Jacek Stwora, którego prawdziwe imię to Jacenty Ziemowit Stwora, urodził się 24 marca 1918 roku w Krakowie. Jego życie i twórczość związane były z rodzimą kulturą i historią.
Jacek Stwora był znanym polskim prozaikiem, który z powodzeniem zajmował się także reportażem. Jego twórczość obejmowała różnorodne formy literackie, a także audycje radiowe, które cieszyły się sporą popularnością w swoim czasie.
Nie można zapomnieć, że Stwora był również weteranem II wojny światowej, a jego doświadczenia wojenne miały znaczący wpływ na jego pisarską działalność oraz postrzeganie rzeczywistości.
Życiorys
W 1936 roku Jacek Stwora zdał maturę w prestiżowymIII Państwowym Gimnazjum im. Jana III Sobieskiegow Krakowie. Następnie kontynuował swoje kształcenie na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego. Swoją karierę pisarską rozpoczął w 1935 roku, publikując swoje pierwsze utwory w prasie codziennej. Jego zaangażowanie w działalność społeczną ujawniało się poprzez członkostwo w Związku Niezależnej Młodzieży Socjalistycznej. Jacek dał się poznać jako recytator, występując m.in. w Jamie Michalika oraz w Domu Katolickim.
W 1939 roku, zmobilizowany do służby w 24 pułku ułanów, walczył w tragicznych wydarzeniach kampanii wrześniowej. Po klęsce Polski udało mu się przedostać przez Słowację, Węgry oraz Jugosławię do Francji, gdzie aktywnie uczestniczył w jej obronie. Po rozformowaniu 10 Brygady Kawalerii Pancernej, zdołał dotrzeć do wolnej strefy. W latach 1941–1943 przebywał w Hiszpanii, gdzie, niestety, stał się więźniem m.in. w obozie koncentracyjnym w Miranda de Ebro. Po ucieczce z obozu, Jacek dotarł na brytyjski Gibraltar, a następnie popłynął do Szkocji, gdzie zaciągnął się do Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie.
Cały okres II wojny światowej przeszedł w 24 pułku ułanów, gdzie pełnił funkcję dowódcy plutonu czołgów. W tym czasie jego literacka twórczość rozwijała się na łamach różnych pism, takich jak „Wrócimy” oraz „Salamandra. Miesięcznik 1 Dywizji Pancernej”, gdzie publikował wspomnienia, opowiadania i wiersze.
Po demobilizacji w 1947 roku, Jacek postanowił wrócić do rodzinnego Krakowa. W latach 1947–1952 pracował jako redaktor w Polskim Radiu, a w 1948 związał się z Polską Partią Robotniczą. Jednak w 1952 roku został wyrzucony z partii i zwolniony z radia z przyczyn politycznych, co zmusiło go do pracy jako robotnik w Nowej Hucie. W 1956 roku Jacek odzyskał stanowisko w Polskim Radiu oraz przywrócono mu prawa członkowskie w Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej.
W jego twórczości na nowo zaistniały słuchowiska i reportaże, a jego teksty ukazywały się w takich pismach jak „Życie Literackie” oraz „Polityka”. W tekście jego kariery w latach 80-tych XX wieku należy podkreślić liczne wystąpienia na zjazdach byłych żołnierzy 24 pułku ułanów w Kraśniku oraz jego podpis na „Oświadczeniu pisarzy krakowskich”, które solidaryzowało się z ruchami strajkowymi okresu zmiany ustrojowej.
Jacek Stwora zmarł w 1994 roku, a jego miejsce spoczynku to cmentarz Rakowicki w Krakowie.
Życie prywatne
Jacek Stwora był synem Stefanii, pochodzącej z rodziny Godulów, oraz Stanisława, z którym dzielił więzi rodzinne. W 1950 roku zawarł związek małżeński z Alicją Kamińską, znaną aktorką, która zasłynęła występami w teatrach znajdujących się w Warszawie, Łodzi, Sosnowcu oraz Krakowie. Para doczekała się dwóch dzieci: syna Wojciecha, urodzonego w 1951 roku, oraz córki Magdaleny, która przyszła na świat w 1954 roku.
Nagrody
Lista osiągnięć Jacka Stwory jest imponująca i odzwierciedla jego wkład w rozwój kultury.
- 1959 – nagroda miasta Krakowa,
- 1972 – nagroda prasy włoskiej w kategorii „Dokument” na Prix Italia w Turynie za reportaż Pasja, czyli misterium Męki Pańskiej w Kalwarii Zebrzydowskiej widziane,
- 1977 – Nagroda Ministra Kultury i Sztuki I stopnia za całokształt twórczości.
Odznaczenia
W uznaniu za swoje zasługi, Jacek Stwora został odznaczony wieloma wyróżnieniami, które świadczą o jego wyjątkowym wkładzie. Do najważniejszych odznaczeń należy:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski – 1967,
- Krzyż Walecznych – 1940,
- i inne.
Twórczość literacka
Twórczość literacka Jacka Stwory jest niezwykle różnorodna i fascynująca. Współpracował on z wieloma autorami, co widać w jego dziełach. Przykładem jest jego praca nad utworem zatytułowanym „Zbój i żołnierz, czyli cnota ocalona”, który powstał we współpracy z Leszkiem Herdegenem.
Oprócz tego, jego bibliografia obejmuje wiele interesujących pozycji takich jak:
- dzielnica szwarckopów,
- co jest za tym murem?,
- szukam panny Emilci,
- kataryniarz i złoty tron,
- nadspodziewany początek bankietu,
- rajski plac.
Przypisy
- a b c d e f Jacek Ziemowit Stwora [online], www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 23.08.2020 r.]
- Karolina Grodziska Zaduszne ścieżki-przewodnik po Cmentarzu Rakowickim wyd.Kraków 2003 r. s. 118.
Pozostali ludzie w kategorii "Media i komunikacja":
Dominika Kozłowska | Ryszard Löw | Grzegorz Tusiewicz | Andrzej Matuszczyk | Michał Zieliński (fotoreporter) | Piotr Legutko | Andrzej Mroczek | Tomasz Fiałkowski | Tadeusz Górski (dziennikarz) | Katarzyna Zimmerer | Jerzy Peltz | Beata Chomątowska | Piotr Kaczkowski | Jadwiga Harasowska | Marcin Wrona (dziennikarz) | Dominika Ćosić | Róża Nowotarska | Krystyna Lasoń | Katarzyna Kolenda-Zaleska | Roman MłodkowskiOceń: Jacek Stwora