Jan Prochyra

---

Życiorys

Jan Prochyra był utalentowanym aktorem, który ukończył naukę na PWST w Krakowie w 1974 roku. Jego niezwykle charakterystyczne role przyciągnęły uwagę młodszych widzów; najbardziej znany był z postaci takich jak Kłapouchy, Baloo czy Obelix.

W swojej karierze występował w wielu prestiżowych teatrach, w tym w Teatrze Ateneum oraz Teatrze Kwadrat. Jego talent aktorski został doceniony, gdy zdobył wyróżnienie podczas II Festiwalu Polskich Filmów i Widowisk Telewizyjnych w Olsztynie za rolę tytułową w widowisku „Obłomow” w roku 1974.

Poza graniem, Prochyra pełnił również funkcję dyrektora artystycznego w Teatrze Rampa w Warszawie, gdzie miał znaczący wpływ na rozwój artystyczny tego miejsca.

Jan Prochyra zmarł 20 maja 2015 roku. Jego pamięć trwa, a miejsce spoczynku znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, gdzie został pochowany w kwaterze 87-4-22.

Filmografia

Aktor

Jan Prochyra jest aktorem, który na przestrzeni lat zagrał w wielu produkcjach filmowych, prezentując swoje umiejętności w różnorodnych rolach. W 1971 roku wystąpił w filmie Milion za Laurę, gdzie zagrał syna górala, który decyduje się na zakup kradzionego drewna. Rok ten okazał się dla niego ważny również dzięki filmowi Uciec jak najbliżej.

W swojej karierze, w 1976 roku trafił do produkcji Dagny, w której wcielił się w postać Gabryjelskiego, gorliwego wielbiciela Przybyszewskiego. Kolejne lata przyniosły mu różnorodne, interesujące role, m.in. w filmach Wakacje z 1977 roku i Zmory w 1978, gdzie wystąpił jako Raciaty.

Prochyra zagrał także w Gra o wszystko w 1978 roku, oraz w 1980 roku w Mniejsze niebo, gdzie pojawił się w roli Karola, znajomego Filipa. Swoją obecność w polskiej kinematografii potwierdził również jako lekarz w Nasze podwórko.

W 1981 roku meldował się w Wielkiej majówce, grając handlowca, oraz w Przypadki Piotra S.. Przełomowe okazały się dla niego lata 80., gdzie znalazł się w obsadzie wielu produkcji, między innymi Lata dwudzieste… lata trzydzieste… jako cyrkowiec oraz w Złe dobrego początki… jako Potrawa, przewodniczący rady narodowej.

Od 1984 do 1995 roku Prochyra zdobywał coraz większą popularność, uczestnicząc w licznych filmach jak Nad Niemnem, Lorem ipsum, czy Cwał jako UBek przesłuchujący matkę Huberta. Kolejne jego wystąpienia w Prostytutkach i Korczak potwierdziły jego status w branży.

Jego kariera była kontynuowana przez lata 2000-2014, kiedy zrealizował m.in. Fenomen oraz Obywatel, w którym pełnił rolę kierownika Towarzystwa Krzewienia Kultury Żydowskiej.

Aktor (udział gościnny)

W swojej bogatej filmografii Jan Prochyra zrealizował również szereg ról epizodycznych. Już w 1976 roku wystąpił w filmie Zezem jako gość na imieninach Górnego, a w latach 1977-1978 wcielił się w doktora Kaczyńskiego, kierownika przychodni w serialu Układ krążenia.

Wielokrotnie można go było zobaczyć w Dom, gdzie zagrał mężczyznę na porodówce i administratora domu przez cały okres produkcji. W 1980 roku natomiast zadebiutował jako dyrektor oddziału ZUS w Punkcie widzenia.

Prochyra również użyczył swojego głosu czy wizerunku w popularnych produkcjach, takich jak 07 zgłoś się, Życie Kamila Kuranta oraz Wow. Jego obecność w serialach była widoczna jeszcze w późniejszych latach, m.in. w Kryminalnych oraz Przeprowadzki, gdzie zagrał kucharza.

Jednocześnie jego talent przyciągał uwagę również w filmach, w których występował gościnnie, takich jak Palce lizać i Tajemnica Sagali.

Polski dubbing

Jan Prochyra, znany z licznych ról w polskim dubbingu, zachwyca swoimi umiejętnościami aktorskimi od lat 60.

Jego kariera rozpoczęła się w 1966 roku, kiedy użyczył głosu Kłapouchemu w filmie Kubuś Puchatek i miododajne drzewo. To był zaledwie początek długiej listy niezapomnianych postaci, które stworzył w świecie dubbingu.

• 1967: Obelix w filmie Asterix Gall,
• 1968: Obelix w Asterix i Kleopatra,
• 1968: Kłapouchy w Wiatrodzień Kubusia Puchatka,
• 1953: Fajtek w Piotruś Pan,
• 1973: mały John w Robin Hoodzie,
• 1977: Kłapouchy w Przygodach Kubusia Puchatka,
• 1985: Obelix w Asterix kontra Cezar,
• 1986: Obelix w Asterix w Brytanii,
• 1987–1990: król Wichracz w Kaczych opowieściach (stara wersja dubbingowana),
• 1988: Francis w Oliver i spółka,
• 1989: Obelix w Wielkiej bitwie Asteriksa,
• 1989–1992: wódz plemienia w Brygadzie RR,
• 1990–1994: Clyde w Szczenięcych latach Toma i Jerry’ego,
• 1990–1994: Baloo w Super Baloo,
• 1991: Smee, Sprzątacz w Hook,
• 1991: Pinky w Powrocie króla rock and rolla,
• 1992–1993: Pete w Goofy i inni,
• 1993: Dubbing Władysława w Do widzenia wczoraj,
• 1996: Świetlik w Miki Mol i Straszne Płaszczydło,
• 1996: inspektor Giraud w Morderstwo na polu golfowym,
• 1998: Święty Mikołaj w Rudolfie czerwononosym reniferze,
• 1998–1999: Dziadek Renaty w Renata (serial animowany),
• 1999: w przyszłość w Laboratorium Dextera,
• 1999: Asparanoix w Asterix i Obelix kontra Cezarze,
• 2000: Kłapouchy w Tygrysie i przyjaciołach,
• 2001: Kłapouchy w Kubusiowych opowieściach,
• 2003: Kłapouchy w Maleństwie i przyjaciołach,
• 2003: Baloo w Księdze dżungli 2,
• 2003: Kłapouchy w Prosiaczku i przyjaciołach,
• 2004: lord Salisbury w W 80 dni dookoła świata,
• 2005: Kłapouchy w Kubusiu i Hefalumpach,
• 2006: Fatso w Kacprze: Szkole postrachu,
• 2007: Kłapouchy w Moi przyjaciele – Tygrys i Kubuś,
• 2011: Kłapouchy w Kubusiu i przyjaciołach,
• 2013: władca Miasta nad Jeziorem w Hobbicie: Pustkowie Smauga,
• 2014: władca Miasta nad Jeziorem w Hobbicie: Bitwie Pięciu Armii,
• 2015: wujek Pastuzo w Paddingtonie.

Wielka różnorodność ról, które zagrał Jan Prochyra, świadczy o jego niezwykłych talentach i niezastąpionej obecności w świecie dubbingu. Jego praca nie tylko wzbogaciła polski dubbing, ale również przyczyniła się do ukształtowania wspomnienia wielu uwielbianych postaci – od Kłapouchego po Obelixa.

---

Oceń: Jan Prochyra

---