Józef Kożuchowski, urodzony 17 kwietnia 1886 roku w Krakowie, był znaczącą postacią w polskiej ekonomii oraz administracji państwowej. Jego życie zakończyło się 7 września 1968 roku w Warszawie, gdzie pozostawił po sobie ważny wkład w rozwój polskiej myśli gospodarczej.
Jako ekonomista, Kożuchowski nie tylko zaangażował się w praktyczne aspekty zarządzania, ale również odgrywał istotną rolę jako urzednik państwowy oraz działacz gospodarczy. Jego osiągnięcia i praca miały wpływ na kształtowanie polityki gospodarczej w Polsce, co czyni go postacią wartą szczegółowego poznania.
Życiorys
Józef Kożuchowski urodził się jako syn Aleksandra i Haliny z Mierzwińskich. Od 1895 roku osiedlił się w Warszawie, gdzie rozpoczął swoje zaangażowanie w życie społeczne i polityczne Polski. Był aktywnym członkiem wielu organizacji, w tym Związku Młodzieży Polskiej „Zet”, Narodowego Związku Robotniczego oraz Towarzystwa Oświaty Narodowej.
W 1906 roku ukończył średnią szkołę handlową i rozpoczął studia na Uniwersytecie Lwowskim w 1907 roku. W 1909 roku był jednym z założycieli Organizacji Młodzieży Niepodległościowej „Zarzewie”, gdzie również odegrał istotną rolę jako jeden z czołowych publicystów. Studia z zakresu ekonomii podjął na Uniwersytecie Ludwika i Maksymiliana w Monachium, jednak nie dokończył ich, zatrzymując się na latach 1909–1911. W tym czasie pracował w Lubelskim Towarzystwie Rolniczym i zaangażował się w działalność Ligi Narodowej oraz Komitetu Narodowego Polskiego po wybuchu I wojny światowej.
Od lipca 1915 roku przebywał w Moskwie, gdzie pełnił funkcję kierownika Działu Statystyki Wygnańczej, a jego działalność znacznie przyczyniła się do organizacji pomocy dla ofiar wojny. Po rewolucji lutowej w 1917 roku dołączył do Związku Zjednoczenia i Niezawisłości Polski, a w sierpniu tego samego roku został sekretarzem Rady Polskiej Zjednoczenia Międzypartyjnego. Po rewolucji październikowej znalazł się w Kijowie, jednak już jesienią 1918 roku wrócił do Warszawy.
30 marca 1919 roku został kierownikiem Wydziału Statystyki Strat Wojennych Głównego Urzędu Likwidacyjnego. W lutym 1925 roku uzyskał stopień magistra prawa na Uniwersytecie Warszawskim. W tym samym roku objął stanowisko wiceprezesa Głównego Urzędu Likwidacyjnego, a po 19 czerwca 1926 roku pełnił funkcję prezesa. 12 listopada 1926 roku zastąpił dyrektora departamentu organizacyjnego w Ministerstwie Przemysłu i Handlu, a od 15 kwietnia 1930 do 4 sierpnia 1932 roku był wiceministrem tego resortu.
W sierpniu 1930 roku został dyrektorem departamentu konsorcjalno-przemysłowego Banku Gospodarstwa Krajowego, a od listopada 1935 roku piastował urząd wiceprezesa BGK. W 1933 roku objął stanowisko sędziego Sądu Kartelowego. Jako przewodniczący Komisji Hutniczej z ramienia władz państwowych przedłożył projekt reorganizacji polskiego hutnictwa w grudniu 1937 roku. 2 listopada 1938 roku został podsekretarzem stanu w Ministerstwie Skarbu, gdzie zajmował się istotnymi kwestiami bilansu płatniczego oraz nadzorem nad przedsiębiorstwami państwowymi.
W okresie międzywojennym Kożuchowski był również prezesem Zarządu Głównego Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich oraz prezesem Rady Ligi Morskiej i Kolonialnej. Po wybuchu II wojny światowej udał się do Rumunii, następnie osiedlił się w Paryżu, gdzie pracował w Biurze Celów Wojennych. Po upadku Francji mieszkał w Lyonie i Grenoble, prowadząc działania na rzecz ochrony ludności polskiej. Od 1942 roku żył w Londynie, sprawując funkcję sekretarza generalnego w Ministerstwie Przemysłu, Handlu i Żeglugi, gdzie pracował nad planami gospodarczego odbudowy Polski.
W 1947 roku Kożuchowski powrócił do Polski, a od grudnia tego samego roku był doradcą ekonomicznym w Ministerstwie Skarbu. Po przejściu na emeryturę 1 grudnia 1948 roku rozpoczął pracę w Państwowym Muzeum Zoologicznym, gdzie publikował prace z zakresu historii zoologii jako starszy asystent i adiunkt w dziale historii. Zmarł, a jego ostatni spoczynek znajduje się na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 342-6-1,2.
Ordery i odznaczenia
Józef Kożuchowski, uznawany za wybitnego ekonomistę, został odznaczony wieloma nagrodami, które potwierdzają jego wkład w rozwój kraju.
- Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski, przyznany 10 listopada 1927 roku,
- Krzyż Niepodległości, otrzymany 17 marca 1932 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi po raz pierwszy, przyznany 9 listopada 1931 roku,
- Złoty Krzyż Zasługi po raz drugi, otrzymany 11 listopada 1937 roku.
Przypisy
- Cmentarz Stare Powązki: KOŻUCHOWSCY I NEBELSCY, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 06.12.2019 r.]
- M.P. z 1937 r. nr 260, poz. 411 „za zasługi na polu pracy społecznej”.
- M.P. z 1932 r. nr 64, poz. 82 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
- M.P. z 1931 r. nr 260, poz. 346 „za zasługi na polu pracy państwowej”.
- Odznaczenie. „Kurier Warszawski”. Nr 1, s. 26, 01.01.1928 r.
- M.P. z 1927 r. nr 258, poz. 707 „za wybitne zasługi na polu organizacji ruchu niepodległościowego, rewindykacji mienia narodowego oraz na polu administracji państwowej”.
- Sprawozdanie Towarzystwa Rozwoju Ziem Wschodnich: z działalności w drugim okresie sprawozdawczym 11.10.1936-22.05.1938, s. 12.
- a b c d e f g h i j k l m n Polski Słownik Biograficzny, Tom XV, Warszawa 1970 (biogram autorstwa Tadeusza Kobylańskiego)
Pozostali ludzie w kategorii "Przedsiębiorczość i ekonomia":
Marek Chimiak | Karol Armatys | Helena Rubinstein | Henryk Szarski (kupiec) | Henryk Pstrusiński | Adolf Poller | Stanisław Sebastian Lubomirski | Paul Rosenstein-Rodan | Wojciech Misiąg | Stanisław Tyczyński | Jan Kwiatkowski (kupiec) | Piotr Steinkeller | Rafał Szlachta | Edmund Paweł Zieleniewski | Ludwik Bernacki (przedsiębiorca) | Konstanty Wolicki (przemysłowiec) | Bartosz Ziółko | Tad Taube | Aleksander Ritterman | Beata JavorcikOceń: Józef Kożuchowski (ekonomista)