Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Krakowie

---

Historia

Początki adwentyzmu w Krakowie

Na przełomie dziewiętnastego i dwudziestego wieku, teren Krakowa zyskał nowy wymiar duchowy dzięki aktywności misyjnej Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, której przewodnictwo objął Ludwig Mathe. W roku 1910, do miasta przybyła Luiza Roulin z Cieszyna jako pierwsza misjonarka, niestrudzenie propagująca ideę adwentyzmu aż do 1911 roku. Po jej wyjeździe, miejscowa grupa ewangelizacyjna, zrzeszająca zainteresowanych, zaczęła spotykać się w prywatnych mieszkaniach, zlokalizowanych przy ul. Lubicz i Szlak.

W 1920 roku zorganizowano samodzielny zbór, który początkowo liczył dziewięciu ochrzczonych członków oraz kilku zwolenników i dzieci. W skład tej wspólnoty wchodziła niewielka grupa, która zaczęła regularnie się spotykać. Na czoło działalności w zborze wysunęła się Maria Dziwińska, która do czasu formalnego utworzenia wspólnoty gościła spotkania w swoim mieszkaniu przy ul. Hugona Kołłątaja 13. W 1920 roku jeden z pokoi w tym mieszkaniu został zaadaptowany na miejsce spotkań.

Początek 1920 roku przyniósł nowe wyzwania, gdy do Marii Dziwińskiej wprowadził się ewangelista Jan Żurek, który zajął się dystrybucją literatury religijnej. Niestety, aresztowania i prześladowania były na porządku dziennym; Jan Żurek został uwięziony w Więzieniu Montelupich, a później zmuszony do opuszczenia Krakowa. Kolejno, działalność kolporterską kontynuowała Janina Rusz, pochodząca również z Moraw, która po pewnym czasie zmuszona była do przeprowadzki, zostawiając w mieszkaniu swej matki materiały do dalszej dystrybucji. Po powrocie do Czechosłowacji, kontynuowała swoją misję ewangelizacyjną.

Rozwój zboru

W roku 1922 Kościół Adwentystów Dnia Siódmego uzyskał status „sekty tolerowanej” w Polsce. W tym samym roku nabożeństwa zaczęły odbywać się w nowej kaplicy, utworzonej w wyniku adaptacji jednego z pokoi w mieszkaniu pastora Jana Zastawnego przy ul. Bosackiej 33. Z powodu problemów z rejestracją, zgromadzenia odbywały się zgodnie z przepisami prawa o zgromadzeniach. Uczestnicy musieli się rejestrować, a dzieci do lat czternastu nie mogły brać udziału w nabożeństwach, co zbór regularnie ignorował, chowając dzieci podczas kontroli policyjnych, będących wynikiem interwencji duchownych rzymskokatolickich.

Mimo to, wspólnota nie poddawała się represjom. Zespół ewangelizacyjny chętnie angażował się w działalność w takich miejscowościach jak Lipnica Murowana, Olchawa, czy Kalwaria Zebrzydowska, gdzie zdobywano nowych wiernych. W 1926 roku liczba ochrzczonych wyniosła 18, z dodatkowymi sympatykami. Na przestrzeni lat 1921-1927 w zborze pełnili służbę Andrzej Maszczak oraz Stefan Kapusta jako pracownicy biblijni, a kaznodzieją pozostawał Jan Zastawny.

W 1927 roku, w wyniku brutalnej interwencji religijnych fanatyków, Jan Zastawny zmarł w wyniku odniesionych obrażeń. Po tej tragedii kierownictwo zboru przejęli kolejni pastorzy, a liczba ochrzczonych wzrosła do 55, co skłoniło do założenia nowego zboru w Zabierzowie.

W 1933 roku, na skutek wzrastającej liczby członków, przeniesiono zbór do nowej kaplicy przy ul. Kazimierza Wielkiego 17 (obecnie nr 53). Niestety, dalsze trudności wiązały się z ciągłym nadzorem kościoła katolickiego, co ograniczało możliwość szerzenia literatury adwentystycznej.

W roku 1931 Wojciech Sędzik, student Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, stał się nowym sympatykiem adwentyzmu potrafiącym doskonale łączyć naukę z posługą, co pozwoliło na rozwój działalności kolporterskiej również poza Krakowem, obejmując Bieżanów oraz Wieliczkę.

W 1934 roku, kiedy Kraków stał się siedzibą Zjednoczenia Południowego Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego, aktywność wspólnoty wzrosła. W 1936 roku liczba wiernych osiągnęła około 80, a wspólnota wspierała mniejsze grupy w działalności ewangelizacyjnej w takich miejscach jak Balin, Husów, Kalwaria Zebrzydowska czy Zakopane.

W wyniku presji ze strony katolików, w 1939 roku wynajem kaplicy przy ul. Kazimierza Wielkiego został zakończony, a nową siedzibę wspólnota znalazła w kamienicy Gostkowskich przy ul. Brackiej 5/16, gdzie wynajmowała lokal od wyznawczyni judaizmu.

Okres od II wojny światowej

II wojna światowa nie przerwała ducha działalności wspólnoty. Nabożeństwa odbywały się jak dotychczas, a także organizowane były chrzty oraz zjazdy. W roku 1942 Oskar Niedoba, będący na czołowej pozycji w zborze, musiał opuścić Kraków, co skłoniło do przejęcia obowiązków przez Franciszka Cyburę. W trakcie wojny kolejne zmiany kadrowe przyniosły nowe osobistości na stanowisko starszego zboru, takimi jak Michał Duras oraz Józef Rosiecki.

Kościół Adwentystów Dnia Siódmego zakupił w 1946 roku kamienicę przy ul. Lubelskiej 25, gdzie odbywały się zjazdy, a przyszłość zboru nabrała nowego blasku. Obiekt ten stał się centrum jego działalności oraz siedzibą centralnych władz Kościoła w Polsce. W 1947 roku zainaugurowano wznowienie działalności Wydawnictwa „Znaki Czasu” oraz reaktywowano Seminarium Duchowne, które działało do 1949 roku.

Początkiem lat 50. XX wieku przy zborze zaczęła funkcjonować orkiestra dęta, stale wzmacniająca duchowość wspólnoty poprzez muzykę. Przez lata działalność ta przenikała do różnych form, w tym zespołów muzycznych, chóru, a także zespołów instrumentalnych, które przynosiły radość i duchowe przeżycia mieszkańcom Krakowa oraz odwiedzającym.

Dzięki ewangelizacyjnej działalności, w 1983 roku związana z działalnością Kościoła osoba, Donata Dąbrowska, miała zaszczyt przyjąć chrzest, stając się istotną częścią wspólnoty i aktywnie angażując się w jej rozwój i życie.

Chór, który przeszedł rozmaite transformacje na przestrzeni lat, został odbudowany w 1998 roku pod kierownictwem Barbary Markowskiej i Elżbiety Ustupskiej. Od tamtej pory, grupy muzyczne i koncerty towarzyszyły działalności zboru aż do 2019 roku.

Na początku 2020 roku odbył się gruntowny remont obiektów zborowych. W trakcie udogodnień, spotkania odbywały się w pomieszczeniach należących do zboru w Nowej Hucie.

W 2021 roku rozpoczęto obchody stulecia działalności zboru, czego centralnym motywem stał się fragment Psalmu 126,3: „Pan uczynił dla nas wielkie rzeczy i z tego się radujemy”. Przy tej okazji prośbę o nadanie skwerowi przy niezapominanym Alei Róż nowego imienia złożono przez duchownego Marek Rakowski, co zostało zaakceptowane przez władze miasta.

W 2022 roku zbór aktywnie zaangażował się w pomoc uchodźcom z Ukrainy, oferując mieszkanie w swojej kamienicy dla potrzebujących.

Pastorzy pracujący w zborze

• Stefan Kapusta (1921–1927),
• Andrzej Maszczak (1921–1927),
• Wilhelm Czembor (1927–1934),
• Józef Zieliński (1927–1934),
• Adolf Duława (1932),
• Emil Niedoba (1934),
• Ludwik Gajzler (1935–1938),
• Wojciech Sędzik (1935–1938),
• Franciszek Cybura (1942–1944),
• Paweł Król (1942–1944),
• Emil Niedoba (1957–1966),
• Andrzej Gorzkowicz (1959),
• Jerzy Lipski (1960–1962),
• Andrzej Maszczak (1960–1962),
• Marek Ignasiak (1962–1963),
• Aleksander Kruk (1962–1963),
• Aleksander Baron (1964),
• Andrzej Gorzkowicz (1965–1969),
• Julian Hatała (1965–1969, 1997–2000),
• Stanisław Figiel (1968–1971),
• Marian Kot (1969–1974),
• Tadeusz Przychodzki (1969–1974),
• Andrzej Górski (1970–1976),
• Jan Kowalak (1970–1976),
• Antoni Olma (1972–1985),
• Marek Ignasiak (1973–1981),
• Bogumił Szczucki (1977–1998),
• Piotr Gradzikiewicz (1981–1985),
• Paweł Ustupski (1984),
• Zenon Samborski (1985–1987),
• Marek Rakowski (1986–1988),
• Włodzimierz Pilch (1988–1997),
• Zenon Korosteński (2001–2013),
• Piotr Stachurski (2011–2013),
• Dariusz Lazar (2012–2015),
• Artur Dżaman (2015–2023),
• Marcin Pycia (2023–).

Działalność

Nabożeństwa w tym zborze odbywają się regularnie przy ul. Lubelskiej 25, co sobotę w godzinach od 9:30 do 12:00, z krótką przerwą przewidzianą przed godziną 11:00. W programie każdego nabożeństwa znajduje się dzielenie się doświadczeniami misyjnymi z minionego tygodnia, studium biblijne prowadzone w grupach oraz kazanie, które znane jest także jako homilia. Całość uzupełniają pieśni, które wprowadzają zgromadzonych w duch modlitwy i refleksji.

Oprócz regularnych nabożeństw, zbór prowadzi szeroki wachlarz innych programów. Oferuje m.in. wykłady biblijne, projekcje filmów, programy antynikotynowe oraz spotkania dedykowane kobietom. Dodatkowo, od 2012 roku, w ramach działalności zboru funkcjonuje filia Chrześcijańskiej Służby Charytatywnej, która organizuje zbiórki odzieży oraz prowadzi Klub Zdrowia. Ten ostatni ma miesięczne spotkania, podczas których prowadzone są degustacje zdrowych potraw oraz oferowane są bezpłatne badania, takie jak pomiar tkanki tłuszczowej i wskaźnika BMI.

Aktualnie stanowisko pastora zboru zajmuje Marcin Pycia, który prowadzi duchowe życie wspólnoty oraz kieruje jej różnorodnymi inicjatywami.

---

Oceń: Zbór Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego w Krakowie

---