Tadeusz Kwinta

---

Życiorys

Wczesne lata

Tadeusz Kwinta to postać, która swój początek aktorskiej kariery miała osadzony w rodzinnych kręgach Krakowa. Urodził się w Krakowie, gdzie dorastał w atmosferze artystycznej, szczególnie dzięki matce, która była zaangażowana w teatr. Dziecięca pasja do aktorstwa zainspirowała go do dołączenia do szkolnego kółka teatralnego. Młody Tadeusz próbował swoich sił także w piłce nożnej. W 1951 roku, w wieku 13 lat, zadebiutował na profesjonalnej scenie, zastępując Romana Polańskiego w roli Piotrusia w adaptacji powieści Walentina Katajewa Samotny biały żagiel, w przekładzie Władysława Bodnickiego.

Występowanie w krakowskim Państwowym Teatrze Młodego Widza (dziś znanym jako Teatr “Bagatela” im. Tadeusza Boya-Żeleńskiego) miało dla młodego aktora ogromne znaczenie. Jego współpraca z teatrem Billiżanki i radiowym zespołem „Wesoła Gromadka” trwała aż do 1956 roku, kiedy to plany premiery przedstawienia Timur i jego drużyna zostały anulowane w wyniku sprzeciwu ówczesnej szkoły teatralnej. Po zakończeniu edukacji w szkole średniej, Kwinta złożył aplikacje na kierunek architektura, jednak to artystyczna pasja poprowadziła go do krakowskiej PWST, gdzie zakończył swoje studia. W ostatnim roku nauki zagrał Tartuffe’a w Molierowskiej komedii Świętoszek (1960).

Piwnica pod Baranami

W październiku 1956 roku, jako student pierwszego roku, Tadeusz dołączył do kabaretu Piwnica pod Baranami. Ten epizod z jego życia miał ogromny wpływ na jego późniejsze wystąpienia artystyczne. Uczestniczył w programach takich jak Czym jest socjalizm oraz Polska stajnia narodowa, z którymi kabaret zyskał uznanie oraz popularność. Leszka Kołakowskiego eseje, które były cenzurowane, stanowiły wyzwanie, z którym kabaret się zmagał. Kwinta spędził w tym kabarecie następne 15 lat, a choć na początku lat 80. XX wieku jego obecność była sporadyczna, w 2001 roku powrócił na stałe do grona artystów Piwnicy.

Kariera teatralna

Po zakończeniu edukacji Tadeusz Kwinta znalazł zatrudnienie u Krystyny Skuszanki, która zaprosiła go do współpracy z Teatrem Ludowym w Nowej Hucie, gdzie spędził kilka lat, pomiędzy 1960 a 1986 rokiem. W tym czasie zadebiutował w roli policjanta w sztuce Jerzego Broszkiewicza Dziejowa rola Pigwy (1960), a jego ikoniczną rolę Puka w Szekspirowym Śnie nocy letniej (1963) reżyserował Jerzy Krasowski. Kwinta występował także w sztukach takich jak Iwan Kuźmicz Szpiekin w Rewizorze Nikołaja Gogola w reżyserii Józefa Szajny, w Zemście Aleksandra hr. Fredry oraz Papkinie, reż. Olgi Lipińskiej i Stanisława Igara. Jego wędrówka po polskich teatrach obejmowała także współpracę ze Śląskim w Katowicach, Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie oraz Teatrem Komedia w Warszawie. W latach 1990–2004 związany był z Teatrem im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.

Od 1986 do 1990 roku pełnił rolę dyrektora artystycznego Teatru Bagatela w Krakowie. W 1960 roku pierwszy raz dał się poznać w Teatrze Polskiego Radia, gdzie zagrał Czaplickiego w Szczęśliwym dniu Stefana Żeromskiego w reżyserii Wojciecha Maciejewskiego. Ważnym okresem w jego karierze artystycznej było także współpracowanie z Tadeuszem Kantorem w Teatrze Cricot 2, a także wyreżyserowanie licznych przedstawień takich jak Fircyk w zalotach (1974) oraz Mały Książę (1991) w Teatrze STU.

Kariera ekranowa

Tadeusz Kwinta rozszerzył swoje zdolności aktorskie także na obszar filmowy, występując w licznych produkcjach, w tym w Monidle (1969) u Antoniego Krauzego oraz Wiosna panie sierżancie (1974) w reżyserii Tadeusza Chmielewskiego. Również wystąpił w Rodzinie Leśniewskich (1978) pod okiem Janusza Łęskiego. Zyskał popularność jako Myszowaty w kabarecie Olgi Lipińskiej, co uczyniło go dobrze znanym widzom telewizyjnym, szczególnie młodszej widowni. Uczestniczył również w programach edukacyjnych, takich jak Po prostu muzyka w latach 1982–1983, gdzie zdobył Złoty Ekran oraz Srebrnego Światowida za innowacyjne techniki w programach edukacyjnych. Dodatkowo, głos jego postaci pojawiał się w popularnych wychowawczych programach dla dzieci, takich jak Pampalini łowca zwierząt oraz Bolku i Lolku.

Filmografia

Tadeusz Kwinta to postać znana z wielu filmów i programów telewizyjnych, które na trwałe wpisały się w historię polskiej kinematografii. Jego filmografia jest wyjątkowo bogata, obejmując zarówno role w filmach fabularnych, jak i w produkcjach dla dzieci oraz animowanych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze tytuły, w których zagrał.

• 1968: Wzgórze Marsa,
• 1969: Monidło − Karol Pieczarkowski,
• 1970: Południk zero − Filip,
• 1972: Opis obyczajów − listonosz,
• 1973: Hubal,
• 1973: Gościnny występ − kierownik,
• 1974: Wiosna panie sierżancie − Brożyna,
• 1974: Orzeł i reszka − pracownik PGR-u poznany przez Nowaka w pociągu,
• 1975-1983: Kangurek Hip-Hop − kangurek Hip-Hop (głos),
• 1977: Pampalini łowca zwierząt − Pampalini (głos),
• 1978: Rodzina Leśniewskich − cyrkowiec „Dziwny”,
• 1978: Wysokie loty − zagraniczny gość na przyjęciu u Matusiaka,
• 1980: Kto za? − Wojtek,
• 1982-1983: Po prostu muzyka − cyrkowiec „Dziwny”,
• 1983-1984: Przybysze z Matplanety − Sigma,
• 1983-1984: Przybysze z Matplanety − Monitor (głos),
• 1984: Przeklęte oko proroka − oficer,
• 1985: Oko proroka czyli Hanusz Bystry i jego przygody − oficer (odc. 3),
• 1986: Podróże kapitana Klipera – kapitan Kliper (głos, pierwotna wersja odc. 1),
• 1986: Podróże kapitana Klipera – Szalony Roger (głos, pierwotna wersja odc. 1),
• 1995: Opowieść o Józefie Szwejku i jego najjaśniejszej epoce − lekarz (odc. 2),
• 1996: Opowieść o Józefie Szwejku i jego drodze na front − włóczęga (odc. 3),
• 1996: Opowieść o Józefie Szwejku i jego drodze na front − major Sojka (odc. 10),
• 1998: Syzyfowe prace − Płoniewicz (odc. 3),
• 1999: Trzy szalone zera − profesor Kosmacz,
• 2000: Syzyfowe prace − Płoniewicz,
• 2001-2004: Świat według Kiepskich − Brzęczyszczykiewicz (odc. 77),
• 2001-2004: Świat według Kiepskich − Wenancjusz Motyl (odc. 101),
• 2001-2004: Świat według Kiepskich − profesor muzyki (odc. 170),
• 2001-2004: Świat według Kiepskich − Zenon Grządziela (odc. 233),
• 2001: Klinika pod Wyrwigroszem − profesor (odc. 5),
• 2002-2010: Samo życie − profesor Jan Wilczyński,
• 2006: Na dobre i na złe − profesor Grodecki (odc. 265),
• 2007: Kryminalni − profesor Janusz Bertold (odc. 74),
• 2011-2013: Galeria − ojciec Klemens,
• 2018-2020: Korona królów − opat w Tyńcu,
• 2019: Chory z urojenia − Belard,
• 2020: Powołanie − profesor,
• 2023: Strachy − archeolog Edward Gaska,
• 2023: Figurant − aktor Piwnicy pod Baranami.

Polski dubbing

• 2001: Atlantyda. Zaginiony ląd – Gaetan „Mole” Moliére,
• 2003: Atlantyda. Powrót Milo – Gaetan „Mole” Moliére,
• 2006: Noc w muzeum – Teddy Roosevelt,
• 2009: Noc w muzeum 2 – Theodore Roosevelt,
• 2009: Noc w muzeum 2 – figurki Alberta Einsteina,
• 2014: Noc w muzeum: Tajemnica grobowca – Theodore Roosevelt.

---

Oceń: Tadeusz Kwinta

---