Henryk Vogler

Kultura i sztuka

Henryk Vogler to postać ważna dla polskiej literatury i krytyki literackiej. Urodził się 6 marca 1911 roku w Krakowie, gdzie również zmarł 19 lutego 2005 roku. Jego życie było ściśle związane z literackim światem, w którym zyskał uznanie jako pisarz oraz krytyk literacki.

Jako pierwszy redaktor naczelny Wydawnictwa Literackiego, Vogler odegrał kluczową rolę w kształtowaniu polskiej sceny wydawniczej. Był także mężem Romany Próchnickiej, co dodaje osobistego wymiaru jego biografii.

Życiorys

Henryk Vogler urodził się w rodzinie żydowskiej z długą tradycją związaną z Krakowem. W 1933 roku zakończył naukę na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. Następnie, między 1939 a 1941 rokiem, kontynuował naukę na Wydziale Filologii Polskiej Uniwersytetu Jana Kazimierza w Lwowie. Jego życie naznaczone było tragicznymi wydarzeniami w czasie II wojny światowej, gdy w latach 1942–1944 przetrzymywany był w niemieckim obozie pracy w Rozwadowie, utworzonym dla potrzeb Reichswerke Hermann Göring – Stalowa Wola.

Latem 1944 roku, przed wyzwoleniem Stalowej Woli, został tymczasowo przetransportowany do obozu pracy w Płaszowie, a następnie trafił do niemieckiego obozu koncentracyjnego Groß-Rosen, gdzie spędził lata 1944–1945. Po wojnie osiedlił się w Krakowie, gdzie z zaangażowaniem włączył się w życie polityczne i kulturalne.

W latach 1947-1948 był aktywnym członkiem PPR, a od 1948 roku należał do PZPR. Jego kariera dziennikarska rozpoczęła się, gdy w latach 1949-1951 piastował stanowisko redaktora w „Gazecie Krakowskiej,” a w latach 1951-1953 redagował „Życie Literackie.” Po 1953 roku był redaktorem naczelnym Wydawnictwa Literackiego; w latach 1958-1965 sprawował funkcję kierownika literackiego Starego Teatru im. Heleny Modrzejewskiej, a od 1965 do 1976 kierował Teatrem im. Juliusza Słowackiego. W 1953 roku podpisał rezolucję ZLP dotyczącą procesu krakowskiego.

Na początku lat 30. debiutował w „Nowym Dzienniku” jako autor tekstów o tematyce psychologiczno-obyczajowej, w których poruszał kwestie związane z martyrologią Żydów, a jego twórczość obejmowała także utwory sceniczne, słuchowiska i różnorodne szkice literackie. Publikował również w takich gazetach jak „Ziemia Kaliska” czy „Południowa Wielkopolska.”

W 1985 roku, na mocy postanowienia Prezydium Rady Narodowej Miasta Krakowa, został wpisany do Księgi Zasłużonych Ludzi Ziemi Krakowskiej. Otrzymał nagrodę Ministra Kultury i Sztuki za całokształt swojej twórczości prozatorskiej i dramaturgicznej w 1989 roku. Po śmierci w Krakowie, został pochowany na cmentarzu Rakowickim w kwaterze zasłużonych (kwatera LXVII-płn 2-7).

Na nowym cmentarzu żydowskim przy ulicy Miodowej można zobaczyć tablicę pamiątkową poświęconą pisarzowi oraz jego rodzinie.

Odznaczenia

Henryk Vogler otrzymał wiele prestiżowych odznaczeń, które podkreślają jego znaczący wkład w rozwój kultury oraz działalność na rzecz społeczności. Poniżej przedstawiamy szczegółową listę tych zaszczytów:

  • Krzyż Komandorski z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 22 maja 2000,
  • Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
  • Złoty Krzyż Zasługi, którego honorowanie miało miejsce w 1956,
  • Medal 10-lecia Polski Ludowej, nadany 28 lutego 1955,
  • Odznaka „Zasłużony Działacz Kultury”, przyznana w 1969.

Publikacje

Henryk Vogler to autor o bogatym dorobku literackim, którego twórczość obejmuje różnorodne tematy, od prozy po dramaty. Poniżej przedstawiamy jego najważniejsze publikacje, które ilustrują rozwój jego kariery literackiej.

  • 1956: Niepospolici,
  • 1957: Ocalony z otchłani,
  • 1957: szkice literackie Z notatek przemytnika,
  • 1960: Nieobecni są winni,
  • 1964: Romanse literatury,
  • 1972: Tadeusz Różewicz,
  • 1974: Dwanaście białych wielbłądów i inne utwory dramatyczne,
  • 1978: Autoportret z pamięci. Cz. 1, Dzieciństwo i młodość,
  • 1979: Autoportret z pamięci. Cz. 2, Wiek męski,
  • 1981: Autoportret z pamięci. Cz. 3, Dojrzałość,
  • 1987: Śmierć w Paryżu,
  • 1990: Wstęp do fizjologii strachu,
  • 1991: Opowiadania fantastyczne,
  • 1994: Wyznanie mojżeszowe. Wspomnienia z utraconego czasu,
  • 1996: Ojczenasz. Niby powieść.

Te tytuły pokazują, jak wielką różnorodność gatunkową oferował Vogler, a także jego zdolność do poruszania ważnych tematów społecznych i osobistych.

Oceń: Henryk Vogler

★★★★★
Średnia ocena:4.89 Liczba ocen:5