Aleksander Ziemny

---

Życiorys

Aleksander Ziemny to postać o bogatym życiorysie, urodził się w żydowskiej rodzinie, będąc synem adwokata Ferdynanda Keinera, zmarłego w 1938 roku oraz Pauliny Kleinberg, pielęgniarki, która zmarła w 1987 roku. W swojej młodości uczęszczał do powszechnej szkoły oraz do Gimnazjum Sanatoryjnego Męskiego pod kierunkiem dra Jana Wieczorkowskiego w Rabce. W obliczu II wojny światowej znalazł się w Lwowie oraz Podhajcach na Podolu.

W czerwcu 1940 roku został przymusowo wywieziony na Ural, do obozu w Pyszma w obwodzie swierdłowskim. Tam zajmował się różnymi pracami, w tym jako woźnica, robotnik kolejowy oraz drwal. To właśnie w 1940 roku rozpoczął swoją działalność poetycką. W latach 1943-1944 pełnił rolę nauczyciela języka niemieckiego w szkole średniej w swoim regionie. W lipcu 1944 roku wstąpił do Wojska Polskiego w ZSRR, a niebawem zdobiał wykształcenie w Oficerskiej Szkole Piechoty w Riazaniu. W 1945 roku wrócił do Polski w towarzystwie I Armii Wojska Polskiego.

Po demobilizacji osiedlił się w Krakowie i od 1946 do 1969 roku związał się z krakowskim „Przekrojem”, gdzie jego stała współpraca trwała do 1949 roku. W tym samym roku zadebiutował swoim wierszem pt. „Czwarta droga”, który powstał w 1941 roku i został opublikowany w „Odrodzeniu”. Po 1948 przeniósł się do Warszawy, gdzie pracował jako dziennikarz „Życia Warszawy” i Agencji Prasowo-Informacyjnej (API) w latach 1949-1955. Jego teksty ukazywały się także w takich pismach jak „Rzeczpospolita”, „Szpilki”, „Życie Literackie”, „Nowa Kultura” oraz „Zwierciadło”. Od 1956 do 1969 roku pisał dla tygodnika „Świat”, a jego prace obejmowały między innymi aforyzmy oraz reportaże.

Jako dziennikarz i reporter podróżował po wielu krajach, w tym do Anglii, Czechosłowacji, Francji, Meksyku, Chin i Stanów Zjednoczonych. Po zamknięciu pisma „Świat” w wyniku wydarzeń Marca 1968 roku, Ziemny kontynuował pracę w miesięczniku „Ty i Ja” od 1969 do 1973 roku. W tym czasie publikował także przekłady oraz własne utwory w takich pismach jak „Współczesność” oraz „Literatura”. Jednak w 1973 roku przeszedł na rentę inwalidzką.

W 1981 roku pracował jako wolontariusz w Szpitalu Bielańskim w Warszawie. Publikował tłumaczenia z literatury żydowskiej w takich pismach jak „Tygodnik Powszechny” oraz „Kurier Polski”. Dalsze jego przekłady można znaleźć w pismach II obiegu, takich jak „Europa” i „Miesięcznik Małopolski”. W latach 90. jego teksty ukazywały się w „Literaturze”, „Rzeczpospolitej” oraz „Midraszu”.

Odznaczony został Srebrnym Krzyżem Zasługi w 1945 roku, Medalem Bat Jamu w 1987 roku oraz Nagrodą Polskiego PEN Clubu za jego prace translatorskie z literatury hebrajskiej w 1998 roku. Ziemny przynależał również do wielu organizacji: Związku Zawodowego Literatów Polskich (1947-1983), Związku Zawodowego Dziennikarzy RP oraz Polskiego PEN Clubu (1993-2009).

Po zakończeniu swojego bogatego życia, Ziemny osiedlił się na Bielanach w Warszawie. Zmarł 15 września 2009 roku i został pochowany na cmentarzu żydowskim przy ulicy Okopowej w Warszawie, w kwaterze 2.

Życie prywatne

W 1948 roku w malowniczym Krakowie, Aleksander Ziemny zawarł związek małżeński z Marią Janiną Zipper (1922–2018), która pochodziła z zasymilowanej rodziny żydowskiej. Po zakończeniu II wojny światowej Maria przyjęła nowe nazwisko – Zaremba. Para doczekała się dwóch córek: Małgorzaty oraz Aliny.

Co ciekawe, Aleksander Ziemny był kuzynem Jerzego Korczaka ze strony swojego ojca, co dodatkowo wpisuje się w bogatą historię rodzinnych powiązań tej znanej postaci.

Twórczość

Twórczość Aleksandra Ziemnego obejmuje szeroki wachlarz gatunków literackich, który z łatwością przyciąga uwagę miłośników literatury. Jego dzieła są znane zarówno w Polsce, jak i poza jej granicami.

• Przestrzeń bez echa. Pisane na obczyźnie w latach 1940–1945 (poezje; Przełom 1947),
• Teraz i zawsze (poezje; Czytelnik 1956),
• Przystanek dla ciebie (poezje; Czytelnik 1960),
• Gniazdo (poezje; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1964),
• Partia macao (opowiadania; Iskry 1964),
• Misjonarze w jesionkach (reportaże; 1965),
• Dziesiątka (opowiadania; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1967),
• Oczy na Meksyk (wespół z Ryszardem Bańkowiczem; Iskry 1968),
• Rękodzieło (poezje; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1968),
• Flirt z Wołominem (reportaże; Czytelnik 1970),
• Jawa (poezje; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1971),
• Listy do siebie (1961-1971) (wspomnienia; Czytelnik 1973),
• Sposoby życia (szkice biograficzne; Iskry 1973),
• Tlen (poezje; Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza 1974),
• Oda do głupoty (poezje i satyry; Iskry 1975),
• Liryka (poezje; Wydawnictwo Literackie 1977),
• Coraz krótsze lata (wspomnienia; Czytelnik 1978),
• Wiersze wybrane (Czytelnik 1980),
• Mój niemy przyjaciel (opowiadania; Czytelnik 1981),
• Nowe wiersze i przekłady (Czytelnik 1985, ISBN 83-07-01258-9),
• Opowiadania dawne i nowe (Wydawnictwo Literackie 1985),
• Miejsca pożegnane. Szkice z podróży 1958-1984 (Czytelnik 1989),
• Notesy adresowe (poezje; edycja w języku polskim i hebrajskim; Tłum. Miriam Akavia i A. Braunem, przedmowa: Ryszard Loew; Tel-Aviv: Eked 1989),
• Jeszcze ciszej. Strofy z lat 1985–1990 (poezje; Warszawski Klub Młodej Sztuki „Tinta” 1990),
• Zły interes (opowiadania; Warszawski Klub Młodej Sztuki „Tinta” 1990),
• Rzeczy ukraińskie (publicystyka; Verba 1991),
• Moja podróż na Kozaczyznę i inne szkice (Verba 1992),
• Żartem. Anegdoty i dowcipy z lat 1945–1990 (Warszawski Klub Młodej Sztuki „Tinta” 1992),
• Problem osobisty. Wiersze z pięćdziesięciu lat (Verba 1994),
• Co się z nami dzieje (felietony; przedmowa: Andrzej Drawicz; CiS 1995),
• Resztki mniejszości, czyli Żydzi polscy dzisiaj (szkice; Oficyna Bibliofilów 1997; wydanie 2 uzupełnione: 2000),
• Czasami pamięć nie kłamie (szkice; Oficyna Bibliofilów 1998),
• Wiersze 1940-1998 (Czytelnik 1999),
• W ostrych przeciągach. Szkice na zmianę pogody (Magazyn Literacki 2000),
• Miarka do miarki. Wybór szkiców z lat 1970-2002 (Przedmowa: Ryszard Kapuściński; Nowy Świat 2003),
• Późne sonety (poezje; Wydawnictwo Literackie 2003),
• Późne sonety II (poezje; Nowy Świat 2006, ISBN 83-7386-186-6),
• Nie ma sądnego dnia (szkice i felietony; Austeria 2007, ISBN 978-83-89129-48-2).

Każda z wymienionych publikacji oddaje niepowtarzalny styl i indywidualność pisarza, co czyni jego twórczość wyjątkową i godną uwagi.

Publikacje w pracach zbiorowych

– W artykule zatytułowanym Wspomnienie o Lucjanie Wolanowskim, opublikowanym w zbiorze Wokół reportażu podróżniczego. Tom 3, przybliżono życie i działalność Lucjana Wolanowskiego (1920-2006). Publikacja ta ukazała się nakładem Wydawnictwa Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach w 2009 roku. Wchodzi w skład serii „Prace naukowe Uniwersytetu Śląskiego nr 2683”. Przyznano jej numer ISBN 978-83-226-1802-8 oraz ISSN 0208-6336.

Przekłady i prace redakcyjne

Oto szczegółowy przegląd wybranych prac i przekładów Aleksandra Ziemnego, które pokazują jego wkład w literaturę oraz redakcję:

• K. Abrosenko, Kultura radziecka – przodująca kultura świata (Książka i Wiedza, 1952),
• Poezje nowohebrajskie (Wybór, przekład, przedmowa, noty; Państwowy Instytut Wydawniczy, 1986), ISBN 83-06-01299-2; wydanie 2 rozszerzone: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1988,
• Powrót poetów. 224 wiersze rosyjskie (Wybór, przekład, wstęp, objaśnienia; Iskry, 1990),
• Poeci Złotej Ery: Jehuda Halevi, Moses ibn Ezra, Solomon ibn Gabirol (Wybór, przekład i wstęp; Fundacja Shalom, 1996),
• Nikołaj Gogol, Taras Bulba (Przekład, wstęp i przypisy; Posłowie: Janusz Tazbir; Czytelnik, 2002),
• Lina Kostenko, Wiersze (Wybór, współautor przekładów, posłowie; Pozostali tłumacze: Leszek Engelking, Józef Waczków, Wiktor Woroszylski; Początkowo: Iskry, 1990, ISBN 83-207-1318-8; pierwotnie zaplanowana edycja nie doszła ostatecznie do skutku na skutek konfliktu autorki z wydawnictwem; gotowy skład książki opublikowało Wyd. Aldyna jako odbitkę na prawach rękopisu w ilości 25 numerowanych egzemplarzy).

---

Oceń: Aleksander Ziemny

---