Ulica Bracka to niezwykła arteria w Krakowie, która prowadzi z Rynku Głównego w kierunku południowym, kierując swoje kroki aż do kościoła oo. Franciszkanów. Nazwa ulicy wywodzi się od braci mniejszych, którzy są jednym z symboli tego miejsca.
Charakterystyczną cechą Brackiej jest jej krzywizna – nie jest ona idealnie prosta, co czyni ją wyjątkową w porównaniu do innych ulic wychodzących z Rynku. Spirala, w jaką się wygina, jest świadectwem tego, że w tym rejonie znajdowała się zabudowa jeszcze przed formalną lokacją miasta w 1257 roku. Urbaniści, kształtując nowy plan Krakowa, postanowili uwzględnić istniejące struktury, co nadało tej uliczce niepowtarzalny charakter.
Choć ulica jest krótka, zachwyca bogactwem zabytkowych domów, które przenoszą odwiedzających w czasie. Co roku, w czerwcu, Bracka, wspólnie z ul. Gołębią, obchodzi swoje własne święto, przyciągając mieszkańców i turystów. Utrwalenie magii tej ulicy zapewnił utwór „Bracka”, który został umieszczony na płycie „To tu, to tam” autorstwa Grzegorza Turnaua. Muzyka ta w sposób szczególny przyczyniła się do rozgłosu ulicy, łącząc ją zżycia kulturowego miasta.
Kamienice
Na ul. Brackiej w Krakowie znajduje się wiele historycznych kamienic, z których każda ma swoją unikalną historię. W szczególności warto zwrócić uwagę na Kamienicę Pod Ewangelistami, w której od 1876 do 1930 roku mieszkał i twórczość swoją rozwijał wielki poeta Podhala – Władysław Orkan. Był to również czas świetności winiarni „Bodega”, która przyciągała artystów oraz pisarzy, z całkowicie oryginalnym wystrojem opierającym się na beczkach zamiast tradycyjnych stołów.
Nieopodal, pod adresem nr 1a, stoi kamienica z lat 1905–1907, której budowa częściowo wykorzystała stare mury dawnych oficyn. Natomiast w latach 1851–1852 powstała Kamienica Gostkowskich, zbudowana z dwóch wcześniej istniejących obiektów. Na początku XIV wieku znajdowała się tu wieża obronna, która pozostała częściowo nietknięta przez wieki.
W tejże lokalizacji, zyskała na znaczeniu Bursa Węgierska, która działała od 1470 roku i miała w swoim gronie wiele znakomitych uczonych, w tym Wojciecha z Brudzewa. Po jej zamknięciu w 1558 roku, budynek przeszedł w ręce prywatne, a ostatnie zmiany wizualne miały miejsce podczas przebudowy, która łączyła kilka kamienic.
Warto dodać, że obok Nowej Prowincji, która mieści się obok nieistniejącej już kawiarni Stara Prowincja, w 2014 roku zainstalowano innowacyjny domofon poezji. Dzięki naciśnięciu odpowiedniego przycisku, można usłyszeć utwory wielu znakomitych poetów, takich jak Wisława Szymborska czy Julia Hartwig, przyczyniając się do utrwalenia literackiego dziedzictwa Krakowa. Julię Hartwig wymienia się jako jedną z nich.
Kamienica pod nr 4, opisana na stronie nr 4, łączy się podworcami z kamienicą Hetmańską oraz tworzy ciąg handlowy, podobnie jak w Pasażu Bielaka między Rynkiem Głównym a ul. Stolarską.
Kolejne atrakcje na ulicy to Kamienica Pod Białą Głową, znana z portalu zdobionego głową Meduzy, oraz Kamienica Niderlandowska, której herb pośród innych śladów pamięci związany jest z historią rodziny Ankwiczów, w tym z miłością Adama Mickiewicza.
Dalej pod nr 8, kamienica pod nr 8 była siedzibą cechu złotników, a Kamienica Straszewskich była centrum towarzyskiego życia artystów związanych z Plantami.
Na ul. Brackiej pod nr 10 stoi Kamienica Pieniążków, która przetrwała wiele przekształceń, a wewnątrz posiada unikatowe gotyckie portale, które przypominają o jej historycznym dziedzictwie.
Poniżej znajdują się inne istotne lokalizacje, w tym kamienica pod nr 11 wzniesiona w XV wieku, a także Pałac Larischa, który przeszedł wiele zmian od 1833 roku, kiedy to został przebudowany przez barona Karola Larischa. Obecnie jest to siedziba Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Bardzo interesujący jest również adres nr 13, gdzie mieści się biuro Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Na końcu, pod nr 15, kamienica będąca świadkiem wielu wydarzeń, która w XVI wieku była własnością Ligęzów, a później Jordanów.
Przypisy
- ZenonZ. Gołaszewski, Bracia polscy zwani arianami, Gdańsk 2018, s. 61-62.
- GrażynaG. Kubica, Krakowscy ewangelicy w kulturowym i społecznym krajobrazie miasta – od Reformacji do połowy XIX wieku. Szkic z antropologii historycznej, [w:] Studia Sociologica, academia.edu, Kraków 2017, s. 156-186.
- Nasza Historia. Antyprotestancki tumult w Krakowie, czyli kres złotego wieku wolności [online], dziennikpolski.pl, 17.12.2014 r.
- SebastianS. Kudas, Bronisław Maj z Domofonem poezji [online], YouTube, 17.03.2014 r. [dostęp 05.02.2019 r.]
- Domofon poezji [online], LoveKrakow.pl, 18.03.2014 r. [dostęp 05.02.2019 r.]
- Kraków: domofon z wierszami noblistów [WIDEO] [online], Onet, 20.03.2014 r. [dostęp 05.02.2019 r.]
- "Halo, pani Szymborska?" Domofon mówi głosami noblistów [online], tvn24.pl, 18.03.2014 r. [dostęp 05.02.2019 r.]
- Złoty Wiek, „Złoty Wiek”, 01.09.1936 r., s. 16.
- KrzysztofK. Biliński, Hiobowie XX wieku, Wrocław: Wydawnictwo A PROPOS, 2012, s. 71–88, ISBN 978-83-63306-15-1.
- Czy wiesz, że... Złotnik z Chrobrza który podbił Kraków (8) [online], chroberz.info, 16.12.2012 r.
Pozostałe obiekty w kategorii "Ulice i place":
Ulica Bolesława Limanowskiego w Krakowie | Ulica Bonifraterska w Krakowie | Ulica Brzeska w Krakowie | Ulica Celna w Krakowie | Ulica Czarodziejska w Krakowie | Ulica Dajwór w Krakowie | Ulica Dobrego Pasterza w Krakowie | Ulica Dolnych Młynów w Krakowie | Ulica Dominikańska w Krakowie | Ulica Droga do Zamku w Krakowie | Ulica Bieńczycka w Krakowie | Ulica Basztowa w Krakowie | Ulica Bartosza w Krakowie | Ulica Barska w Krakowie | Ulica Balicka w Krakowie | Ulica Augustiańska w Krakowie | Ulica Antoniego Józefa Madalińskiego w Krakowie | Ulica Andrzeja Potebni w Krakowie | Ulica Aleksandra Lubomirskiego w Krakowie | Ulica Adama Chmielowskiego w KrakowieOceń: Ulica Bracka w Krakowie