Unity Tower

---

Historia

W 1968 roku zaprezentowano projekt nowego gmachu dla NOT-u, w którym to zwyciężyła koncepcja zespołu Zdzisława Arcta, do którego należy Ewa Dworzak, Ludwik Konior oraz Krzysztof Leśnodorski. Budowa wieżowca o wysokości 92 metrów rozpoczęła się w 1975 roku, a za realizację inwestycji odpowiadała firma Mostostal. Szkielet 24-piętrowego budynku został zrealizowany w przeciągu czterech lat. W pierwszych dwóch kondygnacjach planowano umieścić salę kongresową na 500 osób, przestrzeń gastronomiczną oraz usługi. Natomiast piętra od 3 do 14 miały być przeznaczone dla administracji i szkolenia, z systemem audiowizualnym w połączeniu z salą konferencyjną. Piętra 15 i 16 były zamierzone jako kawiarnia z tarasem widokowym, podczas gdy pozostałe kondygnacje miały pełnić funkcję hotelu. Projekt przewidywał również parking podziemny mieszczący 154 samochody.

Jednak w 1979 roku prace budowlane zostały wstrzymane z powodów ekonomicznych. Przez wiele lat, mimo różnych pomysłów oraz projektów, ten jeden z najwyższych budynków w Krakowie pozostał niedokończony.

Budynek zainspirował wielu twórców, w tym krakowskiego pisarza Łukasza Orbitowskiego, który nawiązał do niego w swoich opowiadaniach. W 2008 roku na jego terenie realizowano zdjęcia do filmu „Deklaracja nieśmiertelności”, który opowiadał o wspinaczu Piotrze Korczaku.

Próby ukończenia budowy

W latach 80. XX wieku pojawiła się koncepcja przekształcenia niedokończonej budowli na mieszkania dla pracowników nowohuckiego kombinatu. W kolejnej dekadzie zainteresowanie wieżowcem wykazała znana sieć hoteli, pragnąca dokończyć inwestycję, ale z uwagi na niejasności w kwestii prawno-gruntowej, projekt nie doszedł do skutku. W 2004 roku, brytyjska firma Medinbrand Limited planowała zburzyć szkielet, by na tym miejscu wznieść dwa niższe apartamentowce, lecz również ta próba okazała się nieudana.

W sierpniu 2005 roku budynek razem z gruntem został wystawiony na sprzedaż. Po serii nieudanych przetargów, firma Węglozbyt sprzedała nieruchomość Treimorfa Project sp. z o.o., której głównym udziałowcem jest Verity Development sp. z o.o., a mniejszość udziałów należy do lokalnego partnera, GD&K Group. Z początkiem kwietnia 2007 roku potwierdzono, że nowy właściciel planuje zachowanie istniejącej konstrukcji oraz jej rozbudowę, co miało stworzyć wielofunkcyjny kompleks o powierzchni około 65 000 m².

W listopadzie 2007 roku zaproponowano obudowanie szkieletu kamienną fasadą i zwiększenie wysokości budynku z 92 do nawet 130 metrów. Projekt miał być realizowany we współpracy z niemieckim architektem Hansem Kollhofem, a jego ukończenie planowane było na Euro 2012. Jednak 1 lutego 2008 roku, Wojewódzka Rada Konserwatorska odmówiła zgody na podwyższenie obiektu, argumentując to jego lokalizacją w obszarze o historycznym znaczeniu.

Na 13 stycznia 2009 roku wojewódzki konserwator zabytków, Jan Janczykowski, wyraził zgodę na podwyższenie budynku do 102,5 metra. W planach była rewitalizacja szkieletu, która miała rozpocząć się w 2010 roku. Na szczycie miał znajdować się publiczny punkt widokowy lub kawiarnia, z panoramicznym widokiem na Kraków i Tatry. W otoczeniu Szkieletora planowano również budowę niższych budynków do 25 metrów, które miałyby oferować mieszkania, hotel, biura oraz przestrzeń na usługi i handel.

W grudniu 2011 roku zaprezentowano nowy projekt, który zakładał podwyższenie do 102,5 m oraz wzniesienie wokół kilku niższych wieżowców. W obiekcie mieścić miały się biura, hotel oraz restauracja na dwóch ostatnich piętrach. Planowano także zorganizowanie powierzchni wystawienniczo-koncertowej. Budowę planowano na początku 2012 roku.

12 grudnia 2011 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie uchylił decyzję odnośnie warunków zabudowy dla Szkieletora, wskazując na uchybienia w analizie urbanistycznej, co skutkowało kontrolą w Wydziale Architektury UM Krakowa. Władze miasta postanowiły zlecić stworzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, umożliwiającego zaplanowaną wysokość budynku.

10 lipca 2013 roku krakowscy radni podjęli decyzję o planie zagospodarowania, co otworzyło drogę do dokończenia inwestycji. Rozpoczęcie budowy przewidywano na 2014 rok, a jej czas realizacji miał wynosić około 1,5 roku, zmieniając nazwę wieżowca na TreiMorfa Tower. W lipcu 2014 roku budowa została wstrzymana przez okolicznych mieszkańców, ale po negocjacjach z inwestorem udało się wznowić prace, które ostatecznie nazwano Unity Centre i rozpoczęły się 30 marca 2016 roku.

W sierpniu 2017 roku po zakończeniu prac rozbiórkowych uszkodzonych części budynku, generalnym wykonawcą kompleksu wybrano firmę Strabag, a kontrakt opiewał na kwotę 380 mln zł. Planowany termin zakończenia budowy ustalono na czerwiec 2019, jednak w maju tego samego roku ogłoszono, że wystąpiły opóźnienia. Ostatecznie budynek został oddany do użytku w październiku 2020 roku, kończąc wieloletnie oczekiwanie po 45 latach.

---

Oceń: Unity Tower

---