Pawła II, natomiast od wschodu ul. Gajocha. Zachodnią granicę wytycza Plac Centralny, a od północy osiedle sąsiaduje z Aleją Solidarności. Wzdłuż Placu Centralnego mieściły się niegdyś różne lokale handlowe, w tym cukiernia „Markiza” oraz salon „Mody Polskiej”, który zlikwidowano po 1989 roku, co skutkowało powstaniem sklepu z odzieżą używaną.
W bloku 4 znajduje się całodobowa apteka, natomiast w bloku 6 przed laty funkcjonowała piwiarnia „Bar pod Zegarem”. W centrum osiedla zlokalizowano podziemny garaż, który pierwotnie służył wojskowym celom związanym z infrastrukturą Nowej Huty, a dziś pełni funkcję prywatnych garaży.
W 2015 roku odrestaurowano wyjątkowy neon „Markiza”, będący niegdyś reklamą sklepu z słodyczami, i stanowiący jeden z kilkunastu neonów, które zdobiły Plac Centralny w czasach PRL. Niestety, wszystkie wnętrza lokali użytkowych zaprojektowane przez zespół architektów na czele z Marianem Sigmundem, uległy zniszczeniu po roku 1989.
Przypisy
- Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30.09.2024 r. [dostęp 04.02.2024 r.]
Pozostałe obiekty w kategorii "Osiedla":
Osiedle Czyżyny | Modrzejówka | Osiedle Piastów (Kraków) | Osiedle Dywizjonu 303 | Osiedle Rżąka | Osiedle Kombatantów | Osiedle Srebrnych Orłów | Osiedle Strusia | Osiedle Szklane Domy | Osiedle Szkolne (Kraków) | Osiedle Złotego Wieku | Osiedle Ogrodowe | Osiedle Nowy Prokocim | Osiedle Zgody | Osiedle Na Kozłówce | Osiedle Wolfganga Amadeusza Mozarta w Krakowie | Osiedle Młodości | Osiedle Willowe (Kraków) | Osiedle Widok Zarzecze | Osiedle Mistrzejowice NoweOceń: Osiedle Centrum A