Ulica Podwale w Krakowie

W XVIII wieku w obszarze ograniczonym dzisiejszymi ulicami Podwale, Kapucyńską, Loretańską oraz Krupniczą, znajdował się duży ogród otoczony murem. W jego obrębie można było zobaczyć dwór Wodzickich, okazałą posiadłość, która została wzniesiona na początku XVIII wieku, prawdopodobnie według projektu architekta Kacpra Bażanki. Około 1877 roku dwór przeszedł przebudowę, co wpłynęło na jego wygląd.

To właśnie w tym dworze Tadeusz Kościuszko spędził noc z 23 na 24 marca 1794 roku, przed przysięgą na krakowskim rynku, korzystając z gościny generała dywizji krakowskiej, Józefa Wodzickiego. Przysięga ta zainaugurowała insurekcję kościuszkowską, mając ogromne znaczenie w historii Polski.

Ostatnim właścicielem dworu był adwokat Józef Rettinger, który w 1893 roku zburzył budynek. Otaczający ogród został podzielony na parcele budowlane, co miało na celu rozwój zabudowy czynszowej. Z dawnego założenia pałacowo-parkowego przetrwała jedynie tzw. Baszta Kościuszki, stanowiąca wjazd na teren posiadłości Wodzickich. Był to niewielki, murowany budynek, prawdopodobnie z XVI wieku, z przejazdem w dolnej części oraz mieszkanie dla dozorcy na piętrze.

W 1893 roku, w obrębie dawnego ogrodu, poprowadzono nową ulicę – ul. Studencką. Baszta Kościuszki znalazła się na rogu nowej ulicy oraz ul. Podwale, co opóźniło rozwój dochodowego budownictwa czynszowego w tej okolicy. W 1909 roku, mimo sprzeciwu konserwatorów zabytków oraz wzburzenia społeczności krakowskiej, niegdyś legendarny budynek został potajemnie zniszczony przez późniejszego prezydenta Krakowa, Jan Kanty Federowicz, który był ówczesnym właścicielem narożnej działki.

W roku 1911 rozpoczęto budowę kamienicy czynszowej w miejscu, gdzie wcześniej stała Baszta Kościuszki, a która istnieje tam do dziś (ul. Studencka 1 / ul. Podwale 4). W budynku numer 6 mieści się księgarnia, która przyciąga miłośników literatury.