Krzysztof Malkiewicz

Kultura i sztuka

Krzysztof J. Malkiewicz, znany również jako Kris Malkiewicz, jest postacią o niezwykle bogatym dorobku artystycznym. Urodził się 22 lutego 1931 roku w Krakowie, co daje mu wyjątkowe związki z polską kulturą filmową, a jego późniejsza kariera w Stanach Zjednoczonych przyczyniła się do jego międzynarodowej renomy.

Jako rewelacyjny reżyser i operator filmowy, Malkiewicz zyskał uznanie zarówno w Polsce, jak i w Ameryce, współpracując z wieloma znakomitymi artystami. Dodatkowo, jest również wykładowcą w California Institute of the Arts, dzieląc się swoją wiedzą i doświadczeniem z przyszłymi pokoleniami twórców filmowych.

Wielu z jego studentów pamięta go jako osobę inspirującą, która motywowała do poszukiwania własnego języka artystycznego. Jest także autorem książek, które przyczyniły się do rozwoju wiedzy na temat sztuki filmowej.

Życiorys

Krzysztof Malkiewicz to polski twórca filmowy, który zdobył swoje wykształcenie w Państwowej Wyższej Szkole Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Tam uzyskał tytuł magistra sztuki na Wydziale Operatorskim. Jego wcześniejsze badania doprowadziły do zdobycia licencjatu z etnografii oraz tytułu magistra historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim w Krakowie.

W 1965 roku rozpoczął swoją karierę zawodową, dołączając do irlandzkiej telewizji RTÉ w Dublinie, co otworzyło przed nim nowe możliwości. W latach 1967–1968 uczył filmu na wydziale filmowym Politechniki w Londynie, gdzie miał okazję przekazywać swoją wiedzę studentom.

Latem 1968 roku, zaproszony do współpracy, brał udział w tworzeniu CalArts, gdzie od początku istnienia tej uczelni zajmował się nauczaniem kinematografii w różnorodnych aspektach. Pełnił tę rolę aż do 2007 roku, kiedy to przeszedł na emeryturę. Zdał sobie sprawę z braku odpowiedniego podręcznika, co skłoniło go do napisania książki. W 1973 roku opublikował Cinematography, która szybko zyskała miano „klasycznego” podręcznika i jest obecnie wykorzystywana na całym świecie w wielu szkołach filmowych.

Malkiewicz wprowadził do swojej twórczości elementy osobiste w dokumentach filmowych, co uczyniło jego prace wyjątkowymi. W 2003 roku pełnił zaszczytną rolę członka głównego jury podczas Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych Camerimage w Łodzi. Z kolei w 2014 roku był jurorem w Konkursie debiutów operatorskich Camerimage w Bydgoszczy.

Po ponad pięćdziesięcioletniej emigracji, w 2016 roku Malkiewicz zdecydował się na powrót do rodzinnego Krakowa, by znów móc czerpać inspiracje z miejsca, w którym się wychował.

Edukacja

Krzysztof Malkiewicz rozpoczął swoją edukację w liceum im B. Nowodworskiego w Krakowie, gdzie uzyskał maturę w 1949 roku.

Kontynuował naukę, studiując etnografię na Uniwersytecie Jagiellońskim w latach 1950–1953, co zakończył zdobyciem dyplomu I stopnia.

Następnie, w latach 1953–1956, pogłębił swoją wiedzę na temat sztuki, realizując studia z zakresu historii sztuki na Uniwersytecie Jagiellońskim, które również zakończył dyplomem magisterskim.

W latach 1957–1962 uczęszczał na wydział operatorski w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej i Filmowej w Łodzi, gdzie otrzymał dyplom magisterski, co podkreśla jego wieloaspektowe wykształcenie i zainteresowania artystyczne.

Praca

Krzysztof Malkiewicz to wybitna postać w świecie filmu, którego kariera obejmuje różnorodne doświadczenia zawodowe. W latach 1957–1959 był asystentem operatora w Crawley Films w Ottawie, Kanada, gdzie zdobywał pierwsze szlify w branży filmowej.

W 1965–1967 roku Malkiewicz zajął się reżyserią, tworząc aż siedem filmów dokumentalnych dla irlandzkiej telewizji w Dublinie, w ramach serii zatytułowanej „Discovery”. Jego prace w tej dziedzinie zdobyły uznanie i mogły zainspirować wielu młodych twórców.

Następnie, w latach 1967–1968, podjął pracę jako wykładowca na wydziale filmowym The Polytechnic w Londynie. Jego wiedza oraz umiejętności pedagogiczne przyczyniły się do edukacji przyszłych pokoleń filmowców.

W 1968–2007 roku Malkiewicz pełnił funkcję wykładowcy sztuki i techniki operatorskiej w School of Film w California Institute of the Arts. Co więcej, był jednym z głównych organizatorów tego wydziału, mając istotny wpływ na jego rozwój oraz na kształcenie utalentowanych artystów w tej dziedzinie.

Filmografia

jako operator

W karierze Krzysztofa Malkiewicza jako operatora filmowego można wymienić kilka kluczowych projektów, które znacznie wpłynęły na jego rozwój artystyczny. W 1960 roku współpracował przy etiudzie „Sierpniowy upał”, której reżyserem był Stefan Szlachtycz. W tym samym roku zrealizował również film „Według rozkazu”, pod okiem Andrzeja Trzos-Rastawieckiego.

Kolejne osiągnięcia obejmują dokument „Szkoła bez tablic” z 1961 roku, który zdobył 2. nagrodę na festiwalu w Helsinkach. Rok później, w 1962, Malkiewicz pracował nad „Czarną Pompeą”, dokumentem w reżyserii Miry Hamermesh. W 1969 roku zrealizował różnorodne kompozycje filmowe dla wydarzenia multimedialnego „The Immortals” w Los Angeles. Jego praca przy „Composition I, II & III” w 1972 roku dodała mu kolejnych osiągnięć w filmie, obejmujących projekty w Pasadena Art Museum.

jako reżyser i operator

Jako reżyser i operator Krzysztof Malkiewicz zrealizował wiele inspirujących produkcji. W latach 1965-66 stworzył serię dokumentalną „Discovery”, w której epizod „A Stranger’s Notebook on Dublin” został wyprodukowany dla RTÉ. Następnie, w 1969 roku, kierował dokumentem „Cal-Arts Ground Breaking and Construction”, który opowiadał o powstaniu CalArts.

W 1972 roku przeprowadził projekt filmowy „T’ai Chi Ch’uan”, dedykowany sztuce, zrealizowany w Walencji w Kalifornii. Kolejnym znaczącym dziełem był osobisty film eksperymentalny „Déja vu” z 1976 roku, również nagrany w Kalifornii. W 1995 roku powstał film „Krakow journal: Obsessive Memories”, oparty na osobistych refleksjach Malkiewicza, który ponownie nadawał głos wspomnieniom z Walencji w Kalifornii. Ostatnim zasłużonym projektem w jego karierze jest „Przesłuchanie” z 2004 roku, film oparty na wspomnieniach matki Jadwigi Malkiewiczowej, która przez osiem lat była więziona jako więzień polityczny w stalinowskiej Polsce.

Autor książek

Krzysztof Malkiewicz to uznany autor, którego twórczość obejmuje różnorodne tematy, od kinematografii po wspomnienia z przeszłości.

  • 1973 Cinematography – ISBN 978-0-7432-6438-9,
  • 1986 Film Lighting: talks with Hollywood’s Cinematographers and Gaffers – ISBN 978-1-4391-6906-3,
  • 1994 W więzieniu i na wolności, 1947-1956 – ISBN 978-83-85222-33-0,
  • 2018 Życiorysy z pamięci – ISBN 978-83-7856-727-1.

Życie prywatne

Jego ojciec, Zdzisław Donat Marian (ur. 10 stycznia 1893, zm. 1973), był porucznikiem Wojska Polskiego oraz lekarzem pediatrą, mając tytuł doktora nauk medycznych. W trakcie drugiej wojny światowej nauczał pediatrii w Polskiej Szkole Medycznej przy Uniwersytecie w Edynburgu, w Szkocji. Po zakończeniu wojny, aż do końca lat sześćdziesiątych, był aktywny zawodowo w Wielkiej Brytanii. Wyróżniał się jako ordynator Szpitala Pediatrycznego w Penley Hall pod Liverpoolem.

Matka Krzysztofa, Jadwiga Malkiewiczowa, urodzona w 1903 roku, a zmarła w 1986, z domu Doboszyńska, miała dramatyczne doświadczenia życiowe. Została aresztowana w 1947 roku na skutek tajnego przybycia do kraju jej brata Adama Doboszyńskiego, który był niesłusznie oskarżony o szpiegostwo na rzecz Stanów Zjednoczonych. Został skazany na karę śmierci, a wyrok wykonany w 1949 roku. Jadwiga przeszła przez brutalne śledztwo, które trwało aż trzy lata, w czasie którego poddawano ją torturom. Ostatecznie została skazana na dziesięć lat więzienia i spędziła osiem lat w różnych zakładach karnych, w tym w więzieniu mokotowskim w Warszawie, w Fordonie koło Bydgoszczy oraz w Inowrocławiu.

W 1967 roku dołączyła do swojego męża w Anglii. Była także autorką pamiętnika, który został opublikowany pod tytułem Wspomnienia więzienne (wydanie powielaczowe, Lublin „Antyk”, 1987). Po zaciętych staraniach rodziny oraz przyjaciół, w dniu 29 kwietnia 1989 roku Sąd Najwyższy w Polsce ostatecznie oczyścił Jadwigę Malkiewiczową oraz jej brata z wszelkich zarzutów powojennych. Ponadto, 22 stycznia 2008 roku, Jadwiga została pośmiertnie odznaczona przez prezydenta Lecha Kaczyńskiego Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.

Krzysztof Malkiewicz miał również starszego brata, Andrzeja (ur. 1927), który po przeprowadzce do Wielkiej Brytanii wykładał historię na Uniwersytecie w Edynburgu. W tym czasie stworzył niezwykle cenną kolekcję rzadkich książek i rękopisów, którą podarował uczelni w 2013 roku. W skład zbioru wchodzi około 300 drukowanych artykułów, w tym broszur z czasów Rewolucji Francuskiej. Najstarszym wydaniem jest traktat Sallusta pochodzący z Wenecji i datowany na 1474 rok. W kolekcji znajdują się także rękopisy, zaczynając od listu podpisanego przez Karola IX, króla Francji, z roku 1568, aż po rozkazy wydane przez Napoleona Bonapartego, cesarza Francji.

Krzysztof był dwukrotnie żonaty: jego pierwszą żoną była Judy A Toner, Irlandka (1968-1975), a od 1983 roku jego małżonką została Anna Domańska.

Oceń: Krzysztof Malkiewicz

★★★★★
Średnia ocena:4.46 Liczba ocen:12